• Autor: Karolina Grygorcewicz
Dostałem wypowiedzenie umowy o pracę (okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące) i podpisałem z pracodawcą porozumienie w sprawie rozwiązania umowy. Znalazłem jednak inną pracę i poprosiłem o przedwczesne zakończenie współpracy. Podpisałem aneks do porozumienia. Jednak nie zdałem sobie sprawy ze wszystkich konsekwencji wcześniejszego zakończenia współpracy, a mianowicie utraty prawa do bonusu rocznego. Poprosiłem HR o anulowanie aneksu. Czekam na odpowiedź. Czy prawo pracy odnosi się do takiej sytuacji? Czy istnieje prawna podstawa, aby taki aneks anulować?
Aby rozeznać się dokładnie w stanie faktycznym, chciałabym sprecyzować okoliczności ustania zatrudnienia w Pana przypadku. Rozumiem, że podpisał Pan z pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, a umowa o pracę, która Państwa łączyła, była zawarta na czas nieokreślony i był Pan zatrudniony co najmniej 3 lata.
Zgodnie z art. 32 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.):
„§ 1. Każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.
§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia”.
Zgodnie z art. 36 § 2 pkt 3 K.p. „okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata”. Natomiast zgodnie z art. 30 § 1 pkt 1 K.p. „umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron”.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron może być dokonane zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy. Na mocy porozumienia stron może być rozwiązana każda umowa o pracę, oczywiście za zgodą obu stron. W przypadku tej formy nie jest istotny powód zakończenia współpracy. Każda z nich może zaproponować warunki rozwiązania umowy o pracę, a druga wcale nie musi ich przyjąć.
Jest kilka sposobów rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron:
W przypadku porozumienia nie jest wymagana forma pisemna, zawarcie go w formie ustnej jest skuteczne, czyli prowadzi do ustania stosunku pracy. Chcąc podpisać porozumienie, co do zasady pracodawca powinien przedstawić pracownikowi jego sytuację, wskazać, jakie będą konsekwencje finansowe zawarcia tego typu umowy, co pracownik zyska, a co straci. Należy takie informacje zawrzeć na piśmie oraz zapewnić pracownikowi czas na zastanowienie się, czy akceptuje zaproponowane warunki i czy chce podpisać porozumienie.
Mimo zapewnienia pracownikowi odpowiedniej ilości czasu na podjęcie decyzji pracownik może jednak złożyć na piśmie oświadczenie, że cofa swoje wcześniejsze porozumienie, nie godzi się na zmianę (czy jak w przypadku Pana aneks). Co istotne, Kodeks pracy nie przewiduje takiej sytuacji. Na podstawie art. 300 K.p. w zakresie nim nieuregulowanym stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.).
Podpisanie przez pracownika porozumienia z pracodawcą jest, stosując pojęcia Kodeksu cywilnego, złożeniem oświadczenia woli. Zgodnie z art. 82 i następnymi Kodeksu cywilnego od skutków złożonego oświadczenia woli można się uchylić, podnosząc następujące okoliczności – tzw. wady oświadczenia woli, do których można zaliczyć:
Pracownik takie oświadczenie, zgodnie z art. 88 § 1 K.c., powinien złożyć pracodawcy na piśmie. Ten zaś, jeżeli nie wyraża zgody na oświadczenie pracownika, uważa je za niezgodne z prawdą, złożone tylko dla uchylenia się od skutków zawartego porozumienia, powinien poinformować pracownika, że nie wyraża zgody na cofnięcie oświadczenia o zawarciu porozumienia z pracodawcą. W takiej sytuacji jedynym krokiem pracownika jest wniesienie pozwu do właściwego sądu. Należy pamiętać, że to na pracowniku ciąży obowiązek udowodnienia, że złożył oświadczenie woli – podpisał rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron pod wpływem wady oświadczenia woli, np. błędu.
Zatem, w mojej ocenie, jeśli pracodawca będzie chciał rozwiązać z Panem ten problem polubownie, z pewnością przychyli się do Pana prośby. Niemniej, jeśli okaże się, że pracodawca nie będzie chciał z Panem współpracować w tym zakresie, wówczas jedyną opcją jest złożenie pracodawcy oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego pod wypływem błędu oświadczenia woli (aneksu do porozumienia), a następnie, w razie potrzeby, podjęcie dalszych kroków prawnych, w tym skierowanie sprawy do sądu. Proszę też pamiętać, że zgodnie z art. 88 K.c. § 2 uprawnienie do uchylenia się wygasa w razie błędu z upływem roku od jego wykrycia.
Utrata premii rocznej
Jan Kowalski, pracownik w firmie IT, pracował na umowę o pracę na czas nieokreślony przez 5 lat. W listopadzie 2023 roku zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, aby rozpocząć pracę w nowej firmie. Po podpisaniu porozumienia Jan zorientował się, że wcześniejsze zakończenie współpracy spowoduje utratę premii rocznej, którą miał otrzymać w grudniu. Poprosił pracodawcę o cofnięcie porozumienia, argumentując, że nie został poinformowany o tej konsekwencji. Pracodawca odmówił, uznając decyzję za ostateczną. Jan złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli z powodu błędu i przygotowuje się do ewentualnej sprawy sądowej.
Niekorzystne warunki nowej pracy
Anna Nowak pracowała w firmie farmaceutycznej przez 4 lata. W maju 2024 roku podpisała z pracodawcą porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę, aby podjąć nową pracę w innej firmie, oferującej wyższe wynagrodzenie. Po kilku tygodniach okazało się, że warunki zatrudnienia w nowej firmie są znacznie gorsze, niż obiecano, a stanowisko mniej stabilne. Anna chciała wrócić do poprzedniego pracodawcy i poprosiła o cofnięcie porozumienia. Pracodawca początkowo wyraził zgodę, jednak później zmienił zdanie, wskazując na trudności organizacyjne. Anna zdecydowała się na krok prawny, argumentując, że podpisała porozumienie pod wpływem błędnych informacji o nowej pracy.
Problemy zdrowotne
Tomasz Wiśniewski, zatrudniony w firmie budowlanej, w lutym 2024 roku podpisał z pracodawcą porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę. Kilka dni później dowiedział się o poważnych problemach zdrowotnych, które wymagają długotrwałego leczenia i uniemożliwiają podjęcie nowej pracy. Tomasz poprosił o cofnięcie porozumienia, argumentując, że jego decyzja była podjęta bez świadomości o stanie zdrowia. Pracodawca nie wyraził zgody, dlatego Tomasz złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego pod wpływem błędu oświadczenia woli. Przygotowuje się do złożenia pozwu, aby uzyskać zgodę na cofnięcie porozumienia.
Cofnięcie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę jest możliwe, ale wymaga zgody pracodawcy lub wykazania wady oświadczenia woli, takiej jak błąd czy groźba. Pracownik powinien dokładnie przemyśleć i przeanalizować konsekwencje podpisania porozumienia oraz być świadomy, że w razie sporu może być konieczne podjęcie kroków prawnych, w tym skierowanie sprawy do sądu.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących cofnięcia porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę, aby zapewnić Ci wsparcie w trudnych sytuacjach zawodowych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i skuteczną pomoc prawną. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
