Dodatek funkcyjny
• Autor: Dorota Kriger
Pracowałam na pół etatu i miałam dodatkowo płacony dodatek funkcyjny. Mój pracodawca podzielił firmę na spółki, a ja dostałam propozycję, aby przejść na pełny etat, a reszta miała być na starych zasadach. Okazuje się teraz, że pracodawca wypłaca mi dodatek funkcyjny w pensji (najniższa krajowa); wcześniej miałam płacony osobno. Czy jest to prawidłowe działanie? Czy mam prawo domagać się najniższej krajowej plus dodatku?
Czym jest dodatek funkcyjny i jakie są zasady jego przyznawania?
Jeśli w świetle uzgodnień ustnych nie miało być zmian w zasadach wynagradzania (poza podwyższeniem składników wynagrodzenia proporcjonalnie do zwiększenia wymiaru etatu), to ustalenia te powinny być przez obie strony respektowane i powinny mieć odzwierciedlenie w umowie pisemnej. Jednakże zasady wypłacania dodatku funkcyjnego, które są zawarte w przepisach wewnątrzzakładowych, mogły w zaistniałej sytuacji uniemożliwić wypłatę tego składnika wynagrodzenia, jeśli przestała Pani spełniać przesłanki do jego wypłacania (np. nie kieruje już Pani zespołem ludzi). Wszystko więc zależy od pozostałych ustaleń, powstałych faktów oraz treści przepisów prawa pracy obowiązujących w Pani zakładzie pracy, a także treści umowy przed i po zmianie wymiaru etatu.
Warto wiedzieć, czym jest dodatek funkcyjny oraz jakie są zasady jego przyznawania, dzięki temu może łatwiej będzie zrozumieć, czy pracodawca prawidłowo nie wypłaca tego dodatku po zmianie innych zasad współpracy.
Dodatek funkcyjny to fakultatywny lub obowiązkowy składnik wynagrodzenia, związany z wykonywaniem przez pracownika funkcji kierowniczej. Dodatek funkcyjny przysługuje więc osobom pełniącym funkcje kierownicze i ma na celu rekompensatę za trudności realizowanych przez nich i ich zespół zadań oraz większą odpowiedzialność.
Kiedy dodatek funkcyjny staje się obowiązkowy?
Dodatek ten staje się obowiązkowy wtedy, kiedy podstawą jego wypłacenia jest prawo pracy, w tym przypadku nie przepisy Kodeksu pracy, a postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy (np. regulamin wynagradzania – art. 772 § 2 K.p.), które decydują o przyznaniu tego dodatku i o jego wysokości. Jeśli w dokumentach tych nie zostało określone, w jakich przypadkach pracodawca będzie zobowiązany wypłacać dodatek funkcyjny, pracodawca nie musi, ale może, indywidualnie przyznać taki dodatek, np. określając warunki jego wypłaty i wysokość w treści umowy o pracę.
Zmiana wymiaru etatu a dodatek funkcyjny
Jeśli przed zmianą wymiaru etatu otrzymywała Pani dodatek funkcyjny jako osobny składnik wynagrodzenia, a obecnie ten składnik nie jest wypłacany osobno, tylko jest wypłacany w wynagrodzeniu (tzn. wartość wynagrodzenia jest w prawidłowej wysokości względem ustaleń, tylko nie są wyodrębniane poszczególne jego składniki), to sytuacja taka może wynikać z uregulowań przepisów wewnątrzzakładowych i nie jest nieprawidłowością. Jeśli jednak po zmianie zasad współpracy dodatek ten został Pani zabrany, a wynagrodzenie jest wypłacane w niższej kwocie, niż powinno być w rozumieniu wcześniejszych uzgodnień – ma Pani prawo domagać się wyjaśnień oraz wyrównania.
Przykłady poniższe pozwolą lepiej zrozumieć ten mechanizm:
- Przed zmianą wymiaru etatu otrzymywała Pani wynagrodzenie brutto 500 zł plus 300 zł dodatku; po zmianie miała Pani otrzymywać wynagrodzenie dwukrotnie wyższe (przejście z 1/2 etatu na cały etat). Pracodawca wypłacił wynagrodzenie po zmianie w kwocie 1600 zł brutto – sytuacja prawidłowa, jeśli np. nie kieruje już Pani ludźmi albo przepisy nie przewidują wypłaty takiego dodatku, a pracodawca uwzględnił więc ten składnik w wynagrodzeniu zasadniczym.
