• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
W 1997 r. ukończyłam 5-letnie studia magisterskie w Wyższej Szkole Pedagogicznej na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki specjalnej. Pracowałam w ZSO jako pedagog szkolny ok. 20 lat. Na tym stanowisku uzyskałam w 2011 r. stopień nauczyciela dyplomowanego. We wrześniu zmieniła się dyrekcja w mojej szkole i nastąpiły zmiany w przydziale czynności. Pani wizytator z kuratorium, gdzie wysłany był aneks, stwierdziła, że nie mam kwalifikacji do bycia pedagogiem szkolnym. Obecnie jestem pedagogiem specjalnym. Czy prawo działa wstecz? Skoro w 2011 r. robiłam awans, to wydaje mi się, że kurator wówczas uznał moje kwalifikacje. Gdzie się zwrócić w sprawie wyjaśnienia mojej sprawy? Czy w MEN uzyskam taką interpretację?
Podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na Pani zapytanie jest Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2023 r., poz. 2102). W kontekście Pani zapytania istotny jest § 26, który stanowi, że:
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga w przedszkolach, szkołach i placówkach, o których mowa w § 3 ust. 1 i § 4, z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, posiada osoba, która ukończyła:
1) studia pierwszego i drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie prowadzone zgodnie z nowym standardem kształcenia na:
a) kierunku, na którym jest prowadzone kształcenie w zakresie pedagogiki przygotowującym do realizacji zadań pedagoga szkolnego, i posiada przygotowanie pedagogiczne lub
b) kierunku pedagogika specjalna w zakresie odpowiadającym prowadzonym zajęciom i posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
c) kierunku lub w zakresie innym niż określone w lit. a i b i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyła studia podyplomowe prowadzone zgodnie z nowym standardem kształcenia w zakresie przygotowującym do realizacji zadań pedagoga szkolnego lub
2) studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie prowadzone zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r. na kierunku:
a) pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom i posiada przygotowanie pedagogiczne lub
b) innym niż określony w lit. a i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyła studia podyplomowe w zakresie odpowiadającym prowadzonym zajęciom.
Natomiast zgodnie z ust. 2 – kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga w przedszkolach posiada również osoba, która ukończyła jednolite studia magisterskie prowadzone zgodnie z nowym standardem kształcenia na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna oraz posiada przygotowanie pedagogiczne. Istotny jest ust. 3, który stanowi, że:
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga w przedszkolach i szkołach podstawowych posiada również osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia prowadzone zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r. na kierunku:
1) pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom i posiada przygotowanie pedagogiczne lub
2) innym niż określony w pkt 1 i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyła studia podyplomowe w zakresie odpowiadającym prowadzonym zajęciom.
Warto zwrócić również uwagę na treść § 37 wskazanego rozporządzenia, który stanowi, że nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia i posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.
Istotne jest ustalenie, w jakim trybie Pani uprawnienia zostały zakwestionowane. Jeżeli było to w trybie kontroli, to warto jest poprosić placówkę o wgląd do ustaleń tamże poczynionych oraz do zaleceń, które zostały tam wskazane. W tym zakresie warto skierować wniosek do kuratorium oraz do MEN. Zazwyczaj takie wnioski kierowane są na tzw. ogólne adresy, czyli adresy sekretariatów (obecnie elektroniczne). Natomiast najbezpieczniej jest wysłać takie zapytanie poprzez skrzynkę elektroniczną ePUAP, wybierając odpowiednio jako adresata Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz odpowiednie kuratorium.
Zmiana przepisów a wieloletnia praca w zawodzie
Pani Anna, pedagog szkolny z 25-letnim stażem, dowiedziała się po zmianie dyrekcji, że jej kwalifikacje są niewystarczające do dalszego pełnienia funkcji. Mimo że w 2010 roku uzyskała stopień nauczyciela dyplomowanego, obecnie musi ukończyć dodatkowe studia podyplomowe, by spełniać nowe wymagania. Czuje się zagubiona, nie wie, czy prawo działa wstecz, i zwraca się do kuratorium oraz MEN o interpretację przepisów.
Kwalifikacje uznane w przeszłości, dziś pod znakiem zapytania
Pan Marek, absolwent pedagogiki specjalnej z lat 90., przez lata pracował jako pedagog szkolny w liceum. W 2023 roku, po kontroli kuratorium, poinformowano go, że jego kwalifikacje nie są zgodne z aktualnym rozporządzeniem. Zaniepokojony skierował pytanie do kuratorium, powołując się na wcześniejsze decyzje, które potwierdzały jego kompetencje. Sprawa wymagała interwencji prawnika i ostatecznie MEN wydało pozytywną opinię w jego sprawie.
Poszukiwanie odpowiedzi na zmieniające się przepisy
Pani Katarzyna, pracująca w szkole podstawowej, nie była pewna, czy jej tytuł magistra pedagogiki uzyskany przed 2019 rokiem nadal uprawnia ją do pracy jako pedagog szkolny. Po zmianach kadrowych w szkole otrzymała informację o konieczności dostarczenia dodatkowych dokumentów. Po konsultacji z prawnikiem edukacyjnym i wysłaniu zapytania do MEN przez ePUAP, uzyskała potwierdzenie, że jej kwalifikacje pozostają ważne na mocy przepisów przejściowych.
Zmiany w przepisach dotyczących kwalifikacji pedagogów szkolnych mogą budzić wiele wątpliwości, zwłaszcza wśród osób, które przez lata wykonywały ten zawód zgodnie z obowiązującymi wcześniej regulacjami. Kluczowe jest dokładne zapoznanie się z aktualnym rozporządzeniem oraz skonsultowanie swojej sytuacji z odpowiednimi instytucjami, takimi jak kuratorium oświaty czy Ministerstwo Edukacji Narodowej, aby mieć pewność co do swoich uprawnień i możliwości dalszej pracy na dotychczasowym stanowisku.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu pism dotyczących kwalifikacji zawodowych pedagogów w świetle obowiązujących przepisów. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli - Dz.U. 2023 poz. 2102
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy