Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy przez pracownika

Od czego zależy okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 36 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony zależy od okresu zatrudnienia w danej firmie i wynosi:

1. 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
2. 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3. 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1981 r. (I PR 63/81) powyższe terminy mają charakter okresów sztywnych.

Skutkiem wypowiedzenia przez jedną ze stron stosunku pracy jest rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia to czas, jaki upływa od momentu złożenia przez jedną ze stron oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę do chwili rozwiązania stosunku pracy. Jego szczególną cechą jest obowiązek świadczenia w tym czasie pracy przez pracownika oraz istnienie wszystkich innych praw i obowiązków stron stosunku pracy.

Celem ustawowych okresów wypowiedzenia jest ochrona interesów obu stron stosunku pracy. Okres wypowiedzenia daje np. pracodawcy możliwość znalezienia w tym czasie zastępcy dla odchodzącego pracownika lub dokonania zmian organizacyjnych, pozwalających na niezakłócone funkcjonowanie firmy.

Zgodnie z uchwałą SN z dnia 9 listopada 1994 r., I PZP 46/94, OSNAPiUS 1995, nr 7, poz. 87, zastrzeżenie w umowie o pracę zawartej na czas nieokreślony dłuższego okresu wypowiedzenia tej umowy przez zakład pracy jest dopuszczalne na podstawie art. 18 § 2 K.p. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu zwraca uwagę na fakt, iż „[...] ocena »korzystniejszego« dla pracownika charakteru rozstrzygnięcia, zawartego w umowie o pracę, musi mieć naturę zobiektywizowaną i powinna polegać na ustaleniach o charakterze ex ante, w tym znaczeniu, iż nie mogą się one odnosić do chwili, w której następuje rozwiązanie stosunku pracy, ale do momentu zawarcia umowy o pracę”.

Podobnie w wyroku z dnia 2 października 2003 r., I PK 416/02, OSNP 2004, nr 19, poz. 328, Sąd Najwyższy wskazał, że zastrzeżenie dla obu stron w umowie o pracę okresu wypowiedzenia dłuższego, niż przewidziany w Kodeksie pracy, nie jest uznane za niekorzystne dla pracownika, jeżeli w jego efekcie uzyskał dłuższy okres wypowiedzenia przez pracodawcę, a sytuacja na rynku pracy w konkretnych okolicznościach, przy uwzględnieniu miejsca wykonywania pracy oraz zapotrzebowania na pracę określonego rodzaju, mogła czynić nierealną możliwość wypowiedzenia przez pracownika. Wynika z niego, iż formalnie niekorzystne ukształtowanie sytuacji pracownika, poprzez wydłużenie okresu wypowiedzenia, przyniosło jemu w rzeczywistości korzyść w postaci zwiększenia ochrony przed wypowiedzeniem. Natomiast w wyroku SN z dnia 10 stycznia 2006 r., I PK 97/05, OSNP 2007, nr 3-4, poz. 39, przyjęto, iż ocena ważności postanowienia umowy o pracę wprowadzającego dłuższy okres jej wypowiedzenia dla pracownika musi być odniesiona do konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności całokształtu regulacji umownych, w sposób zobiektywizowany uwzględniający warunki z chwili zawarcia umowy oraz „bilans korzyści i strat” dla pracownika. Z kolei w piśmiennictwie wskazano, iż ocena korzystności umowy może być bardziej zindywidualizowana i skonkretyzowana niż ma to miejsce przy podobnej ocenie postanowień układu zbiorowego pracy.

Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy w okresie wypowiedzenia

Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają jednak wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy w okresie wypowiedzenia na mocy zgodnego oświadczenia woli stron – zezwala na to art. 36 § 6 K.p. Otóż strony, które łączy umowa na czas nieokreślony, po dokonaniu wypowiedzenia przez jedną z nich, mogą ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę. Konieczne jest więc w tej sprawie porozumienie, a zatem zgodne oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. W porozumieniu tym trzeba wyraźnie zaznaczyć, o ile okres wypowiedzenia zostaje skrócony, i wskazać nową datę rozwiązania umowy. Do tego też dnia przysługuje pracownikowi wynagrodzenie i tylko czas do rozwiązania umowy podlega wliczeniu do stażu pracy.

Jak wynika z powyższego, pracownik nie może skrócić okresu wypowiedzenia jednostronnie. Może jednak Pani udać się do pracodawcy osobiście i ustnie wnioskować o skrócenie wypowiedzenia (najlepiej zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem pisemnym). Niestety pracodawca nie musi zaakceptować wniosku, a Pani jako pracownik nie ma żadnych możliwości prawnych, aby go do tego zmusić. Zależy to bowiem od dobrej woli pracodawcy.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.