Jak obliczyć stawkę za godziny nadliczbowe?

Ile wynosi dodatek za nadgodziny?

W przypadku pracy w godzinach nadliczbowych, zgodnie z art. 151¹ § 1 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.), pracownikowi przysługuje za każdą godzinę pracy ponadnormatywnej normalne wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 100% lub 50% wynagrodzenia.

Dodatek wynosi 100% wynagrodzenia wtedy, gdy nadgodziny:

• przypadają w nocy oraz w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy lub w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę bądź w święto zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 151¹ § 1 pkt 1 K.p.) lub
• wynikają z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, z wyjątkiem sytuacji, gdy przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy ponad normę dobową zrekompensowaną dodatkiem lub czasem wolnym (art. 151¹ § 2 K.p.).

Dodatek za nadgodziny wynosi 50% wynagrodzenia w każdym innym przypadku niż wyżej wymienione (art. 151¹ § 1 pkt 2 K.p.).

Warto też wiedzieć, że „za godziny nadliczbowe wypracowane ponad tygodniową normę, nieopłacone dodatkiem wynikającym z godzin nadliczbowych dobowych, należy wypłacić 100% dodatki” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06.03.2008 r., sygn. akt II PK 189/07, OSNP 2009/11-12/140).

Przy ustalaniu wartości wynagrodzenia za pracę ponadnormatywną należy odróżnić sposób obliczania wynagrodzenia, które przysługuje za czas pracy w godzinach nadliczbowych, od sposobu, w jaki obliczany jest dodatek za tę pracę.

Wynagrodzenie za czas pracy w godzinach nadliczbowych

Za czas pracy w nadgodzinach pracownikowi przysługuje bowiem normalne wynagrodzenie, bez względu na to, czy za pracę w nadgodzinach zostanie pracownikowi udzielony czas wolny, czy nie (art. 151 § 3 K.p.). Normalne wynagrodzenie w tym przypadku oznacza „wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmujące zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników”. Powyższe wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 03.06.1986 r. (sygn. akt I PRN 40/86, OSNC 1987/9/140). W skład normalnego wynagrodzenia wchodzić więc będzie w Pańskim przypadku zasadnicze wynagrodzenie oraz dodatek produkcyjny, nie będzie zaś wliczana premia, jeśli nie ma ona charakteru stałego i której przyznanie nie wynika z zapisów umowy o pracę, regulaminu wynagradzania lub innych dokumentów zakładowych, tylko jest zależne od uzyskania określonych osiągnięć i oceny przełożonego. W celu ustalenia wysokości wynagrodzenia za jedną godzinę nadliczbową należy zsumowane składniki „normalnego wynagrodzenia” i podzielić przez godzinowy wymiar czasu w danym miesiącu. Otrzymany wynik należy pomnożyć razy ilość godzin ponadnormatywnych w danym miesiącu. Do tak ustalonego wynagrodzenia za czas pracy w godzinach nadliczbowych należy dodać wartość dodatku, obliczonego zgodnie z poniższymi zasadami, określonymi w art. 151¹ § 3 K.p. Zgodnie z tym przepisem „wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia”. Tak też stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 03.04.2007 r. (sygn. akt II PZP 4/07, OSNP 2007/21-22/307). Zgodnie z tym wyrokiem „do podstawy wyliczeń dodatku za pracę ponadnormatywną wchodzi wynagrodzenie pracownika wynikające wyłącznie z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a więc jedynie wynagrodzenie zasadnicze”. Przy liczeniu dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych nie należy więc uwzględniać żadnych dodatkowych składników pensji poza wynagrodzeniem zasadniczym, nawet jeśli te składniki mają stały charakter.

Jak należy obliczyć dodatek za jedną godzinę pracy w godzinach nadliczbowych?

 Zgodnie z § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 289 z późn. zm.), w celu obliczenia dodatku za jedną godzinę nadliczbową:

• ze składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości – stawkę tę należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
• ze zmiennych składników płacowych – wynagrodzenie ustalone według zasad jak za urlop wypoczynkowy należy podzielić przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie.

Tak uzyskaną kwotę należy pomnożyć przez stawkę procentową dodatku oraz przez liczbę godzin nadliczbowych.

W Pańskim przypadku, ponieważ pensja zasadnicza jest stała, należy jej wartość podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu i pomnożyć razy odpowiednią wartość procentową, zależną od tego, kiedy wystąpiły nadgodziny. Do otrzymanej kwoty należy dodać wartość wynagrodzenia za czas pracy w nadgodzinach, obliczonego według wcześniej podanych zasad.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.