• Autor: Dorota Kriger
Student podpisuje umowę o staż, na który kieruje go uczelnia wyższa w ramach projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Staż jest płatny, od wynagrodzenia chcą studentowi odjąć składki na ZUS. Zgodnie z art. 6 pkt 9a faktycznie student podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu, ale pracodawca (czy inny podmiot) powinien ze swoich środków sfinansować składki. Czy w związku z tym pomniejszanie wypłaty studenta jest zgodne z prawem?
Dokładnie tak jest – zgodnie z art. 6 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) osoby uczestniczące w projektach finansowanych ze środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych i pobierające w związku z tym uczestnictwem wynagrodzenie w formie stypendium (bez względu na stosowane nazewnictwo tego wynagrodzenia), podlegają z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkiem ubezpieczeń: emerytalnego, rentowego i wypadkowego objęte są osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty, o ile nie mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych.
Wartość naliczonych i odprowadzanych z tego tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w takim przypadku jest finansowana w całości przez podmioty kierujące szkoleniem czy stażem, o ile osoby te nie są ubezpieczone z innego tytułu. Wynika tak z art. 16 ust. 9a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób szkolących się i pobierających stypendium w okresie szkolenia powinni finansować w całości realizatorzy szkoleń jako płatnicy (art. 4 pkt 2 ustawy o sus), a środki na ten cel powinny być zabezpieczone w budżecie projektu. Kwoty wynagrodzeń, jakie wpisane są do umów szkoleniowych, powinny więc być kwotami niepomniejszanymi o składki na ubezpieczenia społeczne.
W sytuacji, gdy realizator stażu czy szkolenia odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń osób szkolonych i pomniejsza w ten sposób to wynagrodzenie, jest to ewidentnie nieprawidłowe działanie. W takim przypadku zaleca się skierowanie pisma do organizatora szkolenia lub projektu ze wskazaniem powyższych przepisów i żądaniem uregulowania składek ze środków realizatora i wypłaty wynagrodzenia (stypendium) w całości, w kwocie określonej w umowie.
Studentka Magda rozpoczęła staż w firmie technologicznej w ramach projektu uczelnianego finansowanego z funduszy unijnych. Po pierwszej wypłacie zauważyła, że jej wynagrodzenie jest niższe niż przewidziane w umowie. Okazało się, że pracodawca potrącił składki ZUS z jej pensji. Po konsultacji z doradcą dowiedziała się, że to niezgodne z prawem – składki powinien opłacać organizator stażu ze swoich środków. Po interwencji firma zwróciła jej potrącone pieniądze.
Tomasz, student ekonomii, odbywał płatny staż w urzędzie miasta. Otrzymał informację, że jego stypendium zostanie pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Mając wątpliwości, skontaktował się z opiekunem projektu, który potwierdził, że składki powinny być pokrywane z budżetu stażu. Po oficjalnym piśmie do urzędu naliczanie składek zostało skorygowane, a Tomasz dostał pełne wynagrodzenie.
Ania podpisała umowę na płatny staż w firmie marketingowej. Już w pierwszym miesiącu zauważyła, że otrzymała mniej pieniędzy, niż zakładała umowa. Dział kadr wyjaśnił, że potrącono jej składki ZUS. Ania postanowiła sprawdzić przepisy i dowiedziała się, że to błąd – w ramach projektów unijnych składki opłaca organizator. Po złożeniu pisma do firmy jej wynagrodzenie zostało skorygowane, a brakująca kwota zwrócona.
Stażyści uczestniczący w programach współfinansowanych z funduszy unijnych i krajowych podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jednak składki na ZUS powinny być pokrywane przez organizatora stażu, a nie potrącane z wynagrodzenia studenta. W przypadku błędnego naliczania składek warto odwołać się do obowiązujących przepisów i domagać się ich korekty. Znajomość prawa pozwala uniknąć nieuzasadnionego pomniejszania wynagrodzenia i egzekwować należne środki.
Potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z umowami stażowymi i składkami ZUS? Oferujemy profesjonalne porady prawne online, dzięki którym szybko i skutecznie wyjaśnisz swoje wątpliwości. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci sprawdzić zgodność umowy z przepisami, przygotować odpowiednie pismo do organizatora stażu i dochodzić swoich praw. Szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy