• Autor: Marta Handzlik
Jestem nauczycielką. Ubiegając się o świadczenie socjalne z zakładu pracy, podałam swoje dochody, ale nie chciałam podawać danych małżonka, tj. jego miejsca pracy i wysokości dochodów. W regulaminie wewnętrznym nie ma zapisanego punktu, który zmuszałby mnie do ujawniania danych małżonka. Otrzymałam odpowiedź, iż mimo podania swoich dochodów nie mam prawa otrzymać takiego świadczenia. Czy jest taka możliwość, abym uzyskała świadczenie socjalne mimo nieujawnienia dochodów małżonka?
Odpowiadając na Pani pytanie, uprzejmie informuję, że korzystanie ze świadczeń i usług finansowanych (dofinansowywanych) z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie jest obowiązkiem, lecz przywilejem uprawnionych. Oznacza to, że nie wszyscy uprawnieni muszą ubiegać się o świadczenia i usługi z tego źródła. Uprawnieni, którzy nie chcą spełnić niezbędnych wymagań formalnych, nie będą mogli skorzystać z funduszu. Niespełnienie tych wymagań, np. niezłożenie informacji o dochodach rodziny, może mieć różne motywy. Może to być np. obawa przed ujawnieniem swoich dochodów członkom komisji socjalnej, którzy są zarazem pracownikami zakładu, lub niechęć przed wykazaniem dochodów współmałżonka.
Jeżeli w danym zakładzie pracy regulamin funduszu przyznaje prawo do otrzymywania świadczeń (w różnej wysokości) wszystkim uprawnionym, to również Pani ma prawo do ich otrzymania mimo nieujawnienia dochodów małżonka.
Ze względu na niemożność weryfikacji dochodów przypadających na członka Pani rodziny należy Pani przyznać świadczenie na poziomie właściwym dla osób o najkorzystniejszej sytuacji socjalnej, a więc najniższe świadczenie.
Art. 8 ustawy z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.) stanowi, iż przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu ustala, z uwzględnieniem ust. 1, pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli w sprawie regulaminu organizacje związkowe nie przedstawiają wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, regulamin wprowadza pracodawca. Pracodawca, którego pracownicy nie są zrzeszeni w związku zawodowym, regulamin uzgadnia odpowiednio z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
Jeśli więc w regulaminie nie przyznano prawa do świadczeń wszystkim uprawnionym, a jedynie tym, którzy spełnią odpowiednie warunki dochodowe (na członka rodziny), wówczas może się zdarzyć, że Pani, nie ujawniając dochodów małżonka, takich warunków po prostu nie spełnia.
Kwalifikując pracowników do świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pracodawca może żądać oświadczeń o dochodzie na 1 członka rodziny lub nawet dokumentów potwierdzających te dochody, pod warunkiem że określi to w regulaminie funduszu.
Pracodawca ma prawo zbierać dane dotyczące sytuacji socjalnej pracownika niezbędne do celów ustalenia prawa pracownika do uzyskania świadczenia. O tym, jakie konkretnie będą to dane, decydować powinien regulamin funduszu wydany w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową lub jeżeli nie działa ona w zakładzie pracy – z przedstawicielem pracowników. W jego postanowieniach należy sprecyzować zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz tryb rozpatrywania wniosków o ich przyznanie. Regulamin powinien także określać, jakie informacje i dokumenty są niezbędne do dokonania oceny, czy osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych spełnia kryteria, od których uzależnia się jego przyznanie.
Jeśli regulamin to przewiduje (niestety bez znajomości regulaminu nie odpowiem na to pytanie kategorycznie), pracodawca ma prawo żądać od Pani zaświadczenia o zarobkach małżonka, a w ich braku – nie przyznać Pani świadczenia.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy