• Autor: Dorota Kriger
Jestem zatrudniony na 1/4 etatu (330 zł brutto) i składka zdrowotna, wyliczona przez księgową, na liście płac wynosi 0 zł (tak samo na formularzu ZUS RCA). Czy jestem zatem nieubezpieczony?
Będąc zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, jest Pan ubezpieczony w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, nawet wtedy, kiedy składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 0 zł. Wynika to z prostej zależności: jeśli przy takim niskim dochodzie zaliczka na podatek wynosi 0 zł, to składkę zdrowotną obniża się do wysokości tej zaliczki, czyli też do 0 zł.
Wynagrodzenie pracownika stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zakład pracy ma obowiązek obliczyć i pobrać od tego wynagrodzenia składki na ubezpieczenia finansowane przez pracownika. Otrzymana w ten sposób kwota stanowi podstawę wymiaru składki zdrowotnej, zgodnie z art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne, obliczona na podstawie wyżej ustalonej podstawy, jest pobierana z dochodu pracownika, z czego kwota składki w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru odliczana jest od zaliczki na podatek dochodowy.
Jeśli wyliczona kwota składki zdrowotnej jest wyższa od kwoty zaliczki, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy obniżyć do wysokości zaliczki na podatek dochodowy (art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych*), w tym przypadku do 0 zł. Co istotne, obniżamy do wysokości zaliczki na podatek składkę w wysokości 9% podstawy wymiaru (dlatego na raportach RCA i RMUA oraz na liście płac kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne jest zerowa).
Składka w wysokości 0 zł nie oznacza, że jest Pan nieubezpieczony, ale w celu udokumentowania posiadania ubezpieczenia warto podczas wizyt u lekarza mieć ze sobą dokument potwierdzający zgłoszenie do ubezpieczeń, w tym też do ubezpieczenia zdrowotnego, czyli druk ZUS ZUA.
* Art. 83 ust. 1: „W przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13, zgodnie z przepisami art. 79-81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki”.
Praca na część etatu i brak składki zdrowotnej
Anna pracuje na 1/4 etatu w małej firmie, zarabiając 330 zł brutto miesięcznie. Jej księgowa informuje ją, że składka zdrowotna na liście płac wynosi 0 zł. Zaniepokojona, Anna dzwoni do ZUS-u, gdzie dowiaduje się, że mimo zerowej składki nadal ma prawo do świadczeń zdrowotnych, ponieważ została zgłoszona do ubezpieczenia przez pracodawcę.
Zgłoszenie do lekarza i problem z ubezpieczeniem
Tomasz zatrudniony na umowę o pracę na niewielką kwotę idzie do lekarza, gdzie system NFZ pokazuje go jako nieubezpieczonego. Przedstawia jednak wydruk ZUS ZUA, który potwierdza jego zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego. Dzięki temu lekarz udziela mu pomocy, a sytuacja w systemie NFZ zostaje wyjaśniona po interwencji w ZUS.
Zmiana pracy i ciągłość ubezpieczenia
Marek pracował na 1/4 etatu z minimalnym wynagrodzeniem i zerową składką zdrowotną. Po kilku miesiącach zmienił pracę na pełnoetatową, ale obawiał się przerwy w ubezpieczeniu. Okazało się, że mimo wcześniejszych zerowych składek, jego ubezpieczenie było ciągłe, ponieważ pracodawca zgłaszał go do ZUS przez cały czas.
Składka zdrowotna w wysokości 0 zł nie oznacza braku ubezpieczenia. Osoby zatrudnione na umowę o pracę, nawet przy niskim wynagrodzeniu, są zgłaszane do ubezpieczenia zdrowotnego przez pracodawcę. Wynika to z zasady, że jeśli zaliczka na podatek dochodowy wynosi 0 zł, to składkę zdrowotną obniża się do tej samej kwoty. W razie wątpliwości warto mieć przy sobie dokument potwierdzający zgłoszenie do ZUS, aby uniknąć problemów podczas wizyty u lekarza.
Potrzebujesz porady prawnej w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych i prawa pracy? Skorzystaj z profesjonalnej pomocy online! Nasi eksperci udzielają szybkich i rzetelnych konsultacji, wyjaśniając zawiłości przepisów i pomagając w rozwiązaniu problemów. Skontaktuj się z nami bez wychodzenia z domu – przeanalizujemy Twoją sytuację i wskażemy najlepsze rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy