• Autor: Dorota Kriger
Dostaję rentę rodzinną po zmarłym ojcu, również pracuję. Wiem, że nie mogę przekroczyć progu dochodowego, by nie stracić renty. Ale czy ten próg to mój dochód faktyczny, czy dochód brutto? Czy tej kwoty nie mogę przekroczyć w żadnym miesiącu, czy tylko moja średnia miesięcznych zarobków nie może być od niej wyższa? Czy gdy zostanie mi odebrana renta, to będę musiała ją też zwrócić za wcześniejsze miesiące?
Świadczeniobiorca powinien, podejmując pracę, zawiadomić organ rentowy o ustalonym z pracodawcą wynagrodzeniu brutto, oświadczając m.in., czy dochód spowoduje zmniejszenie bądź zawieszenie świadczenia. ZUS na podstawie oświadczenia złożonego przez świadczeniobiorcę (Oświadczenie o osiąganiu przychodu – ZUS Rw-73) dokona przeliczenia wypłacanego świadczenia i wypłacać je będzie w nowych kwotach lub zawiesi prawo do świadczenia do czasu złożenia nowego oświadczenia.
Progi, które mają wpływ na zmniejszenie bądź zawieszenie renty rodzinnej, to odpowiednio 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez prezesa GUS. Informacje na temat wysokości kwot przychodu powodujących zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytów i rencistów znaleźć można na stronach internetowych GUS, ZUS i innych. Od grudnia 2009 kwota równa 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego to 2179,70 zł, a kwota równa 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego to 4048,10 zł.
Jeśli Pani dochód (w kwocie brutto) nie przekracza kwoty równej 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, to otrzymywane wynagrodzenie nie wpłynie na wysokość świadczenia i rentę będzie otrzymywać Pani w pełnej wysokości. Prawo do renty zostaje zawieszone dopiero po przekroczeniu kwoty wynagrodzenia (brutto) równej 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Kwota wynagrodzenia pomiędzy 70% a 130% spowoduje, że świadczenie ulegnie zmniejszeniu zgodnie z zasadami wymienionymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty.
Otrzymywane wynagrodzenie (zmiana jego wysokości) nie wpływa natychmiast na wypłacane świadczenie (np. w miesiącu następnym po miesiącu, w którym wynagrodzenie przekroczyło próg 70% lub 130%), gdyż rozliczenie świadczeń następuje dopiero po zakończeniu roku kalendarzowego na podstawie zaświadczenia o przychodach uzyskanych w minionym roku, przedłożonego przez świadczeniobiorcę w terminie do końca lutego roku następnego. W trakcie roku wpływ ma jedynie podjęcie dodatkowego zatrudnienia i złożenie stosownego oświadczenia w tej sprawie.
Zaświadczenie o uzyskanych przychodach najlepiej jest przedłożyć w dwóch formach, tj. o wynagrodzeniu z każdego miesiąca oraz o łącznej kwocie wynagrodzeń uzyskanych w minionym roku. Po rozliczeniu przychodów ZUS ustali, czy renta rodzinna przysługiwała w pełnej wysokości, czy też powinna była być zmniejszona lub całkiem zawieszona.
Rozliczenie roczne jest działaniem kontrolnym, potwierdzającym zasadność wcześniejszego zmniejszenia bądź zawieszenia wypłaty świadczenia, którego dokonał organ rentowy na podstawie złożonego przez świadczeniobiorcę oświadczenia w momencie podejmowania przez niego pracy zarobkowej.
Jeśli otrzymane wynagrodzenia spowodują, że prawo do renty po dokonaniu rozliczenia rocznego zostanie zawieszone i konieczny będzie zwrot nienależnie pobranych świadczeń, to świadczeniobiorca będzie mógł zwrócić nienależnie pobrane świadczenia, przekazując na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego kwotę równą kwocie tego przekroczenia, pomniejszoną o kwotę pobranej zaliczki na podatek dochodowy, w wyznaczonym przez organ rentowy terminie jej zwrotu.
