O noweli ustawy o PIP – część 2

Ad 2. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” pozytywnie zaopiniowała projekt zmian, uznając, że jest on odpowiedzią na postulaty związkowe dotyczące wzmocnienia egzekucji przepisów prawa pracy.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

W uwagach szczegółowych podniesiono, że nowelizacja art. 63¹ K.p.c. pozbawiłaby inspektorów pracy możliwości wytaczania powództwa o ustalenie stosunku pracy w sytuacji, gdyby w danej sprawie nie wydawali decyzji administracyjnej. Tym samym Komisja, jak się wydaje, wypowiada się przeciwko tej zmianie.

Istotny nacisk w opinii położono na kwestię odwołania od nakazu w sprawie ustalenia istnienia stosunku pracy. Zdaniem Komisji Krajowej odwołanie takie powinien rozpatrywać sąd pracy, a nie okręgowy inspektor pracy.

Takie rozwiązanie pozwoli wyeliminować sprzeczności między rozstrzygnięciem administracyjnoprawnym a sądowym, gdyż od wydanej decyzji będzie przysługiwało odwołanie do sądu pracy, który prawomocnie rozstrzygnie daną kwestię, eliminując rozbieżności międzysądowe, czyli pomiędzy sądem pracy a sądem administracyjnym.

Komisja Krajowa nie przedstawiła jednak konkretnych rozwiązań normatywnych, jakie należałoby wprowadzić w systemie prawa, pozostawiając szczegóły fachowcom z zakresu legislacji.

Ad 3. Opinia Głównego Inspektora Pracy jest najbardziej obszerna. Zwrócono w niej uwagę, że dotychczas w sprawie o ustalenie stosunku pracy inspektor pracy mógł stosować środek pokontrolny w postaci wystąpienia, który w większości przypadków jego zastosowania okazywał się skuteczny.

Proponowana zmiana w zakresie jej założonego celu może się przyczynić do wzrostu skuteczności oddziaływania Państwowej Inspekcji Pracy na pracodawców naruszających art. 22 K.p.

W pełni pozytywnie zaopiniowano zmianę treści art. 29 § 2 K.p., uznając, że obowiązek doręczenia pracownikowi pisemnej umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy przyczyni się do wzmocnienia ochrony praw pracowniczych wynikających ze stosunku pracy.

Nadto, rozwiązanie to jest także bardzo istotne z punktu widzenia kontroli legalności zatrudnienia, która w obecnym stanie prawnym często nie może być skutecznie realizowana właśnie z powodu ułomności legislacyjnych, prowadzących do łatwego obejścia przepisów prawa pracy.

Najwięcej miejsca poświęcono w opinii ustosunkowaniu się do propozycji wydawania nakazu w zakresie rodzaju nawiązanego stosunku prawnego. Na tle istniejącej wersji nowelizacji przedstawiono kompleksowo problemy związane z ewentualną realizacją takich zadań.

Dokonano porównania między nakazem w proponowanej wersji a nakazem płacowym, w przypadku którego legalność jego wydania dotyczy tylko stanów bezspornych między stronami stosunku pracy.

Zwrócono uwagę, że ustalenie stosunku pracy musi być poprzedzone szeregiem czynności wyjaśniających, dla których realizacji de lege lata (łac. w świetle obowiązującego prawa) inspektorzy pracy nie posiadają wystarczających instrumentów prawnych, a sam projekt również ich nie zawiera.

Z projektu nie wynika, jaki charakter miałby nakaz ustalenia stosunku pracy, a w szczególności – z jaką datą powodowałby skutki prawne oraz jaki rodzaj umowy miałby nakazywać.

Przedstawiono także, posługując się doświadczeniami na tle nakazu płacowego, szereg wątpliwości systemowoprawnych wynikłych z istnienia dualizmu w postaci rozpoznawania identycznej sprawy w trybie administracyjnoprawnym i sądowym, stwierdzając, że taka sytuacja jest niekorzystna tak dla stron stosunku pracy jak i dla kontrolujących inspektorów pracy.

W opinii negatywnie odniesiono się do zamiaru nowelizacji art. 63¹ K.p.c., uznając, że uprawnienie inspektora pracy do wytaczania powództwa o ustalenie stosunku pracy jest rozwiązaniem korzystnym w istniejącym systemie prawa i nie powinno być zmienione.

Ad 4. Pracodawcy RP wyrazili kategoryczny sprzeciw wobec proponowanej nowelizacji, uznając wszystkie przedłożone zmiany za chybione i całkowicie nieprzemyślane.

W opinii podniesiono, w zasadzie identyczne jak GIP, zastrzeżenia dotyczące wprowadzenia nakazu o ustalenie istnienia stosunku pracy. Dodatkowo powołano się na sprzeczność takiego rozwiązania z art. 174 Konstytucji RP, który przewiduje, że jedynie sądy są uprawnione do rozpatrywania i rozstrzygania sporów i żaden organ poza sądem lub trybunałem nie ma uprawnień kognicyjnych.

Projekt zmiany art. 29 § 2 K.p. uznano za niejasny, gdyż nieposiadający terminu, w jakim zapisane tam obowiązki miałyby być wykonane. Zdaniem Pracodawców RP, sformułowanie: „przed dopuszczeniem do pracy” nie jest na tyle precyzyjne, aby określić moment wymagalności obowiązku.

W opinii przedstawiono statystykę spraw dotyczących wytaczania powództwa o ustalenie stosunku pracy w latach 2008-2011, stwierdzając w związku z tym, że liczba złożonych przez inspektorów pracy pozwów w stosunku do liczby pozytywnych rozstrzygnięć sądów nie jest wielka, czyli sądy w większości nie podzielają poglądów PIP.

Świadczy to, zdaniem Pracodawców RP, o tym, że sądy nie podzielają poglądów inspektorów pracy w zakresie charakteru nawiązanego stosunku prawnego. Autorzy projektu nowelizacji nie analizują jednak przyczyn tych zjawisk.

Trudno powstrzymać się od komentarza do tak tendencyjnej opinii i, co tu dużo mówić, ujawniającej braki znajomości obowiązujących przepisów prawa pracy.

Pomijam już powoływanego w opinii powiatowego inspektora pracy, który de lege lata nie istnieje, ale nonsensy wyrażane na tle projektu art. 29 § 2 K.p. są doprawdy zdumiewające.

W Kodeksie pracy od 1975 r. istnieją niekwestionowane zapisy zakazujące pracodawcy dopuszczenia pracownika do pracy bez wymaganego szkolenia wstępnego bhp i bez aktualnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego zdolność pracownika do pracy, a organizacja pracodawców uważa, że sformułowanie jest niejasne (sic!).

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>