• Autor: Marta Handzlik
Znajduję się już w okresie ochrony przedemerytalnej. Pracodawca wręczył mi porozumienie zmieniające, w którym pozbawia mnie dodatku funkcyjnego z powodu zmiany stanowiska podczas reorganizacji w firmie. Gdy powiedziałam, że nie zgadzam się na zmniejszenie wynagrodzenia, szef powołał się na art. 43 Kodeksu pracy i powiedział, że mogą zmienić uchwałą zmianę zasad wynagrodzenia dla kierowników (już byłych). Czy mam podpisać to porozumienie zmieniające?
Zgodnie z art. 43 ustawy Kodeks pracy „pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
1) wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
2) stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania”.
Skoro do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o wypowiedzeniu definitywnym, oznacza to, że nie jest możliwe wypowiedzenie zmieniające w sytuacjach, w których obowiązują zakazy wypowiadania umów o pracę.
Zobacz też: Dodatek do pensji przed emeryturą
Odpowiednie zastosowanie znajdują tu zatem przepisy o ochronie szczególnej. Z różnych względów przewiduje się jednak pewne od tego wyjątki, biorąc pod uwagę zwłaszcza to, że głównym celem wypowiedzenia zmieniającego nie jest rozwiązanie stosunku pracy. Komentowany przepis zawiera właśnie takie unormowanie, które umożliwia dokonanie wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi, który jest objęty zakazem wypowiedzenia definitywnego. Warto podkreślić, że zakres podmiotowy art. 43 Kodeksu pracy uległ dość istotnej zmianie, jeśli zważy się na pierwotny jego kształt. Początkowo uchylenie zakazu wypowiedzenia zmieniającego w określonych przypadkach odnosiło się nie tylko do pracowników w wieku przedemerytalnym, jak to jest obecnie, ale również do osób pełniących funkcje w związkach zawodowych, społecznych inspektorów pracy, a nadto do innych osób, które korzystały z ograniczenia rozwiązania umowy o pracę na mocy przepisu szczególnego. Ze względu na wprowadzanie nowych regulacji, które zawierały odrębne unormowania dotyczące możliwości dokonania wypowiedzenia warunków pracy lub płacy pracownikom objętym zakazami wypowiedzenia definitywnego, stopniowej transformacji uległ też kształt prawny art. 43. Obecne jego brzmienie jest wynikiem nowelizacji z dnia 2 lutego 1996 r. i ogranicza się tylko do określenia przesłanek umożliwiających wypowiedzenie pracy lub płacy pracownikom w wieku przedemerytalnym. Poza tym przepisem trzeba mieć na uwadze art. 24113 pozwalający na dokonanie wypowiedzenia zmieniającego w celu wprowadzenia do stosunku pracy mniej korzystnych dla pracownika postanowień zawartych w nowych unormowaniach układowych. W tym przypadku nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność wypowiadania warunków umowy o pracę lub innego aktu kreującego stosunek pracy. Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie także w przypadku dostosowywania warunków zatrudnienia do postanowień układu zbiorowego pracy obowiązującego po upływie roku od dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.
W odniesieniu do pracowników w wieku przedemerytalnym wypowiedzenie zmieniające może być dokonane w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich sprowadza się do wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej grupy, do której należy pracownik. W tym ostatnim przypadku nie jest jasne, o przynależność do jakiej grupy chodzi. W rezultacie należy stwierdzić, że możliwe jest ustalenie tego zarówno ze względu na rodzaj wykonywanych czynności, jak i zatrudnienie w tej samej jednostce organizacyjnej (np. w tym samym dziale). Biorąc pod uwagę, że zmiana warunków płacowych (wprowadzenie nowych zasad wynagradzania) dotycząca określonej grupy pracowników, a tym bardziej wszystkich zatrudnionych pracowników, dokonywana jest zwykle na drodze układowej albo w regulaminach wynagradzania, w tym zakresie komentowany przepis może wydawać się zbędny. Ma on jedynie sens przy założeniu, że wprowadzanie nowych zasad wynagradzania odbywa się z przyczyn niedotyczących pracownika. W ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przewiduje się, że jeśli wypowiedzenie zmieniające dokonywane jest wobec między innymi pracownika w wieku przedemerytalnym, przysługuje mu dodatek wyrównawczy, o ile wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia. Artykuł 43 pkt 1 będzie miał tu jednak pierwszeństwo, co oznacza, że w sytuacji określonej w dyspozycji tego przepisu (ale tylko w tej sytuacji) dodatek wyrównawczy nie przysługuje.
Podsumowując – pracodawca ma prawo wprowadzić zmiany, o których mowa w pytaniu, zgodnie z art. 43 Kodeksu pracy i ochrona przedemerytalna jest tutaj wyłączona.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
