Dodatkowe wynagrodzenie roczne

W wyroku z dnia 21 lutego 2006 r. K1/05, Dz. U. z 2006 r. Nr 34, poz. 243, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 1 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r.  o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, Dz. U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm. oraz z 2005 r. Nr 249, poz. 2104, jest sprzeczny z art. 2 w związku z art. 32 Konstytucji RP.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

W następstwie tego rozstrzygnięcia, z uwagi na to, że Trybunał Konstytucyjny nie określił terminu, w którym powołany przepis utraci moc obowiązującą, nastąpiło to z dniem opublikowania wymienionego wyroku, tj. z dniem 1 marca 2006 r.

Art. 1 ust. 3 pkt 1 lit. b cyt. ustawy, przewidywał, że przepisów ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym… nie stosuje się do osób, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit a-c i pkt 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593, z późn. zm. oraz z 2002 r. Nr 214, poz. 1806.

Z kolei powołane przepisy ustawy o pracownikach samorządowych odnosiły się do następujących grup osób w jednostkach samorządu terytorialnego:

• zatrudnionych na podstawie wyboru: w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wiceprzewodniczący zarządu oraz pozostali członkowie zarządu województwa,

• zatrudnionych na podstawie wyboru w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu,

• zatrudnionych na podstawie wyboru w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta),

• zatrudnionych na podstawie powołania: zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miast), sekretarz gminy, sekretarz powiatu, skarbnik gminy (główny księgowy budżetu), skarbnik powiatu (główny księgowy budżetu powiatu), skarbnik województwa (główny księgowy budżetu województwa).

Wymienieni pracownicy w dotychczasowym stanie prawnym nie byli uprawnieni do nagrody rocznej, ponieważ powołany przepis ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dokonywał wyłączenia tych grup zatrudnionych, spośród osób uprawnionych do nagrody rocznej.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że tego rodzaju wyłączenie narusza z jednej strony zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji) oraz zasadę równości wobec prawa, czyli jednakowego stosowania prawa względem wszystkich obywateli (art. 32 Konstytucji).

W związku wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dniem 1 marca 2006 r., stosownie do postanowień art. 190 ust. 3 Konstytucji RP, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie określi terminu utraty mocy aktu prawnego uznanego za sprzeczny z Konstytucją, akt ten traci moc z dniem opublikowania wyroku Trybunału.

Wyrok wydany przez Trybunał Konstytucyjny został opublikowany w Dzienniku Ustaw z 2006 r. Nr 34 z dnia 1 marca 2006 r., wobec tego z tym dniem traci moc powołany wyżej przepis ustawy  o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

W związku z uchyleniem art. 1 ust. 3 pkt 1 lit b ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r.  o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej… z dniem 1 marca 2006 r.,  powstaje pytanie, od kiedy wymienieni wyżej pracownicy będą mieli prawo do nagrody rocznej?

Przyjmuje się powszechnie, że przepisy ustawy są wiążące dopóki Trybunał Konstytucyjny nie stwierdzi ich niezgodności z Konstytucją. W konsekwencji, skutki prawne związane ze stwierdzeniem niezgodności danego przepisu z Konstytucją powstają zasadniczo w dacie opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, chyba że Trybunał określił inną datę utraty mocy obowiązującej.

Zważywszy, że w omawianej sprawie Trybunał Konstytucyjny nie ustalił terminu, w jakim powołany przepis ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym traci moc prawną, nastąpiło to z dniem opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego czyli z dniem 1 marca 2006 r.

Utrata mocy obowiązującej danego aktu prawnego, jako sprzecznego z Konstytucja, w tych warunkach, wywołuje skutki prawne począwszy od 1 marca 2006 r. Oznacza to, że wymienione wyżej osoby będą miały prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2006 r., wypłacanego, zgodnie z przepisami do dnia 31 marca 2007 r.

Przyjmując konstrukcję skutków prawnych utraty mocy obowiązującej przepisu ograniczającego prawa pracownicze w zakresie dodatkowego wynagrodzenia rocznego, uznać należałoby, że nagroda roczna za 2006 r. będzie przysługiwać w sposób proporcjonalny począwszy od dnia 1 marca 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. czyli za 10 a nie za 12 miesięcy.

Z legalistycznego punktu widzenia, zachodzi pytanie, czy poszkodowani pracownicy nie mogą mieć roszczeń odszkodowawczych względem skarbu państwa, za to, że błędnie uchwalona ustawa ograniczała ich uprawnienia pracownicze?

Ewentualne dochodzenie roszczeń z tego tytułu, moim zdaniem, nie jest wykluczone, ponieważ skarb państwa ponosi odpowiedzialność za całokształt skutków wynikających z błędnego funkcjonowania organów władzy publicznej.

Możliwości dochodzenia takiego odszkodowania nie mogą być wykluczone, ponieważ gwarantuje je art. 77 ust. 1 Konstytucji, zgodnie z którym, każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie władzy publicznej.

Zgodnie zaś z art. 77 ust. 2 Konstytucji, ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności i praw.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>