• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Jestem nauczycielem dyplomowanym z 14-letnim stażem pracy, zatrudnionym w jednej ze szkół, w której uczę na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na 9/18 godzin. Uczę dwóch przedmiotów: chemii i biologii. Zmienia się dyrektor od bieżącego roku szkolnego. Nowy dyrektor ma uprawnienia do nauczania biologii, techniki i nauczania przedszkolnego wraz z klasami 1-3. Jak powinien postąpić dyrektor z przyznaniem sobie godzin dydaktycznych? Gdyby wziął w przedszkolu, to nie dochodzi do wypowiedzenia godzin żadnemu nauczycielowi pracującemu w tej szkole, jeśli przyzna sobie godziny z biologii czy techniki, to ja spadam z liczby godzin, które mam w umowie. Tak jest też w przypadku nauczyciela techniki. Czy nowy dyrektor ma obowiązek kierować się w przyznawaniu sobie godzin tym, aby nie zabierać ich innym nauczycielom już wcześniej uczącym w danej szkole? Godzin w przedszkolu jest na tyle, aby nowy dyrektor mógł je wziąć, nie ograniczając nikomu jego pensum.
Kwestie związane z przydziałem godzin nauczycielom oraz dyrektorowi uregulowane są przede wszystkim w Karcie Nauczyciela i aktach wykonawczych do niej, a w zakresie nieuregulowanym w tych aktach, kwestie związane ze stosunkiem pracy reguluje Kodeks pracy.
Karta Nauczyciela przewiduje regulacje na wypadek ograniczenia zatrudnia przez mianowanie do ½ etatu. Natomiast Pani już jest zatrudniona na pół etatu i to na podstawie umowy na czas nieokreślony. Zatem zastosowanie w przypadku ewentualnych zmian będzie miał Kodeks pracy.
Co do zasady, dyrektor odpowiada za zarządzanie szkołą i przydzielanie godzin nauczycielom. Jeżeli dyrektor przydzieliłby sobie godziny w przedszkolu, wówczas, jak Pani pisze, problem z brakiem godzin dla innych nauczycieli nie wystąpi. Natomiast w przypadku, gdy przydzieliłby sobie godziny z przedmiotów, pozbawiając godzin obecnie zatrudnionych nauczycieli, wynikłaby sytuacja zmiany stosunku pracy. W Pani przypadku zmiana takiego stosunku pracy winna odbyć się albo za porozumieniem stron, albo też w formie wypowiedzenia zmieniającego.
Inaczej będzie w sytuacji, gdyby dyrektor „przejął” część godzin dla siebie, odbierając je nauczycielom.
Należy jednak mieć na względzie, że zgodnie z obowiązującymi przepisami dyrektor szkoły korzysta ze zniżki godzin tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych (pensum) lub może być zwolniony z ich realizacji. Decyzję w tym zakresie podejmuje organ prowadzący szkołę (art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela).
Dyrektorowi szkoły obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć (pensum) lub zwalnia się od obowiązku ich realizacji. Rozmiar zniżki lub zwolnienie z realizacji pensum uzależnione jest od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy. Natomiast to organ prowadzący szkołę:
1) ustala zasady udzielania i rozmiar obniżek tygodniowego obowiązkowego wymiar godzin zajęć
oraz
2) przyznaje zwolnienia od obowiązku realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dla dyrektorów, wicedyrektorów oraz nauczycieli pełniących inne stanowiska kierownicze w szkole (art. 42 ust. 7 pkt. 2 KN).
Zatem ostateczne rozwiązanie co do objęcia godzin w szkole przez dyrektora uzależnione jest od kilku czynników, w tym kwestii obowiązku bądź całkowitego zwolnienia z obowiązku realizacji godzin przez dyrektora, a także rodzaju nauczanego przedmiotu przez tego dyrektora.
Dyrektor przejmuje godziny z biologii
Nowy dyrektor przydzielił sobie 5 godzin biologii, które dotychczas prowadził nauczyciel X. Nauczyciel X miał 9 godzin etatu, a po zmianie pozostało mu tylko 4 godziny. W efekcie jego zatrudnienie spadło poniżej połowy etatu, co oznaczało konieczność wypowiedzenia zmieniającego. Nauczyciel X czuł się poszkodowany, ponieważ dyrektor mógł przydzielić sobie godziny w przedszkolu, gdzie nie naruszałby niczyjego pensum.
Dyrektor wybiera godziny w przedszkolu
Nowy dyrektor, mając możliwość wyboru, przydzielił sobie 10 godzin zajęć w przedszkolu. Dzięki temu żaden nauczyciel nie stracił godzin w swoim przedmiocie, co zapewniło stabilność zatrudnienia kadry pedagogicznej. Nauczyciele docenili to rozwiązanie jako sprawiedliwe i zgodne z dobrymi praktykami zarządzania szkołą.
Dyrektor przejmuje godziny techniki
W szkole zatrudniony był nauczyciel Y, który prowadził 8 godzin techniki. Nowy dyrektor, mając kwalifikacje do nauczania tego przedmiotu, przydzielił sobie 6 godzin z tej puli. Nauczyciel Y został zaledwie z 2 godzinami, co zmusiło dyrektora do zaproponowania mu łączenia etatu z pracą w innej szkole. Mimo że sytuacja była zgodna z przepisami, nauczyciel czuł się pokrzywdzony, ponieważ dyrektor mógł uniknąć redukcji jego godzin, wybierając zajęcia w przedszkolu.
Nowy dyrektor, przydzielając sobie godziny dydaktyczne, powinien kierować się nie tylko własnymi kwalifikacjami, ale także dobrem nauczycieli zatrudnionych w szkole. Wybór godzin w przedszkolu, jeśli jest taka możliwość, pozwala uniknąć ograniczenia pensum innych nauczycieli i zapobiega konieczności wypowiedzeń zmieniających. Decyzja dyrektora powinna być przemyślana i uwzględniać zarówno przepisy prawa, jak i zasady sprawiedliwego zarządzania kadrą pedagogiczną.
Jeżeli potrzebujesz profesjonalnej pomocy prawnej w zakresie przydzielania godzin dydaktycznych, zmian warunków zatrudnienia lub innych kwestii związanych z pracą w oświacie, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Zapewniamy szybki kontakt, rzetelne informacje i wsparcie w rozwiązywaniu problemów związanych z prawem pracy oraz Kartą Nauczyciela. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne porady dostosowane do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy