Zmiana zakresu obowiązków pracownika bez jego zgody
• Autor: Dorota Kriger
Pracuję przy urządzeniu laserowym. Lada dzień zostanie przywieziona kolejna maszyna, której, powiedzmy, nie chcę obsługiwać. Czy można mi zwiększyć zakres obowiązków bez mojej zgody?
Powierzenie pracownikowi nowych obowiązków
Zgodnie z art. 94 K.p. pracodawca, zatrudniając pracownika, jest zobowiązany zaznajomić go z zakresem obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonym stanowisku oraz jego podstawowymi uprawnieniami.
Jednocześnie – zgodnie z art. 22 § 1 K.p. – pracownik, nawiązując stosunek pracy, zobowiązuje się wykonywać pracę określonego rodzaju, która wskazana została w umowie o pracę, a ponadto – zgodnie z art. 100 § 1 K.p. – jest obowiązany wykonywać tę pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Z powyższego wynika, że pracownik, przystępując do pracy, powinien mieć świadomość, jakiego rodzaju pracę będzie wykonywał oraz jaki jest zakres jego obowiązków (zakres konkretyzujący rodzaj umówionej pracy).
Powinien również mieć na względzie uprawnienie pracodawcy co do powierzania pracownikom różnego rodzaju obowiązków (zgodnych z kwalifikacjami i zawartą umową), a także do czasowej zmiany tych obowiązków. Pracodawca jest również uprawniony do wydawania pracownikom innych poleceń, o ile dotyczą pracy i nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 § 1 K.p.).
Czy pracodawca może zmienić zakres obowiązków pracownikowi bez jego zgody?
O każdej zmianie w zakresie obowiązków pracodawca jest zobowiązany poinformować pracownika, a w szczególnych przypadkach powinien uzyskać zgodę pracownika na zmianę (np. w przypadku znacznego rozszerzenia zakresu obowiązków).
Zgoda pracownika na wprowadzenie zmian w zakresie obowiązków jest niezbędna wtedy, kiedy nowo powierzone obowiązki nie są zgodne z rodzajem wykonywanej pracy określonym w treści umowy o pracę. W tym przypadku zmiany należy wprowadzić porozumieniem bądź w drodze wypowiedzenia zmieniającego do umowy o pracę.
Jeśli pracownik nie przyjmie nowego zakresu obowiązków, skutkuje to rozwiązaniem umowy o pracę.
Jeśli nowy zakres obowiązków jest zgodny z rodzajem wykonywanej pracy, nie jest konieczna zmiana umowy, a jedynie zmiana zakresu obowiązków.
Odmowa pracownika przyjęcia nowych obowiązków
Pracownik powinien na piśmie potwierdzić zapoznanie się ze zmianami w zakresie obowiązków. Zmiana zakresu obowiązków zgodnych z zawartą umową o pracę nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego, ale również w tym przypadku może dojść do rozwiązania umowy o pracę, gdyż odmowa podpisu jest traktowana jako odmowa wykonania obowiązków i stanowić może podstawę dla pracodawcy do wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok SN z dnia 3 kwietnia 1997 r., sygn. akt: I PKN 77/97).
Pracodawca może też w ramach polecenia służbowego powierzyć pracownikowi inną pracę w trybie art. 42 § 4 K.p. Powierzone obowiązki mogą być w tej sytuacji inne niż praca określona w umowie, a pracodawca ma prawo powierzyć je na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, pod warunkiem że nie spowoduje to obniżenia wynagrodzenia i praca odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Powyższe można zastosować w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy.
Przykłady
Nowe obowiązki w dziale produkcji
Jan pracuje jako operator maszyny CNC w fabryce mebli. Pewnego dnia przełożony informuje go, że od przyszłego miesiąca będzie odpowiedzialny również za obsługę nowo zakupionej maszyny do cięcia laserowego. Jan czuje się niekomfortowo, ponieważ nie miał wcześniej do czynienia z tego typu urządzeniami i uważa, że jego umiejętności nie są wystarczające. Po konsultacji z działem kadr dowiaduje się, że nowe obowiązki mieszczą się w zakresie jego umowy o pracę, a pracodawca może powierzyć mu te zadania, zapewniając odpowiednie szkolenie.
Pracownik administracyjny a dodatkowe zadania
Anna pracuje w dziale administracyjnym jako specjalistka ds. dokumentacji. Z dnia na dzień zostaje poinformowana, że od teraz będzie również odpowiedzialna za kontakt z klientami oraz obsługę reklamacji, co dotychczas należało do innego działu. Anna obawia się, że nowe obowiązki pochłoną zbyt wiele czasu i wpłyną na jakość jej dotychczasowej pracy. Po rozmowie z przełożonym dowiaduje się, że nowe zadania nie są zgodne z jej umową, dlatego może odmówić ich przyjęcia lub negocjować nowe warunki zatrudnienia.
Dodatkowe obowiązki w sklepie detalicznym
Tomek pracuje jako kasjer w dużym supermarkecie. Pewnego dnia kierownik informuje go, że od następnego tygodnia będzie odpowiedzialny za układanie towaru na półkach, co wymaga dźwigania ciężkich paczek. Tomek przypomina, że jego umowa dotyczy wyłącznie obsługi klientów przy kasie i nie przewiduje pracy fizycznej. Po zgłoszeniu wątpliwości do działu HR okazuje się, że obowiązki te powinny być wprowadzone za porozumieniem stron lub poprzez formalną zmianę warunków umowy.
Podsumowanie
Zmiana zakresu obowiązków pracownika bez jego zgody jest możliwa jedynie w określonych ramach prawnych. Pracodawca ma prawo do modyfikacji obowiązków, o ile są one zgodne z rodzajem pracy określonym w umowie i nie naruszają przepisów prawa. W przypadku istotnego rozszerzenia zakresu obowiązków lub wprowadzenia nowych, wykraczających poza ustalony zakres, konieczne jest uzyskanie zgody pracownika lub zastosowanie odpowiednich procedur, takich jak porozumienie zmieniające lub wypowiedzenie zmieniające. Odmowa przyjęcia zmian przez pracownika może skutkować rozwiązaniem stosunku pracy. Kluczowe jest zatem, aby zarówno pracownik, jak i pracodawca mieli świadomość swoich praw i obowiązków wynikających z kodeksu pracy, co pozwala uniknąć nieporozumień i konfliktów w miejscu pracy.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online, które pozwolą Ci szybko i wygodnie uzyskać rzetelną pomoc prawną bez konieczności wychodzenia z domu. Nasz zespół doświadczonych prawników zapewnia kompleksowe wsparcie w zakresie prawa pracy, cywilnego, rodzinnego oraz innych dziedzin, dostosowując rozwiązania do Twoich indywidualnych potrzeb. Gwarantujemy poufność, rzetelność oraz pełne zaangażowanie w rozwiązanie Twojego problemu prawnego. Skorzystaj z naszej oferty i zyskaj pewność, że działasz zgodnie z obowiązującym prawem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 1997 r., sygn. akt: I PKN 77/97
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
» Nowa organizacja oddziału szpitalnego a prawa pracownika, czy należy się dodatek?
» Niepłacący pracodawca i upadłość, na jakie świadczenia mogą liczyć pracownicy?
» Czy szkolny alarm powinna uruchamiać sprzątaczka ? przepisy i prawa pracownika
Kodeks pracy