Należy wiedzieć, że nie każdy przychód wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie renty rodzinnej. Na wartość wypłacanego świadczenia wpływ ma tylko ten przychód, który został osiągnięty z tytułu wykonywania działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Podstawa prawna:
* opis sprawy z 2010 roku.
Praca na pół etatu i jednorazowy bonus
Marta, studentka otrzymująca rentę rodzinną po zmarłym ojcu, pracuje na pół etatu w kawiarni. Jej miesięczne wynagrodzenie brutto zazwyczaj nie przekracza 70% przeciętnego wynagrodzenia, więc renta jest wypłacana w pełnej wysokości. Jednak w grudniu otrzymała jednorazowy bonus świąteczny, który spowodował, że przekroczyła próg 130%. Marta zastanawia się, czy będzie musiała zwrócić całą rentę za ten miesiąc, czy też zostanie ona jedynie pomniejszona. Po konsultacji z ZUS dowiedziała się, że przekroczenie w jednym miesiącu skutkuje zwrotem nienależnie pobranej kwoty za ten konkretny okres.
Przekroczenie progu przez podwyżkę
Tomasz, który otrzymuje rentę rodzinną, podjął pracę na pełen etat i zadeklarował swój dochód w ZUS. Początkowo jego wynagrodzenie nie przekraczało 70% przeciętnego wynagrodzenia, więc świadczenie było wypłacane bez zmian. Po kilku miesiącach jego pracodawca zaproponował podwyżkę, przez co Tomasz zaczął zarabiać więcej, przekraczając próg 130%. ZUS zawiesił wypłatę renty, a Tomasz musiał zwrócić nadpłacone świadczenia za okres od momentu podwyżki. Teraz bardziej uważnie kontroluje swoje dochody, aby uniknąć podobnej sytuacji w przyszłości.
Dwa źródła dochodu i nieświadome przekroczenie limitu
Anna, studentka, otrzymująca rentę rodzinną, podjęła dodatkową pracę na umowę zlecenie, nie wiedząc, że dochody z obu źródeł sumują się przy rozliczeniach z ZUS. Otrzymywała wynagrodzenie zarówno z pracy dorywczej, jak i ze stażu, co w skali roku spowodowało przekroczenie 130% przeciętnego wynagrodzenia. Po zakończeniu roku kalendarzowego i rozliczeniu dochodów ZUS wezwał Annę do zwrotu nadpłaconej renty. Teraz, podejmując nowe zatrudnienie, zawsze informuje ZUS o wszystkich źródłach przychodu.
Osoby otrzymujące rentę rodzinną muszą uważnie monitorować swoje dochody, aby nie przekroczyć progów określonych przez ZUS, co mogłoby skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia. Kluczowe jest rozróżnienie między dochodem brutto a faktycznym wynagrodzeniem oraz świadomość, że przekroczenie progów dochodowych może prowadzić do konieczności zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Świadczeniobiorcy powinni regularnie składać oświadczenia o uzyskiwanych przychodach i konsultować wszelkie zmiany w wynagrodzeniu z ZUS, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji. Przestrzeganie przepisów oraz bieżące śledzenie limitów dochodowych pozwala na spokojne łączenie pracy zarobkowej z pobieraniem renty rodzinnej.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojej renty rodzinnej i chcesz uniknąć ryzyka jej zmniejszenia lub zawieszenia, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi specjaliści pomogą Ci w zrozumieniu obowiązujących przepisów, wyjaśnią, jak prawidłowo rozliczać swoje dochody oraz jakie kroki podjąć, aby nie narazić się na konieczność zwrotu świadczeń. Dzięki indywidualnemu podejściu i wygodzie porad online możesz szybko i skutecznie uzyskać odpowiedzi na nurtujące Cię pytania bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami już dziś i zadbaj o swoją przyszłość finansową z pełnym spokojem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy