• Autor: Marta Handzlik
Jestem zatrudniona w pewnej firmie w systemie weekendowym. Pracuję w soboty, niedziele i poniedziałki oraz w święta. Kiedy w firmie jest mało pracy, pracodawca daje nam wolne do odrobienia, tłumacząc, że pracownicy w tygodniu muszą mieć co robić. Albo każe nam wpisywać urlop wypoczynkowy w te dni. W rezultacie tych godzin na minusie zbiera się dużo. Potem w grafiku sam ustala, kiedy mamy je odrobić. W tym miesiącu okazało się, że w związku ze zmianami w firmie wszyscy pracownicy muszą wziąć jeden dzień urlopu bezpłatnego, który już też z góry został zaplanowany w grafiku. I w związku z tym, że wciąż mam do odrobienia 8 godzin, kierownik oznajmił mi, że w tym dniu, w którym mam zaplanowany ten bezpłatny urlop, mam przyjść normalnie do pracy. Czy takie decyzje pracodawcy względem pracowników są w porządku? Czy pracodawca może wysyłać weekendowych pracowników na wolne, żeby w tygodniu ludzie mieli co robić? Czy potem może według własnego uznania wpisywać do grafiku, kiedy te godziny musimy odrobić? Czy urlop wypoczynkowy i urlop bezpłatny planuje pracodawca i nie musi nawet uprzedzić o tym pracownika? Czy pracodawca ma prawo wymagać ode mnie odpracowania godzin na urlopie bezpłatnym?
Na każde z postawionych przez Panią pytań odpowiedź brzmi: nie, pracodawca nie może tak robić. Zgodnie z art. 94 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040) pracodawca jest obowiązany w szczególności organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy.
To pracodawca ma tak zorganizować prace, aby starczyło jej dla wszystkich pracowników. Jeśli tej pracy jest za mało, pracodawca powinien rozważyć redukcję zatrudnienia. Nie może jednak obarczać pracowników odpowiedzialnością za brak zadań.
Zobacz też: Urlop wypoczynkowy kiedy zgłosić
Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Pracodawca nie ustala planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę; dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem.
Pracodawca nie może pracownika zmusić do wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Musi z pracownikiem ustalić termin jego wykorzystania i nie może mu narzucić konkretnych dni.
Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Urlop bezpłatny polega na niewykonywaniu pracy (i nieotrzymywaniu za ten okres wynagrodzenia). Pracownik nie musi pracować, ani odrabiać godzin w dniu, w którym wykorzystuje urlop bezpłatny.
W mojej opinii należałoby zgłosić działania pracodawcy do Państwowej Inspekcji Pracy. Pracodawca bowiem w sposób rażący narusza prawo pracy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy