Wzrost pensum nauczyciela mianowanego, co zrobić, gdy nauczyciel nie chce podpisać porozumienia?

Wypowiedzenie zmieniające dla nauczyciela

Przepisy Kodeksu pracy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego mają zastosowanie do zmiany warunków pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Nie mają natomiast zastosowania do nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2015 r., sygn. akt II PK 11/15). Nawiązanie z nauczycielem stosunku pracy na podstawie mianowania daje możliwość dokonywania zmian tylko na zasadach określonych w Karcie Nauczyciela. Zostały ono wyczerpująco uregulowane w art. 23 Karty Nauczyciela.

Tak samo w wyroku z dnia 23 lutego 1999 r., sygn. akt I PKN 595/98, Sąd Najwyższy stwierdził:

„Karta Nauczyciela określająca sytuacje, w których następuje rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym (art. 23 nie wymienia wśród nich rozwiązania się stosunku pracy wskutek odmowy przyjęcia przez nauczyciela mianowanego nowo zaproponowanych mu warunków pracy lub płacy). Tak więc pogląd o dopuszczalności stosowania do stosunku pracy tych nauczycieli wypowiedzenia zmieniającego prowadziłby do skutku nie przewidzianego w omawianej ustawie (rozwiązanie stosunku pracy), a zarazem sprzecznego z zasadą stabilizacji ich zatrudnienia. Wprawdzie art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela stanowi, że w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nie uregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy, co mogłoby prowadzić do wniosku, że w stosunkach pracy nauczycieli mianowanych art. 42 KP stosuje się i to bez ograniczeń (brak w art. 91 c ust. 1 wyrażenia »odpowiednio«), to jednak – zdaniem składu Sądu Najwyższego rozpoznającego przedmiotową sprawę – wniosek taki jest nieuprawniony. Karta Nauczyciela zawiera w Rozdziale 4 (art. 10-28) regulację dotyczącą nawiązania, zmiany i rozwiązania stosunku pracy, którą w zakresie zmiany stosunku pracy nauczyciela mianowanego należy uznać za pełną i wyczerpującą. (…)

W związku z tym i uwzględniając towarzyszącą stosunkom pracy z mianowania wzmożoną ochronę ich trwałości należy uznać, że odesłanie do stosowania przepisów Kodeksu pracy zawarte w art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela nie odnosi się do art. 42 KP, gdy chodzi o stosunek pracy nauczyciela mianowanego. Również możliwość rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym została ograniczona do sytuacji wymienionych wyczerpująco w art. 23 tej Karty”.

Zgoda na zmianę warunków pracy

Dopuszczalna jest natomiast zmiana warunków pracy nauczyciela mianowanego w drodze porozumienia zmieniającego. Zatem poruszać się będziemy wyłącznie w oparciu o przepisy Karty Nauczyciela.

Zmiana warunków pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania może nastąpić w trybie:

• art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela – ograniczenie zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego tygodniowego wymiaru godzin,
• porozumienia zmieniającego.

Jedynym wymogiem skuteczności zmiany w przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania jest zgoda obu stron stosunku pracy. Nie ma tu również zastosowania szczególna ochrona stosunku pracy, o ile nauczyciel wyraża zgodę na zmianę. Zmiana warunków pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania za porozumieniem stron może nastąpić w każdym czasie, także w czasie roku szkolnego. Zmiana ta następuje bowiem w formie porozumienia stron. Jeżeli nauczyciel wyraża wolę zmiany, to zmiana ta nie jest w żaden sposób ograniczona czasowo.

Zmiana warunków pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania nie może więc nastąpić w wyniku jednostronnej decyzji dyrektora. Zmiana ta musi albo wynikać z inicjatywy nauczyciela (na jego wniosek), a jeśli inicjatorem jest dyrektor, warunkiem zmiany jest zgoda nauczyciela. Zmiana warunków pracy może zatem nastąpić wyłącznie w formie porozumienia stron.

Ustawodawca w art. 22 ust. 2 odniósł się do sytuacji, w której jest możliwe (dopuszczające) zatrudnienie nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązującego wymiaru zajęć z jednoczesnym proporcjonalnym zmniejszeniem wynagrodzenia w przypadku, gdy zaistnieją przyczyny, o których mowa w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela (dotyczy: przypadku częściowej likwidacji szkoły, zmian organizacyjnych, powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmiany planu nauczania, co uniemożliwia dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć).

Niepełny wymiar zajęć

Wyjątek, o którym mowa wyżej, wskazuje na możliwość zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania w niepełnym wymiarze zajęć (do 1/2 wymiaru zajęć ) w sytuacji, gdy:

• nauczycielowi nie można zapewnić pracy w pełnym wymiarze zajęć w aktualnie zatrudniającej go szkole, a on nie wyraził zgody na uzupełnianie tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć,
• nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć oraz nie istnieją warunki do uzupełniania tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w innej szkole lub szkołach.

W obu sytuacjach wymagana jest zgoda nauczyciela na ograniczenie zatrudnienia i proporcjonalne zmniejszenie jego wynagrodzenia.

Karta Nauczyciela nie określa terminu, do którego nauczyciel ma prawo złożyć oświadczenie o zgodzie na ograniczenie zatrudnienia w trybie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela.

Terminy obowiązujące w szkole

W razie braku zgody nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania na ograniczenie wymiaru zatrudnienia i proporcjonalne zmniejszenie wynagrodzenia stosuje się art. 20 KN. Artykuł 22 ust. 2 KN nie zakreśla momentu, kiedy może być on zastosowany. Tak więc w przypadku zgody nauczyciela na zastosowanie ograniczenia zatrudnienia ograniczenie to może być zastosowane w każdym czasie (także w trakcie roku szkolnego) i bez względu na fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim (gdyż wiąże się jedynie ze zmianą wymiaru zatrudnienia). Jednak brak zgody na ograniczenie zatrudnienia wiąże się z koniecznością zastosowania normy art. 20 KN, a więc także art. 20 ust. 3 KN, który stwierdza, że rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 20 ust. 1 KN następuje z końcem roku szkolnego po uprzednim 3-miesięcznym wypowiedzeniu.

Z tego względu w szkołach feryjnych w maju występuje okres tzw. ruchu kadrowego, ponieważ stosunki pracy są wypowiadane w taki sposób, aby koniec okresu wypowiedzenia przypadał na koniec roku szkolnego.

I tak wypowiedzenie złożone w maju, zgodnie z art. 20 ust. 3 KN, zacznie swój bieg z początkiem czerwca, skończy się zaś w ostatnim dniu sierpnia.

Warunek rozwiązania stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy nauczycieli szkół, w których w organizacji pracy nie przewidziano ferii szkolnych, nauczycieli placówek kształcenia ustawicznego oraz nauczycieli szkół, w których zakończenie cyklu kształcenia następuje w trakcie roku szkolnego.

W szkołach i placówkach nieferyjnych stosunki pracy można wypowiadać w dowolnym momencie – bez konieczności badania, czy koniec okresu wypowiedzenia będzie przypadał na koniec roku szkolnego.

Podsumowując, rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym określa art. 23 KN. Przepis ten nie zawiera sposobu rozwiązania stosunku pracy polegającego na odmowie przyjęcia przez nauczyciela mianowanego zaproponowanych mu nowych warunków pracy lub płacy. Dlatego też możliwość rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym została ograniczona do sytuacji wymienionych wyczerpująco w art. 23 KN.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.