W artykule autor omawia zagadnienia wynikające z przepisów ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.
W pierwszej części cyklu artykułów o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych omówiłem podstawowe założenia komentowanej ustawy oraz użyte przez ustawodawcę zwroty w niej zdefiniowane.
Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>
Wskazałem również, że kluczowym zagadnieniem dotyczącym stosowania tej ustawy jest poprawne rozumienie pojęcia rażącego naruszenia prawa, którego tłumaczenie może być dokonywane na podstawie ukształtowanych zasad orzecznictwa i wykładni doktrynalnej głównie z zakresu prawa administracyjnego, prawa cywilnego i prawa pracy.
Zasady odpowiedzialności
Funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność majątkową w przypadku łącznego zaistnienia niżej określonych przesłanek (art. 5 ustawy):
- Rażące naruszenie prawa przy wykonywaniu władzy publicznej zostało stwierdzone w jeden ze sposobów określonych w art. 6 omawianej ustawy.
- Rażące naruszenie prawa przy wykonywaniu władzy publicznej zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego.
- Na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa.
Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że w razie zaistnienia przesłanek wskazanych w ust. 1, 2 i 3 łącznie odpowiedzialność materialna funkcjonariusza publicznego ma charakter obowiązkowy, czyli w tym zakresie kierownik jednostki, która wypłaciła odszkodowanie za rażące naruszenie prawa, nie ma żadnego wyboru, bo decydują obiektywne ustalenia stanu faktycznego danej sprawy.
W art. 6 omawianej ustawy określono 11 przypadków stwierdzenia rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu władzy publicznej. Są to następujące sytuacje:
- wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 lub art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 Kodeksu postępowania administracyjnego;
- wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 247 § 1 pkt 2 albo pkt 3 lub art. 247 § 1 pkt 2 albo pkt 3, w związku z art. 219 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.);
- stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 54 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
- wydanie prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego,
- wydanie prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 247 § 1 pkt 2 albo 3 Ordynacji podatkowej;
- stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego;
- stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 141 § 2 Ordynacji podatkowej;
- prawomocne stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 149 lub art. 154 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
- prawomocne stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47714 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.);
- prawomocne stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47931a § 3 Kodeksu postępowania cywilnego;
- ostateczne stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 81 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.).
Analizując powyższy przepis na tle regulacji prawa pracy, można powiedzieć, że jego zastosowanie w tej problematyce będzie dotyczyć działalności Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie:
- wydania ostatecznej decyzji przez organ PIP stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 lub art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 K.p.a.;
- stwierdzenia przez właściwy organ PIP braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 54 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – chodzi tutaj o tzw. przypadek samokontroli organu, czyli uchylenia decyzji ostatecznej do dnia rozpoczęcia rozprawy przed wojewódzkim sądem administracyjnym;
- wydania prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., czyli rozstrzygnięcia stwierdzającego nieważność decyzji organu PIP;
- stwierdzenia rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 37 § 2 K.p.a. w zakresie nierozpoznania sprawy w terminie w granicach:
- problematyki skarg,
- postępowania administracyjnego I instancji PIP w sprawie wydania decyzji na podstawie art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn zm.),
- administracyjnego postępowania odwoławczego,
- postępowania administracyjnego organu I instancji PIP w przypadku uchylenia decyzji i przekazania temu organowi sprawy do ponownego rozpoznania;
- prawomocnego stwierdzenia rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 149 lub 154 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – czyli przypadki bezczynności organu PIP lub niepodporządkowania się wyrokowi sądu administracyjnego stwierdzającego taką bezczynność.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>
