• Autor: Bogusław Nowakowski
Firma polska zatrudnia polskich pracowników i wysyła ich w delegacje do Szwecji na maksymalnie 90 dni. Pracownicy często jednak wcześniej pracowali w danym roku za granicą. Jak liczyć 183 dni poza granicami kraju, by nie przekroczyć tej liczby? Czy liczymy te dni dla każdego państwa oddzielnie? Jak jest w przypadku Norwegii?
Na wstępie przytoczę regulacje prawne.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi:
„Art.3.1.Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
1a.Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
2. (uchylony).
2a.Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
2b.Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1) pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.
Art. 4a. Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska”.
Umowa polsko-szwedzka o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazuje:
„Artykuł 15. PRACA NAJEMNA
1. Z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 18 i 19, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną podlegają opodatkowaniu tyko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
2. Bez względu na postanowienia ustępu 1, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną wykonywaną w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie jeżeli:
3. Bez względu na poprzednie postanowienia tego artykułu, wynagrodzenie otrzymywane za pracę najemną, wykonywaną na pokładzie statku morskiego lub statku powietrznego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa, może być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Szwecji otrzymuje wynagrodzenie w związku z zatrudnieniem wykonywanym na pokładzie statku powietrznego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez konsorcjum lotnicze Scandinavian Airlines System (SAS), to takie wynagrodzenie będzie opodatkowanie tylko w Szwecji”.
Owe 183 dni ma znaczenie dla:
Polskie przepisy są stosowane z uwzględnianiem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przy delegowaniu – data wjazdu na teren danego państwa to pierwszy dzień pobytu pracownika na jego terenie. Jest to także data opuszczenia przez pracownika terenu Polski.
Nie zawsze pokrywa się to z datami na delegacji – zwłaszcza początkowymi. Data wjazdu jest wcześniejsza niż data wskazana na delegacji jako termin początkowy pracy za granicą w ramach delegowania.
Stosownie do Komentarza do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) obliczanie długości pobytu w danym państwie jest dokonywane poprzez stosowanie metody opartej na „dniach fizycznej obecności”. Każda część dnia, nawet bardzo krótka, spędzona przez podatnika w danym państwie, liczy się jako dzień obecności w tym państwie przy obliczaniu okresu 183 dni.
Jako dzień obecności liczy się dzień przybycia i wyjazdu, a także wszystkie inne dni spędzone w danym państwie, w tym soboty i niedziele, święta narodowe, urlopy przed, w czasie i po zakończeniu działalności, dni choroby oraz dni zajęte z powodu śmierci lub choroby w rodzinie. Nie jest wliczany czas spędzony w tym państwie w czasie przejazdu między dwoma miejscami położonymi poza tym państwem. Każdy pełny dzień spędzony natomiast poza danym państwem nie jest brany pod uwagę.
Według ustawy polskiej:
„Polak -=– pracownik mający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) – jeżeli:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Polak – pracownik niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy)”.
Oznacza to, iż Polak – pracownik delegowany za granicę, mający miejsce zamieszkania w Polsce, przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym – płaci podatki w Polsce.
Według konwencji ze Szwecją zaś:
„Polak – pracownik mający miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie( Polsce) otrzymuje za pracę najemną wykonywaną w drugim Umawiającym się Państwie,( Szwecji) podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie(Polsce) jeżeli:
Możliwa jest sytuacja, że Polak–pracownik przebywa za granicą w danym roku podatkowym łącznie dłużej niż 183 dni – wtedy teoretycznie w Polsce płaci podatki tylko od przychodów uzyskanych w Polsce.
Okres 183 dni pobytu za granicą może być tylko w jednym państwie lub też w kilku (w ciągu danego roku).
Dla celów ustalenia, czy delegowana osoba podlega w Polsce nieograniczonemu lub ograniczeniu obowiązkowi podatkowemu, sumuje się czasy jej pobytu za granicą w różnych państwach. O tym musi pamiętać także sam pracownik.
W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z Polakiem–pracownikiem zamieszkałym w Polsce, zatrudnionym przez polską formie, delegowanym za granicę na okresy do 90 dni.
W takiej sytuacji pracodawca dla celów ustalania miejsca płatności zaliczek na podatek liczy 183 dni tylko dla danego państwa. Musi brać pod uwagę umowy zawarte z Polską.
A umowa ze Szwecją nie jest umową z innym państwem. Wobec tego jej regulacje są stosowane tylko do pobytu Polaka–pracownika w delegacji na jej terenie (a nie na terenie innego państwa). Dla ustalenia okresu 183 dni pobytu na terenie Szwecji brać należy pod uwagę tylko pobyt w Szwecji.
Jeśli nowo zatrudniany pracownik pracował wcześniej np. w Niemczech, Anglii, Francji – to firma zatrudniająca swoje 183 dni liczy tylko dla Szwecji – jeśli w Szwecji nie pracował wcześniej, to dla firmy ma 0.
Jeżeli przekroczyłby 183 dni w Szwecji – wtedy w Szwecji musiałby płacić podatki.
Gdy pracownik wcześniej pracował w innym państwie, to on musi tego pilnować i właściwie rozliczyć się z podatku rocznego.
Rok podatkowy w przypadku spółki z o.o. – gdy dla kwestii księgowych rok podatkowy pokrywa się w firmie z rokiem kalendarzowym – jest rokiem kalendarzowym.
W umowie powinno być wskazane, jaki okres obejmuje rok obrachunkowy, który jest tożsamy z rokiem podatkowym dla spółki.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy