• Autor: Adam Dąbrowski
Pracownica samorządowa ma 33-letni staż pracy. Może sobie doliczyć 6 lat pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Wtedy jednak miałaby staż w wysokości 39 lat i obawia się, że przedawniłoby jej się prawo do nagrody jubileuszowej za 35 lat.
1. Czy przy zaliczeniu sześciu lat przedawni się prawo do nagrody jubileuszowej za 35 lat pracy?
2. Czy w tej sytuacji pracownica może złożyć do pracodawcy dokumenty potwierdzające pracę w rolnictwie za okres np. 3 czy 4 lat, a jakiś czas później złożyć do pracodawcy kolejny wniosek wraz z dokumentacją o zaliczenie kolejnych 2 albo 3 lat?
Ustawa o pracownikach samorządowych wskazuje w art. 37, iż Rada Ministrów ustali warunki ustalania prawa do nagrody jubileuszowej i jej wypłacania. Według zaś art. 38 ustawy:
5. Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Natomiast rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych stanowi w § 8:
§ 8. 1. Pracownik samorządowy nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu upływu okresu uprawniającego do tej nagrody albo w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających nagrody jubileuszowe.
2. Jeżeli pracownik samorządowy był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia.
3. Pracownikowi samorządowemu, który wykonuje pracę w urzędzie lub jednostce w czasie urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę w celu wykonywania tej pracy, okres zatrudnienia u tego pracodawcy poprzedzający dzień rozpoczęcia urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej.
4. Nagrodę jubileuszową wypłaca się niezwłocznie po nabyciu przez pracownika samorządowego prawa do tej nagrody.
5. Podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi samorządowemu w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli dla pracownika samorządowego jest to korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty.
6. Jeżeli pracownik samorządowy nabył prawo do nagrody jubileuszowej, będąc zatrudnionym w innym wymiarze czasu pracy niż w dniu jej wypłaty, podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi samorządowemu w dniu nabycia prawa do tej nagrody.
7. W razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy pracownikowi samorządowemu, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy.
8. Pracownik samorządowy, któremu wypłacono nagrodę jubileuszową danego stopnia w sytuacji, o której mowa w ust. 7, nie nabywa prawa do tej nagrody w dniu upływu okresu uprawniającego do nagrody danego stopnia.
9. Jeżeli w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających zaliczalność do okresów, od których uzależnia się uprawnienia pracownicze, okresów niepodlegających dotychczas wliczeniu upływa okres uprawniający pracownika samorządowego do dwóch lub więcej nagród jubileuszowych, wypłaca mu się tylko jedną nagrodę – najwyższą.
10. Pracownikowi samorządowemu, który w dniu wejścia w życie przepisów, o których mowa w ust. 9, ma okres zatrudnienia, wraz z innymi okresami wliczanymi do tego okresu, dłuższy niż wymagany do nagrody jubileuszowej danego stopnia, a w ciągu 12 miesięcy od tego dnia upłynie okres uprawniający go do nabycia nagrody jubileuszowej wyższego stopnia, nagrodę niższą wypłaca się w pełnej wysokości, a w dniu nabycia prawa do nagrody wyższej – różnicę między kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej.
11. Przepisy ust. 9 i 10 stosuje się odpowiednio, jeżeli w dniu, w którym pracownik samorządowy udokumentował swoje prawo do nagrody jubileuszowej, był uprawniony do nagrody wyższego stopnia oraz gdy pracownik samorządowy nabędzie to prawo w ciągu 12 miesięcy od tego dnia.
Zgodnie zaś z art. 1 ustawy o wliczaniu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy pracownikowi wlicza się także:
okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka;
przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem;
przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
Analizując przepis art. 38 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych, należy dojść do wniosku, że pierwsza nagroda jubileuszowa przysługuje pracownikowi samorządowemu po przepracowaniu 20 lat. Prawo do kolejnej z nich przysługuje co 5 lat, aż do przepracowania 45 lat.
