• Autor: Marta Handzlik
Od wielu lat pracuję w szpitalu na umowę na czas nieokreślony. Teraz wygrałam konkurs na naczelną pielęgniarkę. Aby podjąć obowiązki na nowym stanowisku, mam najpierw napisać wypowiedzenie z datą wskazaną przez pracodawcę – do końca miesiąca. Następna umowa ma być na czas określony 6 lat i obowiązywać od następnego dnia. Czy muszę napisać wypowiedzenie? Czy nie można zmienić mojego stanowiska na zasadzie aneksu do obecnej umowy? Kiedy po 6 latach skończy się okres mojej kadencji pełnienia funkcji naczelnej, czy pracodawca zapewni mi pracę?
Zgodnie z treścią przepisu art. 29 § 4 Kodeksu pracy (K.p.) – zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. Należy przez to rozumieć, że chodzi tutaj zarówno o zmianę w trybie porozumienia zmieniającego, jak i wypowiedzenia zmieniającego.
Realizując zasadę swobody umów w zakresie warunków pracy i płacy, strony stosunku pracy mają prawo kształtować warunki pracy i płacy na zasadzie porozumienia stron, również na niekorzyść pracownika, przy zachowaniu minimalnych wymogów określonych przez prawo pracy. Porozumienie stron w zakresie zmiany warunków pracy i płacy wymaga złożenia zgodnego oświadczenia woli stron stosunku pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2006 r., II PK 186/05, LexPolonica nr 1087853 (OSNP 2007, nr 1-2) zasadnie stwierdził, że zmiana wysokości wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę wymaga złożenia zgodnego oświadczenia woli stron stosunku pracy (art. 11 K.p.), do którego może dojść w trybie ofertowym lub negocjacyjnym (art. 70 § 1 lub art. 72 § 1 K.c. w związku z art. 300 K.p.).
Należy wskazać wyrok SN z 19 grudnia 1996 r., I PKN 23/96, LexPolonica nr 320423 (OSNAPiUS 1997, nr 15, poz. 270), w którym stwierdzono, że jeżeli prawo pracownika do premii wynika z umowy o pracę, to niekorzystna zmiana regulaminu premiowania może nastąpić tylko za jego zgodą wyrażoną w porozumieniu zmieniającym umowę lub w drodze wypowiedzenia warunków płacy (art. 42 K.p.).
Treść umowy o pracę może zostać zmieniona umową – porozumieniem pracownika i pracodawcy. Gdy pracodawca oświadcza pracownikowi, iż jego zamiarem jest zmiana treści umowy, to art. 42 K.p. nie ma zastosowania. Nie jest to bowiem wypowiedzenie zmieniające. W tej sytuacji do zmiany treści umowy niezbędne jest oświadczenie pracownika wyrażające zgodę na nowe warunki. Do zmiany umowy w drodze porozumienia stron stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy (art. 25-29) oraz Kodeksu cywilnego (art. 66 i n.) o zawarciu umowy.
Porozumienie zmieniające powinno być wynikiem konsensusu obu stron stosunku pracy, może być ono stosowane wyłącznie w sytuacji, jeżeli obie strony zgadzają się na zmianę warunków pracy lub płacy. Przez porozumienie zmieniające należy rozumieć dwustronną czynność prawną obejmującą zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika w przedmiocie zmiany treści stosunku pracy lub podstawy jego nawiązania. Przepisy Kodeksu pracy, a także orzecznictwo nie wykluczają, aby zmiana płacy pracownika nastąpiła za obopólną zgodą stron stosunku pracy. Można tu jako przykład podać wyrok SN z dnia 17 listopada 1997 r. (PKN 349/97, OSNP 1998, nr 19, poz. 566), w którym znalazła się teza, iż zmiana warunków pracy i płacy może nastąpić w wyniku porozumienia stron, do którego dochodzi w wyniku zaakceptowania przez pracownika pisemnej propozycji pracodawcy podjęcia pracy na innym stanowisku z innym wynagrodzeniem.
Porozumienie tego rodzaju może być zawarte również i w sytuacji, w której ze względu na określone okoliczności, na przykład gdy pogorszenie sytuacji finansowej firmy wymaga oszczędności kosztów lub też redukcji zatrudnienia, strony stosunku pracy ustalają wynagrodzenie na poziomie niższym od dotychczasowego. Porozumienie zmieniające nie podlega żadnym ograniczeniom, nie może jednak zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy (art. 18 K.p).
Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne, nie wymaga bowiem przestrzegania procedury, jaka obowiązuje przy wypowiedzeniu zmieniającym. Stosując porozumienie zmieniające, strony umowy o pracę mogą w każdej chwili zdecydować o zmianie i wprowadzić ją w życie praktycznie natychmiast.
Zawarcie umowy o pracę wymaga formy pisemnej i również zmiana warunków umowy o pracę musi być potwierdzona na piśmie – niezależnie od tego, czy jest ona korzystna dla pracownika, czy nie.
Nie ma możliwości aneksowania umowy. Jej zmiana może więc nastąpić albo w drodze porozumienia zmieniającego, albo w ramach wypowiedzenia zmieniającego (wypowiedzenia warunków pracy i płacy).
Jeżeli Pani nowa umowa będzie umową na czas określony, to oczywiście pracodawca nie ma obowiązku zatrudnienia Pani po upływie okresu, na jaki zostanie zawarta. Oczywiście przy wypowiedzeniu zmieniającym także obowiązuje okres wypowiedzenia.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
