• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Pracodawca powierzył mi nowe obowiązki z obietnicą awansu. Brak aneksu, brak nowego „tytułu” i ciągłe obietnice, że zaraz nadejdzie oficjalna oferta. Nowe obowiązki podjąłem 1 lutego 2023. Pracodawca zasłania się delegacją obowiązków na 3 miesiące – termin mija dziś. Czy powinienem wrócić do pracy? Jakie konsekwencję można ponieść? Czy pracodawca może mnie zmusić do pracy na tym obiecanym stanowisku i nowych obowiązkach po 3 miesiącach, bez mojej zgody? Łącznie jest 5 osób, które są w tej samej sytuacji.
Niestety, ale opis sytuacji wskazuje, że mimo braku lojalności pracodawca z prawnego punktu widzenia działa prawidłowo i ma prawo domagać się wrócić na poprzednie stanowisko, nawet pod rygorem zwolnienia dyscyplinarnego za brak wywiązywania się z podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. wykonywania polecenia pracodawcy co do wykonywania obowiązków z umowy o pracę.
Zgodnie bowiem z art. 42 § 4 Kodeksu pracy „wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika”.
Jeśli więc pracodawca powierzył Panu na okres do 3 miesięcy wykonywanie innych obowiązków niż z umowy o pracę, to po upływie 3 miesięcy ma wręcz obowiązek nakazać realizację poleceń z umowy o pracę, skoro nie chce zmieniać Panu stanowiska, a nie musi go zmieniać niestety. Jeśli Pan odmówi, grozi panu nawet zwolnienie dyscyplinarne.
Pracodawca nie podpisał z Panem żadnej promesy czy umowy przedwstępnej dotyczącej awansu, więc ma prawo powoływać się na ww. przepis i domagać się po 3 miesiącach powrotu na etat zgodny z umową o pracę. Jest to wręcz jego obowiązek, skoro nie chce awansować Pana osoby.
Powierzenie pracownikowi pracy na innym stanowisku na okres do 3 miesięcy w roku nie wymaga żadnej umowy i może być zastosowane w formie ustnego polecenia skierowanego do pracownika. Mimo że pracodawca nie zachował się lojalnie, to w świetle prawa działa w jego granicach.
Pracodawca natomiast nie może po tym okresie zmusić Pana do pracy na innym stanowisku, bowiem łamie wówczas prawo pracy. Jeśli by z powodu odmowy Pana zwolnił czy dyskryminował, pozostaje skarga do PIP i pozew do sądu pracy.
Powierzenie innej pracy bez dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia jest możliwe na czas określony, jednak tylko do 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Nie ma wyjątków, chyba, że chodzi o ratowanie ludzi/mienia.
Art. 100 § 1 Kodeksu pracy wskazuje, że pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Zmuszanie do pracy na innym stanowisku powyżej 3 miesięcy jest zaś sprzeczne z Kodeksem pracy.
Zgodnie z art. 42 § 4 Kodeksu pracy czasowe powierzenie innej pracy może dotyczyć maksymalnie 3 miesięcy w roku kalendarzowym. W praktyce oznacza to, że jeśli to powierzenie czasowo innej pracy odbywa się na przełomie roku, to de facto pracownik tę inną pracę może wykonywać nawet dłużej – przykładowo pracodawca poleca pracownikowi inną pracę na okres październik–marzec. W jednym roku kalendarzowym 3 miesiące i od razu w kolejnym roku kalendarzowym 3 miesiące. Nie narusza to przepisów prawa.
Nowe obowiązki w dziale marketingu
Katarzyna, specjalistka ds. marketingu, została poinformowana przez swojego przełożonego, że będzie odpowiedzialna za nadzorowanie kampanii reklamowych, co dotychczas należało do obowiązków jej kolegi z wyższego stanowiska. Obiecano jej, że jeśli przez trzy miesiące poradzi sobie z nowymi obowiązkami, otrzyma awans na stanowisko menedżera ds. marketingu. Mimo upływu trzech miesięcy, Katarzyna nie otrzymała ani aneksu do umowy, ani obiecanego awansu. Pracodawca, powołując się na art. 42 § 4 Kodeksu pracy, nakazał jej powrócić do poprzednich obowiązków, mimo że w międzyczasie doskonale wywiązywała się z nowych zadań.
Tymczasowe obowiązki w dziale IT
Piotr, zatrudniony jako administrator systemów, został poproszony przez swojego szefa o tymczasowe przejęcie obowiązków lidera projektu IT, który przebywał na długoterminowym zwolnieniu lekarskim. Pracodawca obiecał Piotrowi, że po trzech miesiącach, jeżeli dobrze sobie poradzi, stanowisko lidera projektu zostanie mu przyznane na stałe. Pomimo skutecznego zarządzania projektem i zakończenia go przed terminem, po upływie trzech miesięcy Piotr został poinformowany, że musi wrócić do swoich wcześniejszych obowiązków, ponieważ nie ma możliwości awansu bez formalnego aneksu do umowy.
Rozszerzenie obowiązków w księgowości
Anna, księgowa w średniej wielkości firmie, została poproszona o przejęcie obowiązków głównej księgowej na okres trzech miesięcy z obietnicą, że stanowisko to stanie się jej na stałe, jeśli się sprawdzi. Po upływie trzech miesięcy Anna nadal pełniła obowiązki głównej księgowej, ale bez żadnego formalnego dokumentu czy podwyżki wynagrodzenia. Pracodawca wyjaśnił, że z prawnego punktu widzenia powinna wrócić do swoich wcześniejszych obowiązków, ponieważ nie ma obowiązku zmieniać jej stanowiska bez formalnej umowy, mimo wcześniejszych obietnic awansu.
Zmiana zakresu obowiązków bez formalnego aneksu do umowy jest zgodna z prawem, jeśli trwa do trzech miesięcy i nie obniża wynagrodzenia pracownika. Pracodawca ma prawo zlecić inne obowiązki w tym okresie, lecz po jego upływie musi powrócić do warunków określonych w umowie. Pracownicy, którzy po trzech miesiącach nie otrzymali obiecanego awansu, powinni pamiętać, że ich prawa są chronione przez Kodeks pracy i mogą dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy lub zgłosić sprawę do PIP.
Zapraszamy do skorzystania z naszych usług prawnych online, w ramach których oferujemy kompleksowe porady oraz sporządzanie pism prawnych dostosowanych do indywidualnych potrzeb każdego klienta. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie w rozwiązywaniu problemów związanych z prawem pracy. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
