Pomyłkowa podwójna wypłata wynagrodzenia

Potrącenie nadwyżki z wynagrodzenia pracownika

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dale K.c. oraz przepisy kodeksu pracy – w skrócie K.p. Z treści Pani pytania wynika, że błędnie policzyła Pani swoim pracownikom koszty uzyskania przychodu, co z kolei powoduje, że pracownicy otrzymali zbyt wysokie wynagrodzenie. Wolą Pani jest uzyskanie nadwyżki.

W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż nie może Pani bez zgody pracownika potracić nadwyżki z jego wynagrodzenia. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Zgodnie z art. 87 § 1 K.p. „z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;

2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;

4) kary pieniężne przewidziane w art. 108”.

Zgodnie z § 7 „z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia”.

Dochodzenie od pracownika należności tytułem bezpodstawnego wzbogacenia

W chwili obecnej może Pani dochodzić należności od pracowników tytułem bezpodstawnego wzbogacenia. Zgodnie z art. 405 K.c. „kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody. Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu”.

„Skutkiem złej wiary jest (…) to, że obowiązek wydania przedmiotu wzbogacenia nie wygasa, choćby wzbogacony wykazał, że zużył go lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony (por. art. 409 k.c.). W złej wierze znajduje się wzbogacony wówczas, gdy powziął wiadomość o braku podstawy prawnej otrzymanego świadczenia albo o powstaniu obowiązku jego zwrotu. Dla przyjęcia złej wiary wystarczająca jest już sama świadomość możliwości powstania obowiązku zwrotu. Wydaje się więc, że w złej wierze pozostaje kupujący, który już w chwili zawarcia umowy sprzedaży wiedział, że wobec zastrzeżenia warunku późniejsze odpadnięcie podstawy prawnej świadczenia jest możliwe” (A. Filipiak, Wpływ zastrzeżenia warunku na rozkład ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru w umowie międzynarodowej sprzedaży towarów, St. Prawn. 2004.2.61)

Wskazać należy na pogląd wyrażony przez Sad Najwyższy w wyroku z dnia 10 grudnia 1998 r., sygn. akt I CKN 918/97, zgodnie z którym „ten, kto otrzymał pieniądze od innej osoby, które zakwalifikowane zostały jako nienależne świadczenie i zużył je na spłacenie swego długu, wprawdzie pieniędzy tych już nie ma, ale mimo to jego wzbogacenie trwa nadal i przez zapłatę długu zmniejszyły się jego pasywa”.

Obowiązek zwrotu bezpodstawnie uzyskanej korzyści

W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 listopada 1997 r., sygn. akt III CKU 67/97, zgodnie z którym „rozporządzenie bezpodstawnie uzyskaną korzyścią na rzecz osoby trzeciej (art. 407 kc) nie zwalnia rozporządzającego od odpowiedzialności (art. 405 kc), jeżeli w chwili wyzbycia się korzyści powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu (art. 409 kc)”.

Obowiązek zwrotu bezpodstawnie uzyskanej korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody. Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Innymi słowy to czy przypadkowy odbiorca miał świadomość otrzymanych środków pieniężnych uzależniona jest od kwoty, którą Pan przelał.

W chwili obecnej moim zdaniem winna Pani skierować do pracowników oficjalne pismo, z którego treści wynikać będzie w sposób bezpośredni, że nastąpiła pomyłka i prosi Pani pracowników o wyrażenie pisemnej zgody na potrącania z ich wynagrodzenia określonej kwoty tytułem zwrotu bezpodstawnie wypłaconego wynagrodzenia.

Uzyskując taką zgodę, może Pani sama dokonać potrącania, zgodnie z przepisami prawa pracy.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.