• Autor: Wioletta Dyl
Po osiągnieciu pełnego wieku emerytalnego pobierałam emeryturę, równocześnie pracując za granicą w Islandii i nie podając tej informacji do ZUS-u. ZUS wie o tym od islandzkiego rządu, od kiedy osiągnęłam islandzki wiek emerytalny. Co mam robić, jakie są konsekwencje? Jak najlepiej wybrnąć z tej sytuacji?
Każdy emeryt ma prawo legalnie i bez konsekwencji utraty prawa do emerytury dorobić do swojego świadczenia. Wysokość wynagrodzenia uzyskiwanego za pracę musi być jednak dostosowana do zmieniających się co kwartał limitów ustalonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Stawki zmieniają się w ciągu roku – 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia. Podstawą obliczania prawa do otrzymywania emerytury w całości lub w części jest oficjalna wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ostatni kwartał kalendarzowy ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny.
Dla osób pobierających emeryturę,:
Jako emerytka podejmująca pracę za granicą była Pani zobowiązana do zgłoszenia do ZUS-u wysokości zagranicznych zarobków, ponieważ ma to wpływ na prawo do świadczenia wypłacanego w kraju. Wpłyną w stopniu tym większym, im wyższe są zagraniczne pobory.
Nie ma przy tym znaczenia, czy praca wykonywana za granicą podlega obowiązkowemu albo dobrowolnemu ubezpieczeniu w Polsce czy za granicą; nie też znaczenia, czy jest opodatkowana w Polsce czy za granicą. Oznacza to, że nawet pracując w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, trzeba zgłosić ten przychód do ZUS-u.
Należy pamiętać, że obowiązek ten dotyczy tylko z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, np. z umowy o pracę, pracy nakładczej, umowy zlecenia i umowy agencyjnej oraz współpracy przy wykonywaniu jednej z tych umów, umowy o świadczenie usług (innej niż umowa zlecenie lub agencyjna), do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tej umowy, pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej wykonywaniu, pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, z pełnienia służby w tzw. służbach mundurowych (policja, straż pożarna itd.).
Kolejna rzecz, o której warto pamiętać, to to, że nie wszystkich świadczeniobiorców dotyczą limity dorabiania. ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszy świadczenia (niezależnie od wysokości zarobków), jeśli:
Zatem w przypadku osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego Pani emerytura nie podlegała ograniczeniu ani zawieszeniu nawet przy przekroczeniu limitów dorobienia do emerytury.
Natomiast u Pani problemem (według otrzymanego pisma z ZUS-u) jest fakt, iż nie wyjaśniła Pani kwestii rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. Zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury z ZUS-u ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na którego rzecz emeryt wykonywał je bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Zasada ta dotyczy również stosunku pracy nawiązanego z pracodawcą za granicą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Stowarzyszenia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym wiąże Polskę dwustronna umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym (zwanym dalej „państwem umownym”), z wyjątkiem Australii. Dotyczy to również niestety Islandii.
Osoba zainteresowana ubiegająca się o emeryturę z ZUS-u musi zatem rozwiązać wszystkie stosunki pracy zawarte z pracodawcami zarówno w Polsce, jak i w państwach członkowskich UE/EFTA oraz w państwach umownych, aby ZUS podjął wypłatę emerytury. W przeciwnym razie, czyli w razie kontynuacji zatrudnienia z dotychczasowym pracodawcą za granicą, prawo do polskiej emerytury zostanie automatycznie zawieszone. Czyli jeżeli nawiązała Pani stosunek pracy w Islandii jeszcze przed uzyskaniem prawa do emerytury i nadal pozostawała w tym zatrudnieniu, w celu wypłaty emerytury z ZUS-u powinna Pani była rozwiązać stosunek pracy z pracodawcą zagranicznym i przesłać do organu rentowego, który wypłaca emeryturę, zaświadczenie potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy. Dokumentem takim mogło być świadectwo pracy lub zaświadczenie wystawione przez pracodawcę.
Wymóg rozwiązania stosunku pracy nie dotyczyłby sytuacji, w której podjęłaby Pani zatrudnienie już po przyznaniu prawa do emerytury.
Niestety, w sytuacji, gdy proceder zostanie wykryty przez pracowników ZUS-u, Pani jako emeryt może być zmuszona do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń – nawet trzy lata wstecz (nie więcej). Gdyby Pani samodzielnie poinformowała o swoich dodatkowych przychodach, wtedy zwrot świadczeń dotyczyłby dotyczyłby ostatnich 12 miesięcy.
A skoro, jak Pan wspomina, nie stać Pani na zwrot pobranych świadczeń, może Pani złożyć do ZUS-u wniosek o odstąpienie przez ZUS od żądania zwrotu tych świadczeń, w którym podaje Pani:
Inne dokumenty:
Od otrzymanej decyzji niekorzystnej można odwołać się do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego ze względu na Pani miejsce zamieszkania.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
