Prawa nabyte w szkolnictwie wyższym część 5

IV
Reforma szkolnictwa wyższego dokonywana przy pomocy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy Przepisy wprowadzające Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce jest w zakresie dotyczącym szkolnictwa wyższego pierwszy raz stosowanym tego typu rozwiązaniem legislacyjnym.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Mieliśmy już do czynienia z ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki, Dz. U. Nr 96, poz. 620, ale regulacja ta nie obejmowała nowego prawa o szkolnictwie wyższym, jako przedmiotu wprowadzania statusu uprawnień pracowniczych, lecz dokonywała tylko krótkiej nowelizacji ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym.

Obecna reforma może wzbudzać poważniejsze wątpliwości interpretacyjne, aniżeli jedna zwarta ustawa. Przy takiej konstrukcji legislacyjnej, dochodzi do potrzeby analizowania przepisów ustawy głównej z ustawą wprowadzającą, ale także z innymi ustawami, których reforma dotyczy.

Na przykład, ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, Dz. U. z 2018 r. poz. 736, powiązana jest z art. 344 PwPoSWiN, czy ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk, Dz. U. z 2018 r. poz. 1475, powiązana z art. 348 PwPoSWiN.

Ze względu na złożone procesy interpretacji, może to sprzyjać popełnianiu pomyłek przez władze uczelni. Podejmowane są przykładowo, działania polegające na zmianie statusu zatrudnieniowego bibliotekarzy dyplomowanych już od 1 września 2018 r. w zakresie kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, chociaż ta grupa zatrudnionych zachowuje status nauczycieli akademickich na mocy art. 247 pkt 2 PwPoSWiN do dnia wejścia w życie nowego statutu uczelni.

Skoro z woli ustawodawcy bibliotekarze dyplomowani zachowują uprawnienia nauczycieli akademickich, to do tego czasu znajduje do nich zastosowanie art. 116 ust. 7 PoSWiN, zgodnie z którym wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U. z 2018 r. poz. 1191 i 1293.

Nie można bibliotekarzy dyplomowanych, jako nadal jeszcze posiadających status nauczycieli akademickich traktować tak, jakby ten przymiot utracili z dniem wejścia w życie PoSWiN i tym samym pozbawiać uprawnień w zakresie kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, w wyniku aktu prawnego, w postaci uchwały senatu, czy też innych wewnętrznych decyzji.

Błędność takich rozwiązań wynika z bezpośredniego stosowania przepisów PoSWiN bez uwzględniania regulacji PwPoSWiN (por. uchwałę nr 127/2018 Senatu AGH z dnia 31pażdziernika 2018 r. w sprawie zasad stosowania od 1 września 2018 r. 50% stawki kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, w której zapomniano przepisy dotyczące nauczycieli akademickich zastosować odpowiednio do bibliotekarzy dyplomowanych do czasu zmiany statutu uczelni https://www.agh.edu.pl/fileadmin/default/templates/images/dokumenty/uchwaly_senatu/2018/1031/31_10_2018_127.pdf,).

Przy łącznym stosowaniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce oraz Przepisów wprowadzających Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie powinno być w tym zakresie żadnych wątpliwości, tym bardziej, że ustawodawca wprowadził w życie art. 116 ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce jeszcze przed dniem obowiązywania całej ustawy (por. art. 1 pkt 1 PwPoSWiN, zgodnie z którym art. 116 ust. 7 PoSWiN obowiązuje od dnia 31 sierpnia 2018 r.).

W konsekwencji w kwestii kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, o których mowa w art. 116 ust. 7 PoSWiN, bibliotekarze dyplomowani zachowują te uprawnienia do czasu posiadania statusu nauczycieli akademickich, a w razie zaliczenia ich w dalszym ciągu do grona nauczycieli akademickich przez statut uczelni, nie dojdzie do zmian w tym zakresie, czyli kontynuować będą swoje dotychczasowe uprawnienia.

Mamy tutaj do czynienia z klasycznym przykładem nadanego przez ustawę uprawnienia wyższej uczelni, która mocą postanowienia statutu będzie decydować o zobowiązaniach pracownika o charakterze publiczno-prawnym.

Wykluczone byłoby w tym przypadku, czyli sprzeczne z Konstytucja, gdyby ustawa problem ten odniosła do warunków kontraktu pomiędzy pracownikiem a uczelnią, (por. L. Florek, Ustawa i umowa w prawie pracy, Warszawa 2010, s. 71 i 85).

Odwołanie się ustawy do statutu uczelni daje gwarancję jednakowego potraktowania wszystkich pracowników danej uczelni posiadających status bibliotekarza dyplomowanego, toteż takiemu zabiegowi legislacyjnemu nie można przypisać błędu.

W przypadku zmiany statusu bibliotekarzy dyplomowanych, to znaczy niezaliczenia ich przez statut uczelni do grona nauczycieli akademickich, ta grupa zatrudnionych objęta zostanie wszystkimi składnikami wynagrodzenia przewidzianymi dla pracowników niebędących nauczycielami akademickimi w danej uczelni, w tym np. obligatoryjną premią.

Naruszające prawa bibliotekarza dyplomowanego postępowanie uczelni może być zakwalifikowane, jako niewypłacanie tej grupie zatrudnionych należnego im wynagrodzenia za pracę, co w skutkach wyczerpuje znamiona wykroczenia z art. 282 § 1 pkt 1 K.p.

Ten czyn sprzeczny z prawem, polegający na dokonaniu bezpodstawnego potrącenia części wynagrodzenia za pracę zagrożony jest karą grzywny do 30.000 zł. Pracodawca pobierając od pracownika wyższy niż należny ustawowo podatek, albo nie wypłacając obligatoryjnej premii, dopuszcza się zawinionego uszczuplenia wynagrodzenia za pracę.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>