• Autor: Maciej Podgórski
Chciałbym uzyskać poradę dotyczącą możliwości pracy na dwóch etatach jednocześnie (w tych samych godzinach). Dwie firmy znajdują się w tym samym budynku i mam możliwość zatrudnienia w nich jednocześnie (za wiedzą i zgodą obu szefów) na pełen etat w tych samych godzinach. Czy są przepisy uniemożliwiające taki tryb pracy? Dodam jeszcze, że rzecz dotyczy dwóch jednostek wojskowych, są to jednak oddzielne jednostki, z różnymi płatnikami wynagrodzenia. Powszechne w MON są jednak sytuacje, że dwie oddzielne jednostki mają wspólnego płatnika wynagrodzenia. Czy w takim przypadku dla np. ZUS-u jest to praca dla tego samego pracodawcy?
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Jednym z warunków uznania, że dana umowa posiada cechy stosunku pracy, jest praca na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. To oznacza, że pracownik jest podporządkowany pracodawcy w czasie wykonywania pracy i zobowiązany do wykonywania jego poleceń dotyczących czasu, miejsca i sposobu świadczenia pracy. Pracownik nie może samodzielnie kierować swoją pracą. W czasie wykonywania pracy pracownik jest podporządkowany swojemu pracodawcy oraz zobowiązany do wykonywania jego poleceń. Wydaje się więc, że zawarcie dwóch umów o pracę, które miałyby być wykonywana w tym samym czasie i w tym samym miejscu jest niemożliwe.
W tej sprawie istotne byłoby także ewentualne naruszenie przepisów o czasie pracy. Zgodnie z 129 § 1 Kodeksu pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 135–138, 143 i 144. Nadto, zgodnie z art. 132 § 1, pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, zaś art. 133 § 1 stanowi, że pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
W tym kontekście przytoczenia wart jest wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2000 r. (sygn. akt II UKN 523/99), wedle którego tezy zatrudnianie pracowników poza normalnym czasem pracy na podstawie umów cywilnoprawnych przy pracach tego samego rodzaju co objęte stosunkiem pracy stanowi bowiem obejście przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych oraz przepisów dotyczących składek na ubezpieczenie społeczne. Z kolei Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia z 17 sierpnia 2006 r. (sygn. akt III APa 24/06) orzekł, że „świadczenie tej samej rodzajowo pracy, co określona w umowie o pracę poza normalnym czasem pracy pracowników, na podstawie kolejnej umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych (zlecenia, o dzieło), jest [bowiem] kontynuowaniem stosunku pracy w godzinach nadliczbowych. Zawieranie takich umów stanowi obejście przepisów o czasie pracy, przy czym nie ma tu znaczenia wola pracownika i pracodawcy. Praca nadliczbowa jest możliwa jedynie wówczas, gdy wprost dopuszczają ją przepisy ustawy, i to w granicach ustalonych tymi przepisami”. Warto również przywołać orzeczenie Sądu Najwyższego, który Sąd ten stwierdził, że z tym samym pracodawcą, w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju, pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13.03.1997, sygn. akt I PKN 43/97).
W konsekwencji powyższego w moim przekonaniu jeden z tak nawiązanych stosunków pracy jak Pan opisał, musiałby zostać uznany za nieważny z mocy prawa – jako umowa (o pracę) sprzeczna z ustawą lub mająca na celu obejście przepisów prawa na podstawie art. art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Maciej Podgórski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy