• Autor: Marta Handzlik
Pracuję od poniedziałku do piątku (tak zawarte jest w umowie, którą podpisałem). Często pracuję również w sobotę. Przewidziane jest przez pracodawcę odebranie dnia wolnego za pracę w sobotę bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia finansowego. Wszystkie godziny nadliczbowe nie są płatne i można je odbierać tylko jako wolne. Czy mogę odmówić pracy w sobotę, jeżeli nie otrzymam za nią zapłaty (wolałbym otrzymać wynagrodzenie niż wolne)?
Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że praca w godzinach nadliczbowych stanowi jeden z obowiązków pracownika. Jest ona wykonywana na polecenie pracodawcy i jest dopuszczalna w razie „szczególnych potrzeb pracodawcy”. Przy tym nieuzasadniona okolicznościami faktycznymi odmowa pracy w godzinach nadliczbowych może spotkać się z negatywnymi konsekwencjami dla pracownika w postaci kary porządkowej (upomnienie lub nagana) lub nawet wypowiedzenia umowy o pracę.
Zgodnie z art. 1512 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.
Zobacz też: Praca w weekendy ile płatna
Zgodnie z art. 1513 K.p. pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
W zamian za pracę w takim dniu (np. w wolną sobotę) pracodawca ma obowiązek wyznaczyć pracownikowi cały dzień wolny od pracy, bez względu na liczbę przepracowanych godzin w tym dniu. A zatem, jeżeli w sobotę, będącą zgodnie z rozkładem czasu pracy dniem wolnym dla pracownika, przepracował on np. 4 godz., pracodawca zobowiązany jest udzielić mu cały, płatny dzień wolny od pracy w innym terminie.
Udzielenie pracownikowi dnia wolnego od pracy zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty pracownikowi normalnego wynagrodzenia za faktycznie przepracowane przez pracownika godziny w sobotę.
Podsumowując – za pracę w sobotę pracodawca musi udzielić Panu dnia wolnego, a nie zapłacić wynagrodzenie. Jeśli praca w sobotę jest pracą w nadgodzinach to nie trzeba pracownikowi wypłacać dodatku, tylko można udzielić mu wolnego – na jego wniosek w wymiarze 1:1, a bez jego wniosku w wymiarze 1:1,5 za każdą przepracowaną godzinę.
Słowem – za pracę w sobotę otrzyma Pan cały dzień wolny. Z uwagi na to, że jest to jednocześnie praca w nadgodzinach i pracodawca decyduje, że nie wypłaci wynagrodzenia tylko udzieli wolnego – za każdą godzinę przepracowaną w sobotę ma Pan dodatkowo 1,5 godziny wolnego (oprócz tego jednego dnia).
Przy czym nie może Pan odmówić pracy w sobotę, mimo że nie jest ona dodatkowo płatna.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
