• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Nauczyciel przebywający na urlopie zdrowotnym prowadzi działalność gospodarczą. Jakie kroki prawne powinien podjąć dyrektor szkoły w stosunku do nauczyciela? Działalność jest aktywna, co można sprawdzić na www.ceidg.gov.pl. W trakcie trwania urlopu działalność się rozwija, co widać po dodatkowych wpisach.
Podstawę prawną dla udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia nauczycielowi stanowi art. 73 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762), zwana dalej w skrócie Kartą Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem „nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia w:
1) w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:
a) choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub
b) choroby, w której powstaniu czynnik środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę lub
2) na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową
– w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku”.
„W trakcie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatku przysługującego nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców” (art. 73 ust. 5 Karty Nauczyciela).
Zgodnie z art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. Z informacji przedstawionej w zapytaniu wynika, że nauczyciel prowadzi działalność gospodarczą od 2017 r., a zatem prowadził już ją zapewne przed udzieleniem urlopu dla poratowania zdrowia. Ta informacja ma zasadnicze znaczenie w kontekście dalszych uwag. Jednakże w pierwszej kolejności należy zastanowić się, czy działalność gospodarcza to działalność zarobkowa, o której mowa w cytowanym przepisie. Odpowiedź w tym zakresie jest oczywista – prowadzenie działalności gospodarczej stanowi niewątpliwie działalność zarobkową, gdyż nastawiona jest na osiąganie zysku. Warto jednak zaznaczyć, że ta działalność gospodarcza musi być prowadzona osobiście przez nauczyciela przebywającego na urlopie dla poratowania zdrowia, aby spełniły się przesłanki obligujące dyrektora szkoły do odwołania go z urlopu.
Nauczyciel, który prowadził działalność gospodarczą przed udaniem się na urlop dla poratowania zdrowia, nie jest obowiązany do jej zawieszenia. Nie może jednak w czasie trwania urlopu dla poratowania zdrowia wykonywać tej działalności gospodarczej osobiście. Jeżeli chce kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej i jednocześnie przebywać na urlopie dla poratowania zdrowia, to powinien ustanowić pełnomocnika, który w jego imieniu w okresie jego przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia będzie wykonywał działalność gospodarczą. Takiego pełnomocnika można ujawnić we wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wskazując jego imię i nazwisko. Wówczas podczas działania w imieniu przedsiębiorcy taki pełnomocnik nie będzie musiał okazywać dokumentu pełnomocnictwa.
Może się jednak zdarzyć taka sytuacja, w której pełnomocnik nie jest ujawniony w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, a prowadzi działalność gospodarczą w imieniu przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej na podstawie udzielonego pełnomocnictwa (okazując ten dokument przy wszystkich podejmowanych w imieniu przedsiębiorcy czynnościach). Możliwość takiego działania potwierdził również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 października 2019 r. (sygn. akt. I PK 238/18), w którym stwierdził: „Odwołanie nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia jest uzasadnione w przypadku osobistego wykonywania innej działalności zarobkowej”. W niniejszej sprawie działalność w imieniu nauczycielki przebywającej na urlopie dla poratowania zdrowia prowadził jej mąż na podstawie pełnomocnictwa notarialnego. W ocenie Sądu Najwyższego w powyższej sprawie nie sposób uznać, że „wolą ustawodawcy było pozbawienie prawa do urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciela powstrzymującego się w jego okresie od osobistego wykonywania pracy tylko dlatego, że ma inne źródła utrzymania. Skoro omawiany urlop służy zapewnieniu nauczycielowi możliwości poddania się zalecanemu leczeniu dla odzyskania pełniej zdolności do pracy i kontynuowania zatrudnienia i cel ten można osiągnąć przez powstrzymywanie się od pracy, to aksjologicznie nieuzasadnione byłoby odmawianie tego prawa nauczycielowi tylko z tego względu, że ma on inne źródła utrzymania”.
Zatem w przypadku, gdy nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia wprawdzie kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej, ale w tym zakresie osobiście nie wykonuje żadnej czynności z tym związanej, tylko w jego imieniu czynności te są podejmowane przez pełnomocnika, to nie zachodzą przesłanki do odwołania nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia.
W razie stwierdzenia, że nauczyciel przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia faktycznie wykonuje osobiście działalność gospodarczą, to wówczas dyrektor szkoły obowiązany jest do odwołania takiego nauczyciela z urlopu (świadczy o tym sama treść przepisu: „dyrektor szkoły odwołuje”, zatem nie ma tu fakultatywności) określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy. W tym celu należy skierować pismo do nauczyciela listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na jego adres wskazany jako adres korespondencyjny, w którym należy powołać się na art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela i:
Jeżeli nauczyciel po otrzymaniu wyżej wskazanego pisma nie wniesie powództwa dosSądu pracy, a zatem nie odwoła się od odwołania z urlopu dla poratowania zdrowia, to jest obowiązany do stawienia się w pracy w terminie wskazanym przez dyrektora. W przypadku, gdy nie wykona tego obowiązku, to w stosunku do nauczyciela mianowanego i dyplomowanego będzie stanowiło to podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej, a w przypadku pozostałych nauczycieli podstawę rozwiązania stosunku pracy z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Nauczycielka przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia, podczas którego prowadzi działalność gospodarczą w formie małej firmy doradczej. Dyrektor szkoły, sprawdzając CEIDG, zauważył, że działalność nauczycielki jest nadal aktywna, a nawet pojawiły się nowe wpisy świadczące o rozwijaniu firmy. W tej sytuacji dyrektor skierował do nauczycielki pisemne wezwanie do powrotu do pracy, powołując się na art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela, i wyznaczył termin stawienia się w szkole.
Nauczyciel podczas urlopu zdrowotnego osobiście świadczył usługi w ramach swojej działalności gospodarczej, co zostało zgłoszone przez jednego z rodziców uczniów. Dyrektor szkoły, po weryfikacji zarzutów i potwierdzeniu osobistego zaangażowania nauczyciela w prowadzenie działalności, podjął decyzję o odwołaniu nauczyciela z urlopu, uzasadniając to naruszeniem przepisów dotyczących urlopu zdrowotnego.
Nauczycielka, przebywająca na urlopie zdrowotnym, ustanowiła pełnomocnika do zarządzania swoją firmą, co zgłosiła do CEIDG. Mimo to, dyrektor szkoły otrzymał informacje, że nauczycielka osobiście prowadzi spotkania z klientami. Po sprawdzeniu sytuacji i udokumentowaniu naruszeń, dyrektor zdecydował się na odwołanie nauczycielki z urlopu, wskazując na naruszenie warunków jego udzielenia.
Dyrektor szkoły ma obowiązek odwołania nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia, jeśli ten osobiście prowadzi działalność zarobkową, co jest sprzeczne z przepisami Karty Nauczyciela. W przypadku stwierdzenia takich naruszeń, dyrektor powinien pisemnie wezwać nauczyciela do powrotu do pracy, wskazując podstawę prawną i termin stawienia się w szkole. Warto również pamiętać, że pełnomocnik prowadzący działalność w imieniu nauczyciela nie stanowi naruszenia przepisów, o ile nauczyciel nie wykonuje osobiście żadnych czynności związanych z firmą.
Oferujemy kompleksowe porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism, aby skutecznie rozwiązać Twoje problemy prawne bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie w każdej sprawie! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
