• Autor: Marek Gola
Jestem opiekunem prawnym mamy, która z uwagi na chorobę Alzheimera została całkowicie ubezwłasnowolniona. Reprezentowanie mamy, które wynika z obowiązków, opiekuna wymaga mojej obecności fizycznej celem np. podpisania zgody na leczenie, a to koliduje z moją pracą zawodową. Czy należy mi się urlop okolicznościowy lub dni wolne z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w związku z powyższym? Opiekunowi prawnemu dziecka do lat 14 przysługują 2 dni urlopu okolicznościowego do opieki nad tym dzieckiem. Czy powyższe nie ma zastosowania do osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej?
W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż zgodnie z art. 155 K.r.io. opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego. Do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej z zachowaniem przepisów poniższych. Niemniej jednak na dzień dzisiejszy brak jest przepisów, które by przewidywały przywileje dla opiekuna prawnego w zakresie dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego. Jeżeli chodzi o wynagrodzenie, to może być ono przyznane stosowanie do treści art. 162 K.r.io., zgodnie z którym sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.
Opiekun może żądać od pozostającego pod opieką zwrotu nakładów i wydatków związanych ze sprawowaniem opieki. Do roszczeń z tego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Roszczenia powyższe przedawniają się z upływem lat trzech od ustania opieki lub zwolnienia opiekuna.
Środki na wynagrodzenie opiekuna powinny co do zasady pochodzić z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona. Przyznanie wynagrodzenia opiekunowi następuje na podstawie postanowienia sądu, które upoważnia opiekuna do pobrania wynagrodzenia z dochodów lub majątku osoby pozostającej pod opieką bądź też sąd ustala, że wynagrodzenie ma być wypłacone ze środków publicznych (art. 597 § 1 K.p.c.).Na postanowienie w przedmiocie wynagrodzenia przysługuje zażalenie (zob. uchwała SN z 8.05.1975 r., sygn. akt III CZP 26/75). Postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia staje się wykonalne dopiero po jego uprawomocnieniu się (art. 597 § 2 K.p.c.).
Reasumując, na przywileje ze strony państwa (w tym na dni wolne dla opiekuna prawnego) nie ma Pan co liczyć, co najwyżej na wynagrodzenie z majątku mamy.
Wskazany przez Pana przepis odnoszący się 2 dni urlopu jest w doktrynie powodem licznych niejasności. Niektórzy przedstawiciele nauki uważają, że 2 dni wolnego przysługują opiekunowi prawnemu z uwagi na treść art. 155 § 2 K.r.io., który wskazuje, iż do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej z zachowaniem przepisów poniższych. Niemniej jednak są przedstawiciele doktryny, którzy uważają, że przepisy mają być stosowane odpowiednio, a nie 1:1, a zatem nie można uznać, że 2 dni urlopu będą możliwe do wykorzystania.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy