Czy pracodawca może zmusić pracownika do przymusowego urlopu, po powrocie z L4?

Brak możliwości przymusowego urlopu

Co do zasady pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop bez jego wniosku. Jedynym okresem, kiedy pracodawca może wysłać pracownika na urlop, jest okres wypowiedzenia umowy o pracę. Nie można zostać zmuszonym przez pracodawcę do wzięcia urlopu w firmie z przyczyn technicznych lub organizacyjnych. Za okres niewykonywania pracy przysługuje wynagrodzenie.

Wynagrodzenie za przestój

Zgodnie z art. 81 § 1 Kodeksu pracy „pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy (przestój), przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia”.

W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie przysługuje pracownikowi wyłącznie za czas niezawinionego przestoju (w przypadku przestoju z winy pracownika wynagrodzenie nie przysługuje). Zgodnie z § 3 zaś pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia omówionego powyżej. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

W razie powierzenia pracownikowi na czas takiego przestoju innej pracy, przysługuje mu wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę, chyba że przepisy prawa pracy przewidują stosowanie zasad określonych w § 3.

Pracownik powinien zostać powiadomiony o możliwości świadczenia pracy. Nie wie, kiedy może stawić się do pracy, jeśli nie zostanie powiadomiony. Prawo nie przewiduje formy zawiadomienia. Istotne, aby mieć dowód takiego powiadomienia pracownika.

Przykłady

Anna, po długotrwałym zwolnieniu lekarskim, wróciła do swojej firmy, ale nie miała przydzielonych żadnych zadań przez dwa tygodnie. Pracodawca, nie mogąc znaleźć dla niej obowiązków, zaproponował jej przymusowy urlop. Anna, nie wyrażając zgody na takie rozwiązanie, przypomniała pracodawcy, że zgodnie z prawem urlop przysługuje tylko na jej wniosek. W tej sytuacji Anna, gotowa do pracy, powinna otrzymać wynagrodzenie za przestój.

Tomasz, programista w dużej firmie IT, po powrocie z półrocznego zwolnienia lekarskiego dowiedział się, że projekt, nad którym pracował, został zakończony. Przez kilka tygodni firma nie mogła znaleźć dla niego nowych zadań, dlatego kierownik zaproponował mu przymusowy urlop. Tomasz, znając swoje prawa, odmówił. Firma musiała wypłacić mu wynagrodzenie za przestój, ponieważ był gotów do pracy, ale nie z jego winy nie mógł jej wykonywać.

Marta, zatrudniona w dziale administracji, wróciła do pracy po dłuższym zwolnieniu lekarskim. Okazało się, że jej stanowisko zostało tymczasowo zlikwidowane z powodu reorganizacji działu. Pracodawca chciał wysłać ją na przymusowy urlop, aby zyskać czas na znalezienie dla niej nowych zadań. Marta nie zgodziła się na urlop, przypominając, że zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca nie może narzucić jej urlopu bez jej zgody. W rezultacie pracodawca musiał wypłacić Marcie wynagrodzenie za przestój, do momentu aż znajdzie dla niej odpowiednie zadania.

Podsumowanie

Pracodawca nie ma prawa wysłać pracownika na przymusowy urlop bez jego zgody, poza okresem wypowiedzenia umowy. W przypadku braku zadań dla pracownika, pracodawca jest zobowiązany wypłacić wynagrodzenie za przestój, jeśli pracownik jest gotowy do pracy, ale nie może jej wykonywać z przyczyn dotyczących pracodawcy. Pracownicy powinni być świadomi swoich praw i stanowczo je egzekwować w takich sytuacjach.

Oferta porad prawnych

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub pomocy w sporządzeniu pisma, skontaktuj się z nami online – nasi prawnicy są gotowi, aby pomóc Ci szybko i profesjonalnie. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141