Uprawnienia związane z nagrodami jubileuszowymi uzależnione są jedynie od posiadanego stażu pracy, a okoliczność wypłaty jednej nagrody nie może mieć wpływu na wysokość kolejnej z nich. Jeżeli więc pracownik samorządowy otrzymał nagrodę jubileuszową i wkrótce potem przedłożył dokumenty, z których wynika, że posiada w istocie nie 25-letni, lecz 30-letni staż pracy, to tym samym nabył prawo do kolejnej nagrody.
Nabycie prawa do nagrody zależne jest od udowodnienia odpowiedniego stażu pracy. Wliczenie następuje dopiero wówczas, gdy pracownik dostarczy odpowiednie dokumenty. W efekcie często okazuje się, że pracownik w dniu odwodnienia nabył prawo do nagrody jubileuszowej. Tym samym jego roszczenie o wypłatę nagrody jubileuszowej stało się wymagalne. Zgodnie z art. 291 § 1 ustawy Kodeks pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
W świetle orzecznictwa początek biegu trzyletniego terminu przedawnienia przypada na dzień nabycia uprawnień do nagrody jubileuszowej w wypadku żądania jej przyznania lub dzień, w którym nagroda nie została wypłacona (wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 1996 r., sygn. akt I PRN 71/96).
Oznacza to w praktyce, że od dnia, w którym pracownik wykazała staż uprawniający do otrzymania nagrody jubileuszowej, zaczyna biec trzyletni termin przedawnienia jej wypłaty.
Pracownik ma możliwość wykazania dodatkowo 6 lat jako stażu pracy. Łączny staż wynosiłby zatem 39 lat pracy. Formalnie nie istnieje zakaz takiego jak opisany sposobu dokumentowania stażu pracy dodatkowego (w gospodarstwie rolnym). Nie istnieje tez nakaz dokumentowania od razy całego dodatkowego stażu pracy.
Pracownica może złożyć do pracodawcy dokumenty potwierdzające pracę w rolnictwie za okres np. 3 czy 4 lat. Udowodni prawo do nagrody jubileuszowej za lat 35. I prawo do jej wypłaty nie ulegnie przedawnieniu.
Może również za jakiś czas później złożyć do pracodawcy kolejny wniosek wraz z dokumentacją o zaliczenie kolejnych 2 albo 3 lat.
Mniemam, że wywoła to zainteresowanie pracodawcy i dokładniejsze niż zwykle sprawdzenie oraz ustalenie, w jakiej dacie powstało prawo do nagrody jubileuszowej z uwzględnieniem lat dodatkowych. A nadto z jakiego powodu okres pracy w gospodarstwie został rozbity na dwie części. Czy ma to swoje uzasadnienie w faktach, czy też raczej jest działaniem sztucznym.
Kwestie opóźnionego dokumentowania okresów zaliczanych reguluje § 8 ust. 11 rozporządzenia Rady Ministrów. W myśl tego przepisu w razie gdy w dniu, w którym pracownik samorządowy udokumentował swoje prawo do nagrody jubileuszowej, jest uprawniony do nagrody wyższego stopnia oraz w razie gdy pracownik prawo to nabędzie w ciągu 12 miesięcy od tego dnia, stosuje się odpowiednio § 8 ust. 9–10 tego aktu.
Należy zauważyć, że regulacja ta rozróżnia udokumentowanie od nabycia prawa do świadczenia. Dla omawianej sytuacji ważny jest dzień nabycia prawa.
W myśl § 8 ust. 9–10 rozporządzenia, stosowanych w omawianym przypadku odpowiednio, jeżeli w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających zaliczalność do okresów uprawniających do świadczeń pracowniczych okresów niepodlegających dotychczas wliczeniu upływa okres uprawniający pracownika samorządowego do dwóch lub więcej nagród jubileuszowych, wypłaca mu się tylko jedną nagrodę – najwyższą. Ale taka sytuacja nie powstanie. Pracownik nie nabędzie jednocześnie praw do nagrody za 35 lat oraz za 40 lat.
