• Autor: Dorota Kriger
Pracuję na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (pełny etat). Pracodawca zapowiedział, że będę musiał pracować po 12 godzin przez minimum pół roku. W związku z tym trzeba będzie podpisać umowę-zlecenie na owe nadgodziny. Pracodawca tłumaczy, że jest to konieczne, aby „nie przekroczyć liczby godzin” (podejrzewam, że chodzi o godziny nadliczbowe). Pytałem, czy będzie jakaś lista obecności. Szef kazał spisywać sobie te godziny na kartkę papieru. Dodam, że na podstawie umowy-zlecenia miałbym wykonywać te same obowiązki, które wykonuję w ramach umowy o pracę. Czy można łączyć umowę o pracę i umowę-zlecenie u jednego pracodawcy? Czy od umowy-zlecenia płaci się w takim przypadku składki? Czy pracodawca nie próbuje obejść przepisów?
Postępowanie pracodawcy jest nieprawidłowe i niezgodne z prawem, ma służyć obejściu prawa i to w sposób ewidentny.
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy (K.p.) przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Pracodawca ma także prawo zawrzeć umowę-zlecenie z własnym pracownikiem, zatrudnionym na warunkach określonych w art. 22 § 1 K.p., ale tylko dla prac rodzajowo innych niż wymienione w umowie o pracę oraz do których mogą mieć zastosowanie przepisy dotyczące zlecenia, wymienione w Kodeksie cywilnym.
Powyższe wynika z art. 22 § 11 K.p., zgodnie z którym zatrudnienie w warunkach określonych w art. 22 § 1 K.p. jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy, a ponadto w świetle art. 22 § 12 K.p. nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w art. 22 § 1 K.p.
Nie jest więc prawnie możliwe, aby np. w celu uniknięcia przekroczenia limitu nadgodzin (nieewidencjonowanych w tym przypadku, co również jest wbrew przepisom Kodeksu pracy) lub w celu uniknięcia wypłaty dodatku do wynagrodzenia, o jakim mowa w art. 1511 § 1 K.p., pracownik i pracodawca zawarli umowę cywilnoprawną (np. umowę-zlecenie) dla realizacji tych samych prac, co w umowie o pracę.
Działanie takie jest bezprawne i może skutkować wysoką karą dla pracodawcy. Zgodnie z art. 281 K.p. „kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu:
1) zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 powinna być zawarta umowa o pracę,
(...)
5) narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych,
6) nie prowadzi dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników,
(...)
– podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł”.
Umowa-zlecenie zawarta z pracodawcą, z którym łączy nas umowa o pracę, będzie podlegała wszystkim składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na takich samych zasadach jak umowa o pracę. Wynika tak z art. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Za pracownika w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie zawartej:
Zgodnie z art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników wykonujących umowę-zlecenie zawartą z własnym pracodawcą uwzględnia się przychód osiągnięty z tytułu takiej umowy. Przychód ten stanowi także podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Zgodnie z powyższym nie należy godzić się na fakt łamania prawa pracy przez pracodawcę w zakresie jego obowiązków określonych m.in. w art. 94 K.p., a w szczególności na naruszanie Pana praw – np. do wypoczynku i odpowiedniego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Gdyby jednak doszło do zawarcia takiej umowy-zlecenia pod przymusem, należy zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy lub skierować pozew przeciwko pracodawcy do sądu pracy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
