Odprawa pośmiertna po zmarłym policjancie

Czy była żona zmarłego policjanta ma prawo do odprawy pośmiertnej?

Niestety, po zapoznaniu się z aktualnymi przepisami dotyczącymi zaopatrzenia emerytalnego rodzin policjantów muszę stwierdzić, że decyzja, jaką Pani otrzymała oraz przekazywane przez organy emerytalne MSW informacje, są prawdziwe.

Kwestie, o które Pani pyta, uregulowane są w ustawie z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r., poz. 667) – dalej ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym MSW, oraz, w zakresie odprawy, w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2013 r., poz. 675).

Zacznę od odprawy pośmiertnej. Zgodnie z art. 116 ustawy o Policji „w razie śmierci policjanta, pozostałej po nim rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna w takiej wysokości, w jakiej przysługiwałaby temu policjantowi odprawa, gdyby był zwolniony ze służby, oraz świadczenia określone w art. 114 ust. 1 pkt 2 i 3” (czyli ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe lub dodatkowe oraz za niewykorzystany czas wolny od służby przyznany na podstawie art. 33 ust. 3, nie więcej jednak niż za ostatnie 3 lata kalendarzowe oraz zwrot kosztów przejazdu policjanta i członków jego rodziny oraz przewozu urządzenia domowego do nowego miejsca zamieszkania w kraju, w zakresie i na zasadach obowiązujących przy przeniesieniach z urzędu). Ust. 2 art. 116 ustawy o Policji wyznacza krąg osób uprawnionych do odprawy i stwierdza, że „świadczenia, o których mowa w ust. 1, przysługują małżonkowi policjanta, który pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, a w dalszej kolejności dzieciom oraz rodzicom, jeżeli w dniu śmierci policjanta spełniali warunki do uzyskania renty rodzinnej na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji oraz ich rodzin”. Pani przyznano czasową rentę rodzinną, stąd zapewne wątpliwości co do braku możliwości uzyskania odprawy. Z przepisu nie wynika, aby odprawa była przyznawana jedynie spadkobiercom i w tym sensie wyjaśnienia urzędników są błędne. Jednak należy zwrócić uwagę na brzmienie przepisu: odprawa należy się małżonkowi policjanta, który pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej. Pani była z mężem rozwiedziona, zatem nie może być mowy o pozostawaniu we wspólności małżeńskiej. Fragment przepisu dotyczący uprawnień z zaopatrzenia emerytalnego dotyczy drugiej grupy uprawnionych, czyli dzieci i rodziców zmarłego.

Komu przysługuje prawo do renty rodzinnej?

Inaczej ma się sytuacja w przypadku samej renty rodzinnej. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym MSW „renta rodzinna przysługuje na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”. Należy zatem sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i retach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( DZ. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) – dalej ustawa o emeryturach z FUS. Przepisy tej ustawy wskazują wyraźnie kręg osób uprawnionych do renty rodzinnej w każdym przypadku.

Art. 65 ustawy o emeryturach z FUS stanowi, że „renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń, przy czym przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy”. Art. 67 wyznacza krąg osób, pośród których należy poszukiwać uprawnionych do świadczeń po zmarłym. Są to:

1. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
2. przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
3. małżonek (wdowa i wdowiec);
4. rodzice.

Jednak aby uzyskać rentę, osoby te muszą spełniać określone warunki wymienione w dalszych przepisach, tj. w art. Od 67 do 71 ustawy o emeryturach z FUS.

Analizując wskazane przepisy, należy wyjaśnić, że:

Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1. do ukończenia 16 lat;
2. do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
3. bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Renta rodzinna dla wdowy

Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1. w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
2. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Jak zatem Pani widzi, jako wdowa rozwiedziona miała Pani bardzo okrojone prawo do renty rodzinnej. Wynikało ono z faktu otrzymywania alimentów i tylko przez okres do ukończenia przez wychowywane dziecko 18. roku życia. Cytowany wyżej przepis wskazuje na to wyraźnie: „wychowuje co najmniej jedno z dzieci (…), jeżeli kształci się w szkole – 18 lat”. Przepis, który stanowi o prawie rozwiedzionej wdowy do renty, należy traktować jako dodatkowy warunek konieczny do spełnia, aby uzyskać prawo do renty na warunkach, które zostały zacytowane, a nie jako odrębną podstawę do uzyskania renty, niezależną od wychowywania dzieci.

Podsumowując: działania organów emerytalnych policji w Pani przypadku są jak najbardziej zgodne z prawem.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.