• Autor: Marta Handzlik
Jestem zatrudniona w internacie jako wychowawca. Obecnie pełnię funkcję kierownika internatu. Z tego tytułu moje pensum z 24 godzin zostało obniżone do 10 godzin tygodniowo. Rozumiem, że pracuję w tej sytuacji 10 godzin z młodzieżą, prowadząc zajęcia wychowawcze, oraz pozostałe 14 godzin przeznaczam na zajęcia związane z administrowaniem internatem. Dyrektor ośrodka egzekwuje ode mnie 40 godzin obecności w pracy, a oprócz tego udział w doskonaleniu, radach pedagogicznych itp. Tym samym mój czas pracy wynosi około 60 godzin tygodniowo. Nadmieniam, że jestem zatrudniona na Kartę Nauczyciela i jestem kierownikiem niższego szczebla. Proszę o odpowiedź, ile w tej sytuacji powinien wynosić mój czas pracy.
Zgodnie z art. 42 ustawy Karta Nauczyciela czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.
„W ramach czasu pracy, o którym mowa wyżej, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;
2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:
a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,
b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu;
3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym”.
Tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, tj. pensum – ustalony został w przepisach prawa, które określają wymiar pensum dla nauczycieli zajmujących poszczególne stanowiska w różnych typach szkół i placówek, zaś w przedszkolu – w zależności od grupy wiekowej. Praca w wymiarze określonym we wskazanych przepisach, w zakresie uprawnień pracowniczych uznawana jest za pracę wykonywaną w pełnym wymiarze zajęć. Ma to istotne znaczenie dla określenia tych uprawnień ze stosunku pracy, które uzależnione są od zatrudnienia w określonym wymiarze zajęć.
Jak wynika z przywołanej powyżej regulacji – oprócz pensum (czyli oprócz zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz) nauczyciel powinien również realizować inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły lub przedszkola oraz czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Regulacja ta dotyczy nauczycieli objętych Kartą Nauczyciela, w tym również kierowników internatów. Jednak na nauczycielu – kierowniku internatu ciążą również inne obowiązki – obowiązki wynikające ze spełnianej funkcji.
Zajęcia, które realizowane są w ramach obowiązującego nauczyciela pensum, podlegają rejestracji i rozliczaniu w okresach tygodniowych w dziennikach lekcyjnych lub w dziennikach zajęć.
Pozostały czas pracy nauczyciela nie podlega rozliczeniu. Pozostałe obowiązki pracownicze nauczyciela mają bowiem taki charakter, że nie sposób byłoby ewidencjonować i kontrolować czasu poświęconego na ich wykonanie.
Podkreślić też należy, że niektóre obowiązki wynikające ze stosunku pracy nauczyciel może wykonywać również poza placówką. Oznacza to, że nauczyciel nie ma obowiązku przebywać w placówce w ramach całego swojego czasu pracy.
Podkreślić jednak trzeba, że – choć nie cały czas pracy nauczycieli podlega rozliczeniu – nauczyciela, w tym kierownika internatu, obowiązują normy czasu pracy określone w przepisach Karty Nauczyciela.
Kierownik internatu zatrudniony jest na stanowisku wychowawcy i pełni funkcję. Z przyczyn funkcyjnych ma dodatek i zniżkę godzin obowiązkowych zajęć dydaktycznych, ustalaną przez OP. Aby ustalić, ile ma pracować bezpośrednio z wychowankami, należy od pensum wychowawcy odjąć zniżkę OP. Pozostały czas wypełniający nie więcej niż 40 godzin łącznie powinien przeznaczyć na zadania nadzoru i zarządzania powierzoną jednostką.
Jednak dyrektor ośrodka może ustalić kierownikowi godziny pracy, w których czasie powinien on przebywać w ośrodku (w tym brać udział w zebraniach rady pedagogicznej itp.). To, że obowiązuje Panią pensum 24 godziny (przed zniżką) oznacza, że tyle czasu ma Pani poświęcić na zajęcia z wychowankami, a nie na przebywanie w ośrodku.
Po zniżce czas pracy z wychowankami to 10 godzin. Pozostałe 30 godzin powinna Pani poświęcić na zebrania rady pedagogicznej oraz wykonywanie zadań wynikających z pełnienia funkcji kierownika internatu (a tym samym można Panią zobowiązać, aby w tym czasie przebywała Pani w internacie).
Poniedziałkowy maraton obowiązków
Anna, kierownik internatu, rozpoczyna tydzień od porannego spotkania z wychowawcami i omówienia planu tygodnia. Później przez dwie godziny prowadzi zajęcia z młodzieżą. Resztę dnia spędza na organizacji grafiku dyżurów, odbieraniu telefonów od rodziców, wypełnianiu dokumentacji, a wieczorem bierze udział w radzie pedagogicznej. Z pracy wychodzi dopiero po 18:00 – łącznie 11 godzin.
Weekend nie taki wolny
W sobotę Ewa, również kierownik, odbiera telefon od wychowanka, który ma pilny problem. Mimo że to jej dzień wolny, przyjeżdża do internatu, by interweniować. Po powrocie przygotowuje plan działań wychowawczych na przyszły tydzień. Zamiast odpoczywać, przeznacza na to łącznie 5 godzin weekendu.
Czas pracy bez zegarka
Marek, pełniący funkcję kierownika od dwóch lat, zauważa, że coraz trudniej mu rozgraniczyć czas pracy od życia prywatnego. Każdego dnia – poza pensum – pojawia się wcześniej, by dopilnować spraw organizacyjnych, a wieczorami odpowiada na maile, tworzy raporty i harmonogramy. Choć nikt tego nie ewidencjonuje, z łatwością przekracza 50 godzin pracy tygodniowo.
Czas pracy kierownika internatu, mimo że formalnie objęty przepisami Karty Nauczyciela, w praktyce często znacznie przekracza ustawowe 40 godzin tygodniowo. Obniżone pensum dydaktyczne nie oznacza zmniejszenia obowiązków – wręcz przeciwnie, zakres zadań związanych z organizacją pracy internatu, dokumentacją, nadzorem oraz udziałem w radach pedagogicznych czy szkoleniach sprawia, że kierownik funkcjonuje w permanentnej gotowości. Brak ewidencji pozostałego czasu pracy oraz oczekiwanie stałej obecności w placówce prowadzą do przeciążenia i poczucia braku równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W tej sytuacji konieczne jest jasne określenie realnych granic obowiązków i dostosowanie oczekiwań do przepisów prawa.
Potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z czasem pracy, obowiązkami zawodowymi lub interpretacją przepisów Karty Nauczyciela? Skorzystaj z naszych porad prawnych online. Szybko i wygodnie uzyskasz fachową opinię prawnika, bez wychodzenia z domu. Wystarczy opisać swój problem – my zajmiemy się resztą.
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy