Czas pracy żołnierzy zawodowych

Pan Maksymilian jest żołnierzem zawodowym i ma w miesiącu średnio 7 służb dyżurnych po 24 h, nie jest to służba etatowa. Niestety różnie one wypadają panu Maksymilianowi – w poniedziałek wchodzi na służbę o 8 i kończy we wtorek o 8, w środę znów wchodzi, w czwartek schodzi, w sobotę wchodzi i w niedzielę kończy o 8. Następny tydzień może wypaść inaczej, ale średnio ma 7 służb w miesiącu. Kadry pana Maksymiliana twierdzą, że w piątek powinien być normalnie w pracy od 7.30 do 15.30, a z jego obliczeń wynika, że 7 × 24 to 168 h, a do tego jeszcze praca np. w piątek 8 h. Pan Bartłomiej podkreślił, że tych 8-godzinnych dni pracy w miesiącu wyjdzie mu od 5 do 7, więc już z samych 7 dyżurów 24 h wychodzi, że przepracował w skali miesiąca godziny etatowe. Kadry twierdzą, że służba 24 h nie liczy się jako 24 h, ponieważ wchodząc w poniedziałek i kończąc we wtorek po 8 rano, pan Maksymilian ma cały dzień wolny po służbie. Pan Maksymilian poinformował nas, że ich rozumowanie jest takie: w poniedziałek od 8 do 16 to jest 8 h, 16 do 24 jest następną ósemką, ale dlatego ma wtorek wolny i gdzieś ginie 8 godzin. Pan Maksymilian poprosił nas o pomoc w interpretacji tych godzin pracy żołnierza zawodowego.

Niniejsza opinia prawna zawiera analizę sytuacji oraz wskazanie odpowiedzi na zadane pytania w oparciu o przepisy ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych – dalej jako: uswżz, rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1044) – dalej jako: rozporządzenie, poglądy doktryny i orzecznictwa.

Czas pracy/służby żołnierza zawodowego

Kwestię czasu służby (godzin pracy w wojsku) reguluje przede wszystkim art. 60 uswżz, zgodnie z którym:

„1) wymiar czasu służby żołnierzy zawodowych jest określony ich zadaniami służbowymi,

2) zadania służbowe powinny być ustalane w sposób pozwalający na ich wykonywanie w ramach czterdziestu godzin służby w tygodniu, wykonywanie zadań służbowych nie może przekraczać przeciętnie czterdziestu ośmiu godzin w tygodniu, w czteromiesięcznym okresie rozliczeniowym. W zamian za czas służby przekraczający czterdzieści godzin służby w tygodniu żołnierzowi zawodowemu przysługuje czas wolny od służby w takim samym wymiarze.

3) żołnierzowi zawodowemu przysługuje prawo do co najmniej:

a) jedenastu godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie,

b) dwudziestu czterech godzin nieprzerwanego odpoczynku w okresie siedmiodniowym”.

Przepisy wskazane w ust. 2 i 3 nie mają zastosowania do żołnierzy zawodowych realizujących zadania o charakterze nadzwyczajnym niezbędne do ochrony interesów państwa, w szczególności: biorących udział w zapobieganiu skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia, pełniących służby i dyżury, odbywających ćwiczenia i szkolenia poligonowe (morskie) oraz pełniących służbę wojskową poza granicami państwa.

Powyższe kwestie doprecyzowuje rozporządzenie. I tak zgodnie § 4 rozporządzenia:

„1. Przełożeni ustalają zadania służbowe żołnierzy w sposób pozwalający na wykonywanie tych zadań w pięciodniowym tygodniu służby, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, w dniach od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7.30 do 15.30, z zastrzeżeniem § 5.

2. Do czasu służby określonego w ust. 1 zalicza się również:

1) czas pełnienia służby dyżurnej lub dyżuru, ale nie więcej niż osiem godzin;

2) czas wykonywania zadań służbowych poza jednostką, w której żołnierz zajmuje stanowisko służbowe, pozostaje w rezerwie kadrowej lub w dyspozycji, w wymiarze przekraczającym normę określoną w ust. 1, w tym w ramach podróży służbowej, kursu, szkolenia lub kontroli”.

Warto także wskazać na § 9 rozporządzenia, zgodnie z którym:

„1. Żołnierza wyznaczonego do pełnienia służby dyżurnej lub dyżuru trwającego co najmniej dwadzieścia cztery godziny zwalnia się z wykonywania innych zadań służbowych w dniu rozpoczęcia i zakończenia tej służby lub dyżuru.

2. Żołnierzowi, który pełnił służbę dyżurną lub dyżur w dniu ustawowo lub dodatkowo wolnym od służby, w wymiarze co najmniej ośmiu godzin, udziela się za ten dzień czasu wolnego w wymiarze jednego dnia.

3. Żołnierzowi, który pełnił służbę dyżurną lub dyżur w dniu ustawowo lub dodatkowo wolnym od służby, w wymiarze mniejszym niż określony w ust. 1, udziela się za ten dzień czasu wolnego w wymiarze równym liczbie godzin pełnienia tej służby lub dyżuru.

4. Udzielenie czasu wolnego, o którym mowa w ust. 1 i 2, wyłącza zaliczenie tego czasu służby lub dyżuru do normy czasu służby, o której mowa w § 4”.

Zobacz też: Jeśli 10 wypada w niedzielę

Godziny pracy żołnierza zawodowego

Podsumowując zapisy ustawy i rozporządzenia dotyczące pracy w wojsku (godzin pracy), należy stwierdzić, że:

1. Co do zasady zadania służbowe powinny być tak ustalone, aby przeciętnie trwały 40 godzin w tygodniu, w godzinach od 7:30 do 15:30.
2. Do tak określonego czasu służby wlicza się tylko 8 godzin ze służby dyżurnej, nawet gdy służba dyżurna trwa 24 godziny.

W związku z tym w przykładzie pana Maksymiliana (opisał nam, jak wyglądają jego dni pracy jako żołnierza zawodowego – w poniedziałek wchodzi na służbę o 8 i kończy we wtorek o 8, w środę znów wchodzi, w czwartek schodzi, w sobotę wchodzi i w niedzielę kończy o 8) tak naprawdę czasu służby jest nie 3 × 24 h, ale 3 × 8 h. Aby czas służby był zgodny z przepisami, to po pierwsze, w każdej dobie pan Maksymilian musi mieć 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (zatem jeśli pan Maksymilian schodzi w czwartek o 8:00, to może przyjść w piątek na 7:30), 24 godziny nieprzerwanego odpoczynku w okresie siedmiodniowym oraz średnio 40 godzin czasu służby w tygodniu (maksymalnie 48). Pan Maksymilian powinien również pilnować zasad z § 9 dotyczącego rozliczania służby dyżurnej.

Przeczytaj też: Jak najszybciej zwolnić się z wojska

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych - Dz.U. 2003 nr 179 poz. 1750
2. Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie czasu służby żołnierzy zawodowych - Dz.U. 2019 poz. 1044

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.