• Autor: Marta Handzlik
Jestem nauczycielką, urodziłam się 1957 r. Nabyłam uprawnienia do wcześniejszej emerytury. Kiedy powinnam złożyć rozwiązanie stosunku pracy i zgłoszenie wniosku o emeryturę, aby przejść na emeryturę na starych zasadach?
Zgodnie z art. 88 ustawy Karta Nauczyciela „nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich – dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – przejść na emeryturę”.
„Nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:
1) spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone wyżej, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, 1717 i 1734), z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz
2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa”.
Komentowany przepis przewiduje możliwość przejścia nauczycieli na emeryturę niezależnie od wieku, a jedynie po wykazaniu wymaganego okresu zatrudnienia, w tym w szczególności pracy na stanowisku nauczyciela. Uprawnienie to zostało poważnie ograniczone przez ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na mocy której dodano art. 88 ust. 2a KN, stanowiący, że nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. mogą przejść na emeryturę na podstawie art. 88 KN, jeżeli spełnią warunki wymagane tym przepisem do dnia 31 grudnia 2006 r. i nie przystąpią do otwartego funduszu emerytalnego. Przedłużenie możliwości przechodzenia na emeryturę według art. 88 KN z 8 do 9 lat nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 167, poz. 1397 z późn. zm.), a z 9 do 10 lat – ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1369). Oznacza to, iż przepis ten funkcjonował do dnia 31 grudnia 2008 r. i obecnie na jego podstawie nie można już złożyć wniosku o emeryturę. Ograniczenie czasowe nie dotyczy nauczycieli urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy mogą skorzystać z emerytury bez względu na wiek po spełnieniu warunków wymienionych w art. 88 KN, nawet jeżeli to spełnienie nastąpi po dniu 31 grudnia 2008 r.
ZUS przyjmuje, że z emerytury bez względu na wiek, z Karty Nauczyciela, nauczyciel może przejść do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, który dla kobiet urodzonych w 1957 r. wynosi 61 lat i 5–8 miesięcy (w zależności od tego, w jakim miesiącu ubezpieczony się urodził). Tak więc ma Pani jeszcze co najmniej 2 lata i kilka miesięcy.
Maria, nauczycielka matematyki z małego miasta, przez 35 lat uczyła w tej samej szkole. Spełniła wszystkie warunki z art. 88 KN i nie przystąpiła do OFE. W 2008 r. złożyła wypowiedzenie i wniosek o emeryturę. Dzięki temu odeszła na emeryturę bez względu na wiek, z pełnym świadczeniem.
Zofia, pedagog w szkole specjalnej, przepracowała 26 lat, w tym 22 w szkolnictwie specjalnym. Mimo spełnienia warunków nie wiedziała, że musi zrezygnować z OFE. Wniosek złożyła po 2008 r., ale ZUS odmówił – prawo do emerytury na starych zasadach już wygasło.
Helena, nauczycielka języka polskiego, urodzona w 1957 r., nie złożyła wniosku przed końcem 2008 r., ale nie przystąpiła do OFE. Dzięki temu nadal może przejść na emeryturę z Karty Nauczyciela, jeśli tylko wcześniej rozwiąże stosunek pracy i nie osiągnie jeszcze wieku emerytalnego.
Nauczyciele urodzeni między 1949 a 1968 rokiem, którzy spełnili warunki określone w Karcie Nauczyciela i nie przystąpili do OFE, mogą nadal skorzystać z wcześniejszej emerytury na starych zasadach – pod warunkiem, że przed złożeniem wniosku o emeryturę rozwiążą stosunek pracy. Kluczowe jest spełnienie wymagań dotyczących stażu pracy oraz zachowanie zgodności z przepisami obowiązującymi do końca 2008 roku.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich uprawnień emerytalnych lub potrzebujesz pomocy w przygotowaniu wniosku, skorzystaj z naszej porady prawnej online. Szybko i rzetelnie wyjaśnimy Twoją sytuację oraz wskażemy najlepsze rozwiązanie – bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy