• Autor: Wioletta Dyl
Rozwiązano ze mną umowę o pracę z powodu likwidacji stanowiska pracy, teraz jestem na okresie wypowiedzenia. Muszę wykonywać pracę, aby zakończyć rok kalendarzowy, nie mogę skorzystać z urlopu wypoczynkowego. Mam zaległy urlop wypoczynkowy za rok poprzedni i bieżący. Za ile dni urlopu wypoczynkowego mogę dostać ekwiwalent urlopowy?
Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest prawo osoby zatrudnionej do wypoczynku, które – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (K.p.) – jest gwarantowane przepisami o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Prawo do urlopu ma charakter osobisty, tym samym pracownik nie może się go zrzec na rzecz innej osoby, a umowa w takim przedmiocie będzie nieważna z mocy prawa.
Urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w naturze. Jedynie w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, zgodnie z art. 161 i 171 § 1 K.p., pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny z tytułu niewykorzystanego urlopu.
Generalną zasadą jest, że urlop wypoczynkowy udzielany jest pracownikowi na jego pisemny wniosek. Pracodawca może przychylić się do wniosku pracownika i udzielić mu urlopu w terminie przez niego wskazanym, ale może również takiego wniosku nie uwzględnić. Chociaż wniosek taki nie jest dla pracodawcy wiążący, bez niego pracodawca nie może, co do zasady, udzielić pracownikowi urlopu.
Zobacz też: Sprawa rozwodowa a wolne w pracy
Inaczej kształtują się reguły wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Zasadę udzielania urlopów w takim okresie reguluje Kodeks pracy w artykule 1671. Stanowi on, że
„Art. 1671. W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 1551.”
Zatem na podstawie przywołanego przepisu pracodawca w okresie wypowiedzenia może udzielić pracownikowi urlopu, ale ta decyzja zależy od uznania pracodawcy i nie jest w tym przypadku konieczne jej uzgodnienie czy porozumienie w tej sprawie z pracownikiem. Jest to jednocześnie wyjątek od zasady, że urlopu wypoczynkowego udziela się w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Jeżeli więc pracodawca udzieli pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia, to obowiązkiem pracownika jest wykorzystanie tego urlopu. W okresie wypowiedzenia pracodawca może udzielić pracownikowi „przysługującego” urlopu, przez co należy rozumieć cały przysługujący pracownikowi urlop, do którego nabył prawo w okresie zatrudnienia. Chodzi tu więc o urlop bieżący, z tym że jego wymiar nie może przekraczać urlopu w wymiarze proporcjonalnym do dnia ustania stosunku prac, oraz o urlop zaległy. Pracownik ma więc obowiązek wykorzystać w okresie wypowiedzenia (jeżeli pracodawca udzieli mu urlopu) zarówno urlop bieżący, jak i zaległy.
Decyzja o udzieleniu pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia jest prawem pracodawcy, z którego nie musi korzystać. Jeżeli więc Pani jako pracownik w okresie wypowiedzenia nie wykorzysta urlopu, wówczas pracodawca musi „rozliczyć się” z Panią z jej uprawnień urlopowych. Zatem w związku z rozwiązaniem stosunku pracy i niewykorzystaniem w naturze urlopu należy wypłacić Pani ekwiwalent pieniężny za cały urlop zaległy, natomiast bieżący – proporcjonalnie do ilości przepracowanego w tym roku czasu.
Anna pracowała w firmie przez 8 lat i została poinformowana o likwidacji jej stanowiska. Na okresie wypowiedzenia chciała skorzystać z urlopu, jednak pracodawca uznał, że musi dokończyć bieżące projekty. W efekcie po zakończeniu umowy otrzymała ekwiwalent pieniężny za 15 dni zaległego urlopu oraz 10 dni bieżącego urlopu.
Marek został objęty wypowiedzeniem po reorganizacji w firmie. Pracodawca poinformował go, że w ostatnich tygodniach pracy musi wykorzystać przysługujący urlop. Marek miał 5 dni urlopu zaległego i 8 dni bieżącego, które musiał wykorzystać przed odejściem z firmy.
Katarzyna była na 3-miesięcznym wypowiedzeniu, mając 12 dni zaległego urlopu. Ponieważ jej pracodawca nie wyraził zgody na udzielenie urlopu w tym okresie, po zakończeniu umowy otrzymała ekwiwalent za wszystkie niewykorzystane dni.
Pracownik na okresie wypowiedzenia ma prawo do urlopu wypoczynkowego, jednak jego wykorzystanie zależy od decyzji pracodawcy. W przypadku niewykorzystania urlopu, zarówno bieżącego, jak i zaległego, pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent pieniężny. Dlatego warto monitorować stan urlopów, aby odpowiednio je rozliczyć przed zakończeniem stosunku pracy.
Potrzebujesz wsparcia w kwestiach prawnych dotyczących okresu wypowiedzenia lub sporządzenia odpowiednich pism? Skontaktuj się z nami online, a otrzymasz profesjonalne porady i indywidualnie przygotowane dokumenty prawne. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