- Przed zmianą wymiaru etatu otrzymywała Pani wynagrodzenie brutto 800 zł plus 300 zł dodatku; po zmianie miała Pani otrzymywać wynagrodzenie dwukrotnie wyższe (przejście z 1/2 etatu na cały etat). Pracodawca wypłacił wynagrodzenie po zmianie w kwocie 1600 zł brutto – sytuacja nieprawidłowa, gdyż niezgodna z ustnymi ustaleniami. O utracie prawa do tego składnika wynagrodzenia pracodawca powinien był poinformować w trakcie dokonywania zmian zasad współpracy, aby mogła Pani wyrazić zgodę na taką zmianę lub odmówić.
Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›
Przykłady
Awans bez dodatku
Pani Anna przez trzy lata pełniła funkcję kierownika zespołu w biurze rachunkowym. Otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze plus dodatek funkcyjny. W wyniku reorganizacji firmy zaproponowano jej formalne awansowanie na stanowisko kierownika oddziału, jednak w nowej umowie dodatek funkcyjny został włączony do podstawowej pensji, co w praktyce oznaczało brak podwyżki. Po konsultacji z działem HR dowiedziała się, że nie miała obowiązku przyjmować nowych warunków, ale zaakceptowała je, nie czytając dokładnie nowej umowy.
Obniżenie dodatku bez wyjaśnień
Pan Marek, nauczyciel akademicki, otrzymywał dodatek funkcyjny jako opiekun kierunku. Po zmianie regulaminu uczelni dodatek ten zmniejszono o połowę, mimo że zakres obowiązków pozostał bez zmian. Po interwencji w dziale kadr dowiedział się, że nowy regulamin nie przewidywał dla jego stanowiska wcześniejszej wysokości dodatku. Złożył oficjalne zapytanie o podstawę tej zmiany, a uczelnia po przeglądzie przepisów przywróciła mu pierwotną stawkę.
Nieoczekiwane zmiany po przejściu na pełen etat
Pani Katarzyna pracowała na pół etatu jako starsza księgowa, otrzymując pensję plus dodatek funkcyjny za nadzorowanie młodszych pracowników. Po przejściu na pełny etat pensja została podwojona, ale dodatek został wliczony w wynagrodzenie zasadnicze, przez co faktyczne zarobki były niższe, niż się spodziewała. Dopiero po rozmowie z prawnikiem dowiedziała się, że mogła domagać się jasnego rozdzielenia składników wynagrodzenia w nowej umowie.
Podsumowanie
Dodatek funkcyjny jest istotnym składnikiem wynagrodzenia, przyznawanym głównie osobom na stanowiskach kierowniczych. Jego wypłata może wynikać zarówno z przepisów wewnętrznych firmy, jak i indywidualnych ustaleń z pracodawcą. Zmiana etatu czy struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa może wpłynąć na jego wysokość lub sposób naliczania, ale nie powinna prowadzić do nieuzasadnionego obniżenia wynagrodzenia. W przypadku niejasności warto dokładnie analizować treść umów, regulaminów wynagradzania oraz dochodzić swoich praw, zwłaszcza gdy wcześniejsze ustalenia nie zostały właściwie uwzględnione w nowych warunkach zatrudnienia.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości dotyczące dodatku funkcyjnego, zmian w wynagrodzeniu lub innych kwestii związanych z prawem pracy, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi eksperci pomogą Ci przeanalizować umowę, sprawdzić zgodność działań pracodawcy z przepisami i doradzić, jakie kroki możesz podjąć. Szybka i rzetelna konsultacja pozwoli Ci uniknąć błędów i skutecznie dochodzić swoich praw. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne wsparcie dostosowane do Twojej sytuacji.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
» Nowa organizacja oddziału szpitalnego a prawa pracownika, czy należy się dodatek?
» Niepłacący pracodawca i upadłość, na jakie świadczenia mogą liczyć pracownicy?
» Czy szkolny alarm powinna uruchamiać sprzątaczka ? przepisy i prawa pracownika
Kodeks pracy
