Śmierć pracodawcy - do kogo zgłosić się po wynagrodzenie i świadectwo pracy
• Autor: Marek Gola
Przed 3 miesiącami zmarł mój pracodawca. Od tamtej pory nikt z jego rodziny się ze mną nie skontaktował, mimo że wdowa po zmarłym zapewniała, że zajmie się wszystkim i wszystkie zaległości ureguluje. W związku z tym do kogo mam się zgłosić po zaległe, niewypłacone pensje i po świadectwo pracy? Słyszę od innych członków rodziny zmarłego, że zrzekli się spadku, albo że mają taki zamiar. Nie wydaje mi się to realne, bo firma przedstawiała znaczną wartość. Nie wiem też, kto dokładnie dziedziczy. Jak mam ustalić, kto jest spadkobiercą albo w świetle prawa odpowiada za firmę?
Śmierć pracodawcy i prawo pracownika do odszkodowania
Podstawa prawna: przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu pracy (K.p.).
Z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają. Pracownikowi, którego umowa o pracę wygasła z takiej właśnie przyczyny, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 63[2] § 2 Kodeksu pracy; dalej „K.p.”). Należy przyjąć, że podstawą obliczenia tego odszkodowania jest ustawowy okres wypowiedzenia ustalony w art. 36 K.p., choćby strony uzgodniły okres dłuższy. Takie jest bowiem stanowisko Sądu Najwyższego w odniesieniu do innych odszkodowań obliczanych na podstawie wymiaru okresu wypowiedzenia. Artykuł 63[2] nie określa podmiotu zobowiązanego do zapłaty pracownikowi odszkodowania. Zobowiązani są więc spadkobiercy (art. 1012 Kodeksu cywilnego; dalej „K.c.”). Roszczenia pracowników z tytułu tych odszkodowań wchodzą do masy spadkowej.
Zobacz też: Śmierć pracownika podstawa prawna w świadectwie pracy
Roszczenie pracownika o wypłatę odszkodowania
Tym samym, jako osoba zainteresowana, ma Pan prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o ustalenie, kto i w jakim udziale nabył spadek po zmarłym pracodawcy, by następnie móc dochodzić należnych Panu pieniędzy. Nie ma znaczenia, czy żona i dzieci spadek przyjęły, lecz to, czy spadek odrzuciły? O ile nie nastąpiło odrzucenie spadku, to nie ma powodów do obaw, albowiem ustaleni zostaną spadkobiercy, którzy spadek nabędą. W razie odrzucenia spadku przez spadkobierców lub braku spadkobierców spadek dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a gdy tego miejsca nie da się ustalić lub znajdowało się ono za granicą – dziedziczy Skarb Państwa (art. 935 i 1020 K.c.).
Ustalenie kręgu spadkobierców po zmarłym pracodawcy
Jedyną drogę do ustalenia stanowi wszczęcie postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku, a Pan, jako zainteresowany – mający roszczenie – może z takim wnioskiem wystąpić. Brak aktu zgonu nie jest problemem, albowiem sąd wezwie Pana do uzupełnienia braków formalnych, a wówczas z pismem z sądu może Pan wystąpić do Urzędu Stanu Cywilnego z wnioskiem o jego wydanie. Sądem właściwym będzie sąd rejonowy wydział cywilny ostatniego miejsca zamieszkania pracodawcy.
Przykłady
Pani Anna pracowała w małej firmie budowlanej, której właściciel zmarł nagle na początku roku. Wdowa po pracodawcy zapewniła Annę, że ureguluje wszystkie zaległości, ale przez kilka miesięcy nie było żadnego kontaktu. Po konsultacji z prawnikiem Anna złożyła wniosek do sądu o ustalenie spadkobierców. Okazało się, że spadek przejął brat zmarłego. Po kontakcie z nim udało się uzyskać zarówno zaległe wynagrodzenie, jak i świadectwo pracy.
Pan Marek był zatrudniony w firmie transportowej, której właściciel zmarł niespodziewanie. Rodzina zmarłego zrzekła się spadku, co wprawiło Marka w obawy o swoje wynagrodzenie. Po zgłoszeniu sprawy do sądu ustalono, że spadek przypadł gminie, która jako nowy właściciel firmy musiała uregulować jego roszczenia. Marek otrzymał zaległe pensje i odpowiednie dokumenty.
Pani Katarzyna pracowała jako sekretarka w kancelarii prawnej. Po śmierci jej szefa, syn zmarłego przejął firmę, ale twierdził, że nie odpowiada za wcześniejsze zobowiązania. Katarzyna skierowała sprawę do sądu, który orzekł, że jako spadkobierca syn jest zobowiązany do uregulowania zaległych pensji. Po kilku tygodniach Katarzyna otrzymała wynagrodzenie i świadectwo pracy.
Podsumowanie
W przypadku śmierci pracodawcy pracownik ma prawo dochodzić swoich roszczeń o zaległe wynagrodzenie i świadectwo pracy. W takiej sytuacji kluczowe jest ustalenie, kto przejął spadek po zmarłym. Jeśli spadkobiercy się ujawnili, to właśnie oni odpowiadają za zobowiązania firmy. W przypadku braku spadkobierców odpowiedzialność przejmuje gmina lub Skarb Państwa. Warto pamiętać, że w razie trudności z ustaleniem spadkobierców można złożyć wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku, co umożliwi dochodzenie swoich praw.
Oferta porad prawnych
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z prawem pracy, spadkami lub innymi zagadnieniami prawnymi, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Oferujemy szybkie i rzetelne wsparcie bez wychodzenia z domu. Nasi specjaliści pomogą Ci zrozumieć przepisy, przygotować niezbędne dokumenty oraz skutecznie dochodzić swoich praw. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalną pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
» Nowa organizacja oddziału szpitalnego a prawa pracownika, czy należy się dodatek?
» Niepłacący pracodawca i upadłość, na jakie świadczenia mogą liczyć pracownicy?
» Czy szkolny alarm powinna uruchamiać sprzątaczka ? przepisy i prawa pracownika
Kodeks pracy
