Odprawa emerytalno-rentowa

Zgodnie z art. 92¹ K.p. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do nie prawa.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Odprawa emerytalno-rentowa jest świadczeniem należnym każdemu pracownikowi, który spełni warunki sprecyzowane w art. 92¹ K.p. Oznacza to, że odprawa ta przysługuje zarówno zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę.

Odprawę oblicza się, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, Dz. U. Nr 62, poz. 289, z późn. zm. oraz z 2003 r. Nr 230, poz. 2292,według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Przez spełnienie warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury należy rozumieć uzyskanie przez pracownika prawomocnej decyzji ZUS w sprawie przyznania renty lub emerytury, nie jest przy tym konieczne aby pracownik rozpoczął pobierać świadczenie rentowe, wystarczy jeśli spełni drugi warunek polegający na ustaniu dotychczasowego stosunku pracy z powodu przejścia na rentę lub emeryturę. W konsekwencji datą wymagalności tego roszczenia jest właśnie data prawomocnej decyzji o przyznaniu renty lub emerytury.

Przez spełnienie warunków uprawniających do emerytury lub renty, należy rozumieć każdy rodzaj świadczenia emerytalnego, a także każdy rodzaj świadczenia rentowego z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, oraz bez względu na to czy renta została przyznana na stałe czy okresowo.

Ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, polega na tym, że stosunek pracy może być zarówno rozwiązany (art. 30 § 1 K.p.), jak również może wygasnąć np. w przypadku określonym w art. 74 K.p.

Nie ma przeszkód, aby pracownik nabył prawo do odprawy w razie, gdy nastąpi rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas określony, jeżeli ta okoliczność pozostaje w zbiegu z nabyciem prawa do świadczenia rentowego. Pracownik może również rozwiązać umowę o pracę zawartą w pełnym wymiarze czasu pracy i nawiązać umowę np. na pół etatu, nabywając prawo do odprawy.

Okoliczności dotyczące ustania stosunku pracy muszą być związane czasowo z uzyskaniem prawa do renty lub emerytury, co oznacza, że choroba pracownika w czasie trwania stosunku pracy, trwająca bez przerwy po jego ustaniu a następnie uzyskanie prawa do renty lub emerytury wyczerpują tę przesłankę.

Ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę nie wykluczazbiegu różnych przyczyn rozwiązania umowy. Przykładowo, umo­wę rozwiązano z przyczyn nie dotyczących pracownika i równocześnie pracownik starający się o rentę uzyskał to świadczenie.

W takim przypadku, obecnie pracownik ma prawo do obu odpraw, gdyż ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm. nie określa takich ograniczeń jakie przewidywał art. 8 ust. 3 ustawy 28.12.1989 r., j.t. Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, z późn. zm. oraz z 2003 r. Nr 90, poz. 844j.

Prawo do odprawy można nabyć tylko raz, co oznacza, że może to być odprawa rentowa albo odprawa emerytalna a nie każda z nich oddzielnie. Gdyby jednak w czasie zatrudnienia u tego samego pracodawcy np. na pół etatu, doszło do korzystnych zmian w zakresie odprawy rentowo-emerytalnej, wówczas pracownik ten przechodząc na emeryturę nabyłby prawo do odprawy uzupełniającej, stanowiącej różnicę między kwotą odprawy emerytalnej a kwotą odprawy rentowej, którą uprzednio otrzymał.

Brak jest natomiast, moim zdaniem, podstaw do obciążania odprawą uzupełniającą innego pracodawcy, niż ten, który odprawę już wypłacił, zważywszy na różne podmioty zatrudniające płacące te należności, chyba żeby miał zastosowanie art. 23¹ Kodeksu pracy, albo z mocy przepisów odrębnych obecny pracodawca jest następcą prawnym poprzedniego.

Odprawę nabywa w zasadzie były pracownik, ponieważ decydujące znaczenieposiada ostateczna decyzja ZUS przyznająca rentę lub emeryturę. Wobec tego, przewidziany w przepisie „zwią­zek” między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej może mieć nie tylko charakter przyczynowy, ale także czasowy, jak również funkcjonalny.

Każdy z tych elementów z osobna wyczerpuje pojęcie związku przyczonowo-skutkowego. Tezę taką zawarł SN w wyroku z dnia 8.12.1993 r. I PRN 111/93, OSN 1994/12/243, której przesłanki wraz z uzasadnieniem (mimo że orzeczenie zapadło na kanwie innej regulacji) znaj­dują w pełni zastosowanie do omawianego przepisu art. 92¹ K.p.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>