Pracownikowi samorządowemu, który ma okres zatrudnienia, wraz z innymi okresami wliczanymi do tego okresu, dłuższy niż wymagany do nagrody jubileuszowej danego stopnia, a w ciągu 12 miesięcy od tego dnia upłynie okres uprawniający go do nabycia nagrody jubileuszowej wyższego stopnia, nagrodę niższą wypłaca się w pełnej wysokości, a w dniu nabycia prawa do nagrody wyższej - różnicę między kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej.
Biorąc powyższe pod uwagę, w sytuacji gdy po ustaleniu prawa do nagrody jubileuszowej pracownik udowadnia dodatkowy okres zaliczalny (dotychczas nieudokumentowany) wpływający na wysokość nagrody, to od długości tego okresu zależy, czy nagroda wyższego stopnia przysługuje w pełnej wysokości, czy tylko jako różnica między kwotą nagrody wyższej a wypłaconą kwotą nagrody niższej. Ale takie zagadnienia nie były przedmiotem pytań pierwotnych.
Pracownik z dodatkowym stażem w gospodarstwie rolnym. Pani Anna pracuje w urzędzie gminy od 20 lat. Niedawno przypomniała sobie o okresie pracy w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, w którym pomagała przez 5 lat po ukończeniu 16. roku życia. Złożyła stosowne dokumenty potwierdzające ten okres, co pozwoliło jej doliczyć ten czas do stażu pracy. Dzięki temu zyskała prawo do nagrody jubileuszowej za 25 lat pracy, mimo że w urzędzie przepracowała tylko 20 lat.
Równoczesne zatrudnienie w dwóch miejscach pracy. Pan Marek przez 10 lat pracował równocześnie w urzędzie miasta i w jednostce podległej samorządowi. Zgodnie z przepisami do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wliczono mu jeden z tych okresów. Po doliczeniu wcześniejszych miejsc zatrudnienia uzyskał prawo do nagrody jubileuszowej za 35 lat pracy, którą otrzymał po złożeniu odpowiednich dokumentów.
Opóźnione dokumentowanie okresu pracy. Pani Katarzyna, pracująca w urzędzie marszałkowskim, niedawno udokumentowała dodatkowe 3 lata pracy w gospodarstwie rolnym swojego współmałżonka. Tym samym jej staż pracy wzrósł do 30 lat, co pozwoliło jej otrzymać nagrodę jubileuszową za ten okres. Po roku od tego zdarzenia złożyła kolejny wniosek, udowadniając następne 2 lata pracy. Pracodawca zgodnie z przepisami wypłacił jej różnicę między nagrodą za 30 a 35 lat pracy, mimo że nagroda za 30 lat została już wcześniej wypłacona.
Nagrody jubileuszowe dla pracowników samorządowych są świadczeniem uzależnionym od stażu pracy, do którego wlicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy przewidziane przepisami, np. pracę w gospodarstwie rolnym. Prawo do nagrody nabywa się w określonych odstępach czasu, a jej wysokość zależy od wynagrodzenia przysługującego w momencie nabycia prawa. Przepisy umożliwiają późniejsze dokumentowanie okresów pracy, co może wpłynąć na wypłatę wyższej nagrody, jednak pracownik musi pamiętać o trzyletnim terminie przedawnienia roszczeń.
Oferujemy kompleksowe porady prawne dotyczące wynagrodzeń i nagród jubileuszowych dla pracowników samorządowych. Pomagamy w weryfikacji prawa do świadczeń, obliczaniu stażu pracy (w tym uwzględnianiu pracy w gospodarstwie rolnym), przygotowaniu dokumentacji oraz rozwiązywaniu sporów dotyczących przedawnienia roszczeń. Zapewniamy rzetelną analizę przepisów i reprezentację w kontaktach z pracodawcami oraz przed sądami. Skontaktuj się z nami, aby skorzystać z profesjonalnego wsparcia!
1. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych - Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1458
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych - Dz.U. 2024 poz. 1071
3. Ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy - Dz.U. 1990 nr 54 poz. 310
4. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy