Obniżenie godzin pracy nauczycielowi krótko przed emeryturą

Jestem nauczycielką z 34-letnim stażem – nauczyciel dyplomowany od 2001 r. Mam 59 lat. Uczę łaciny oraz historii i społeczeństwa, na co pozwala mi moje wykształcenie (ukończone studia: filologia klasyczna, historia sztuki, filozofia, kulturoznawstwo, bibliotekoznawstwo). Dyrektor zasłania się zastrzeżeniami kuratorium, że powinnam mieć wsparcie historyków w nauczaniu HiS-u (uczę tego przedmiotu od 2013 roku). Obecnie dzielę go z historykami, np. ja mam w określonej klasie 2 godziny, a trzecią lekcję prowadzi historyk. W przyszłym roku szkolnym może mi taka możliwość zostać odebrana. Teoretycznie w szkole jest wystarczająca ilość godzin, ale zdaniem dyrektora niekoniecznie one mi się należą. Czy na rok przed planowanym przejściem na emeryturę dyrekcja może zażądać ode mnie podpisania zgody na zniżkę godzin?

Ochrona przedemerytalna dla nauczycieli Zacznijmy od tego, że zgodnie z większościowym i dominującym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa ochroną przedemerytalną nie są objęci nauczyciele zatrudnieniu na podstawie mianowania. Wynika to z art. 39 Kodeksu pracy , który stanowi, iż pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Potwierdza to także orzecznictwo sądowe, w tym wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.08.2012 r., sygn. akt II PK 3/12 , zgodnie z którym &bdquo; ochrona przedemerytalna nie znajduje w ogóle zastosowania do nauczycieli mianowanych. Powyższe znajduje zastosowanie wobec nauczycieli mianowanych przechodzących na emeryturę w wieku powszechnym (tj. 60 lat kobiety), jak i na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela”.

A zatem tylko wobec nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę mamy obowiązek stosowania ochrony przedemerytalnej powodujący, że wypowiedzenie umowy o pracę nauczycielowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, jest niedopuszczalne. W tym czasie możliwe jest jedynie wypowiedzenie warunków pracy i płacy, jeżeli z przyczyn organizacyjnych nie jest możliwe dalsze zatrudnienie nauczyciela na dotychczasowych warunkach. Należy jednak pamiętać, że jeżeli wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia, to wówczas, takiemu nauczycielowi–pracownikowi przysługuje, do końca okresu, w którym korzystałby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, dodatek wyrównawczy, co wynika z art. 5 ust. 5 pkt 1 i ust. 6 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Niestety nie odnosi się do nauczycieli mianowanych. A zatem pracodawca może obniżyć Pani wymiar godzin.

Zobacz też: Urlop zdrowotny nauczyciela przed emeryturą

[PRZYCISK_1]

Ochrona związkowa a obniżenie godzin pracy Natomiast jeśli korzysta Pani z ochrony związkowej i jest zatrudniona na podstawie mianowania, to dyrektor nie może ani wypowiedzieć, ani zmienić treści Pani stosunku pracy nawiązanego na podstawie mianowania. Ochrona związkowa dotyczy bowiem wszystkich stosunków pracy, bez względu na podstawę ich nawiązania (czyli i umowa o pracę i powołanie i mianowanie). Nadto, w przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie mianowania nie stosuje się przepisów wyłączających szczególną ochronę stosunku pracy zawartych w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. A zatem, jeśli korzysta Pani z ochrony związkowej, to ograniczenie wymiaru Panu zatrudnienia poniżej pełnego będzie zależało od Pani zgody. Bez Pani zgody dyrektor ma obowiązek zatrudniać Panią w pełnym wymiarze i dokonywać płatności wynagrodzenia za cały czas pozostawania Pani w gotowości do pracy, zgodnie z art. 81 Kodeksu pracy. Jeśli zaś nie korzysta Pani z ochrony związkowej, tj. nie jest Pani zrzeszona w związku zawodowym, to dyrektor może postąpić w ten sposób, że obniży Pani liczbę godzin nawet wbrew Pani zgodzie.[PRZYCISK_2]

[SZARY]

Przykłady Doświadczenie nauczycielki języka polskiego Pani Anna, nauczycielka z 30-letnim stażem, na rok przed emeryturą dowiedziała się, że jej godziny zostaną zredukowane. Mimo że była objęta ochroną przedemerytalną, dyrekcja powołała się na reorganizację planu lekcji. Po interwencji związku zawodowego udało się jej utrzymać pełen etat.

Przypadek nauczyciela matematyki Pan Marek, nauczyciel matematyki z 35-letnim doświadczeniem, nie należał do związku zawodowego. Dyrektor, argumentując zmianami organizacyjnymi, obniżył mu liczbę godzin w ostatnim roku pracy. Pan Marek stracił część wynagrodzenia, co utrudniło mu planowanie budżetu na nadchodzącą emeryturę.

Historia nauczycielki historii Pani Ewa, nauczycielka historii z 32-letnim stażem, dzięki przynależności do związku zawodowego uniknęła obniżenia liczby godzin. Dyrekcja próbowała zmniejszyć jej etat, lecz po interwencji związkowej decyzja została cofnięta, a Pani Ewa mogła pracować na pełnym etacie do czasu przejścia na emeryturę.

Podsumowanie Nauczyciele mianowani nie są objęci ochroną przedemerytalną, co oznacza, że dyrektor ma prawo obniżyć im liczbę godzin pracy nawet na krótko przed przejściem na emeryturę. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nauczyciel korzysta z ochrony związkowej – wówczas jakiekolwiek zmiany w wymiarze godzin wymagają jego zgody. Warto zatem rozważyć przynależność do związku zawodowego jako formę zabezpieczenia przed takimi sytuacjami.

Oferta porad prawnych Jeśli potrzebujesz wsparcia w kwestiach związanych z ochroną przedemerytalną, warunkami zatrudnienia czy innymi aspektami prawa pracy w oświacie, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Zapewniamy szybki i profesjonalny kontakt z doświadczonymi prawnikami, którzy pomogą rozwiać wątpliwości, wyjaśnią przepisy i wskażą możliwe działania. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc bez wychodzenia z domu.

[KONIEC]

Źródła: 1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.08.2012 r., sygn. akt II PK 3/12