Nowa organizacja oddziału szpitalnego a prawa pracownika, czy należy się dodatek?

Obowiązki pracownika i polecenia pracodawcy

Łączenie dyżurów nie jest reglamentowane prawnie. Ustawodawca nie wypowiedział się w tej materii. Pierwszy rodzaj umowy wynika z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”.

Nie budzi żadnych wątpliwości, że pracownik jest obowiązany wykonywać polecania przełożonych w granicach wyznaczonych przepisami prawa oraz umówionym rodzajem pracy. Zgodnie bowiem z art. 100 § 1 „pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę”.

W ramach stosunku pracy pracownik powinien zatem po pierwsze wykonywać powierzone mu obowiązki (czynności), po drugie – wypełniać polecenia pracodawcy.

Dyżury medyczne w szpitalu

Mając na uwadze powyższe, pracodawca, co do zasady, może precyzować powinność pełnienia dyżurów medycznych poprzez wydanie indywidualnego polecenia służbowego kierowanego do konkretnego pracownika, z którego będzie wynikało zobowiązanie do odbycia takiego dyżuru w konkretnym miejscu i terminie.

Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej „pracownicy wykonujący zawód medyczny i posiadający wyższe wykształcenie, zatrudnieni w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne mogą być zobowiązani do pełnienia w przedsiębiorstwie tego podmiotu dyżuru medycznego;

2. Dyżurem medycznym jest wykonywanie poza normalnymi godzinami pracy czynności zawodowych przez osoby, o których mowa w ust. 1, w podmiocie leczniczym wykonującym stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;

3. Czas pełnienia dyżuru medycznego wlicza się do czasu pracy”.

W świetle zatem obowiązującego ustawodawstwa dyżur medyczny stanowi dodatkowe zadanie do wykonania przez pracownika poza normalnymi godzinami pracy, a od pracy w godzinach nadliczbowych odróżnia go to, że jest zaplanowanym elementem organizacji pracy.

Zgodnie z powyższym brak przeszkód do polecenia wykonywania dyżurów na dwóch oddziałach. Osobiście jednak uważam, że jest to działanie sprzeczne z prawami pacjenta. Wytężona praca na dwóch oddziałach naraża pacjentów na uzyskiwanie usług medycznych na obniżonym poziomie.

Wyjątek stanowi art. 16f ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie bowiem z art. 16f ust. 1: „lekarz odbywa szkolenie specjalizacyjne na podstawie programu specjalizacji ustalonego dla danej dziedziny medycyny, z uwzględnieniem odpowiedniego modułu”. Ustęp 3h przywołanego przepisu stanowi natomiast, że „program specjalizacji zawiera pełnienie dyżurów medycznych określonych w programie danej specjalizacji”.

Jak wynika z przytoczonych powyżej przepisów, istotą dyżurów medycznych realizowanych w trakcie specjalizacji jest ich ograniczenie do dziedziny objętej danym programem. Lekarz rezydent nie może być zatem zmuszany do pełnienia dyżurów medycznych poza programem jego specjalizacji.

Krytyczne stanowisko wobec odmiennych praktyk, polegających na przymusowym kierowaniu lekarzy rezydentów do odbywania dyżurów w izbach przyjęć czy SOR-ach zostało już wielokrotnie wyrażone przez przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia.

Stwierdzono mianowicie, iż „oddelegowanie lekarza do pracy w innym oddziale, niż przewiduje to program specjalizacji, jest niezgodne z umową zawieraną z Ministrem Zdrowia na refundowanie kosztów zatrudnienia rezydentów, a to, zgodnie z § 2 ust. 5 ww. umowy, wiąże się z koniecznością zwrotu środków finansowych przekazanych przez Ministra Zdrowia na jej realizację” (vide pismo Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia z dnia 1 lipca 2014 r., MZ-NSK-842-4262-1/MŚ/14, skierowane do Komisji Młodych Lekarzy Naczelnej Rady Lekarskiej, por. także Komunikat w sprawie pełnienie dyżurów medycznych przez lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.