• Autor: Marta Handzlik
Prowadzę działalność gospodarczą. W firmie obowiązuje równoważny czas pracy. W załączniku przedstawiam tabelę obrazującą czas pracy pracownicy w jednym okresie. Czy wystąpiły w tym przypadku godziny nadliczbowe? Jakie i w których dniach zostały złamane przepisy Kodeksu pracy? Jak powinien wyglądać prawidłowy czas pracy pracownicy zgodnie z Kodeksem pracy w przedstawionym przypadku?
Równoważny czas pracy polega na wydłużaniu czasu pracy w danym dniu czy tygodniu, na rzecz skrócenia czasu pracy w innym dniu lub tygodniu albo udzieleniu dni wolnych od pracy. System równoważy czas pracy tak, aby w okresie rozliczeniowym jego dopuszczalny wymiar nie był przekroczony.
System równoważnego czasu pracy jest określony w art. 135 ustawy Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502), który stanowi, że jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
Istotą równoważnego systemu czasu pracy będzie zatem przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy – maksymalnie do 12 godzin na dobę. Jest to jednak przedłużenie kosztem skróconego lub wolnego dnia pracy w innym dniu.
Jeżeli praca jest związana i uzależniona od por roku lub warunków atmosferycznych, okres rozliczeniowy może być przedłużony do 4 miesięcy. Dzięki temu pracodawca może lepiej zadbać o swoje interesy oraz o ilość wykonanej pracy. Jest to szczególnie pomocne w takich sektorach gospodarki jak budownictwo mieszkaniowe, infrastrukturalne, rolnictwo czy ogrodnictwo.
Zobacz też: Powrót do pracy po złamaniu
Pracownicy zatrudnieni w innym niż podstawowy systemie czasu pracy pracują zgodnie z harmonogramami, które należy sporządzić uwzględniając wymiar czasu pracy. Wymiar ten będący liczbą godzin przypadających do przepracowania w danym okresie rozliczeniowym należy ustalić przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy dla wszystkich systemów czasu pracy z wyjątkiem ruchu ciągłego oblicza się stosując reguły zawarte w art. 130 Kodeksie pracy, tj.:
Harmonogram, zwany też grafikiem, jest to indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w przyjętym okresie rozliczeniowym. W harmonogramie należy wskazać dni i godziny pracy oraz dni wolne od pracy.
Przygotowując harmonogram pracownika zatrudnionego w systemie równoważnym, należy w szczególności:
Ponadto jeśli w firmie jest dozwolona praca w niedziele i święta, pracownikom zapewnia się co najmniej raz na 4 tygodnie niedzielę wolną od pracy, a także łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie. W równoważnym czasie pracy liczba dni wolnych może być większa, co wynika z kompensowania przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy dniami wolnymi od pracy.
Patrząc na przesłany harmonogram w oczy rzuca się to, ze pracownikom nie zapewniono w każdym tygodniu co najmniej 35 godzin nieprzerwanego wypoczynku. 11-godzinna norma dobowa została zapewniona, ale norma tygodniowa już nie.
Z wyliczeń wynika, że w danym miesiącu w okresie rozliczeniowym pracownica nie wypracowała godzin nadliczbowych, a jedynie złamane zostały przepisy o tygodniowych okresach odpoczynku. W takiej sytuacji należy jej przynajmniej raz w tygodniu zapewnić co najmniej 35 godzin odpoczynku.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy