• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Pracuję na umowie o pracę na czas nieokreślony w systemie równoważnym. Pracodawca w grafiku na ten miesiąc wpisał mi na niedzielę 8 godzin pracy w godzinach 10–18. W ciągu dnia koordynatorzy (osoby odpowiedzialne w pracy m.in. za zarządzanie czasem pracy – układanie grafików, dopisywanie zmian, godzin itp.) wysłali do mnie i innych pracowników maila o tytule „Wcześniejsze wyjście” i o treści: „Dziś pracę możecie skończyć nieco wcześniej. Chętnych zapraszamy do kontaktu z nami pod numerem…”. W odpowiedzi na tego maila poinformowałem o chęci ze skorzystania z tej oferty. Dostałam zgodę na opuszczenie pracy o godz. 14. Teraz przełożeni żądają odpracowania tych 4 godzin, bo grafik się nie będzie zgadzać. Zmuszono mnie do podpisania wstecznie wniosku o wyjście prywatne. Czy faktycznie muszę odpracować te godziny, skoro dostałam pozwolenie na wcześniejsze opuszczenie pracy?
Z treści art. 128 § 1 Kodeksu pracy wynika, że „czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy”. Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 129 § 1 czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem § 2 oraz art. 135–138, 143 i 144. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1).
Zobacz też: Kiedy najlepiej przejść na świadczenie kompensacyjne
Ustawodawca nie uregulował wprost zasad i warunków udzielania zwolnień oraz ich odpracowywania, warto więc zadbać o to, aby zostały one określone w przepisach wewnątrzzakładowych. Jeśli zakład pracy nie jest zobowiązany do ustanawiania tych aktów lub gdy takie wyjścia są sporadyczne, najlepiej ustalać je każdorazowo w pisemnym porozumieniu z pracownikiem.
Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy wynagrodzenie należy się za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy jedynie, gdy przepis tak stanowi. Wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym ustala się na zasadach określonych w art. 130 Kodeksu pracy.
Zasadniczo więc pracodawca może wymagać odpracowania godzin. Jeśli pracownik nie wypracuje należnego wymiaru czasu pracy z winy pracodawcy, bo pracodawca źle zaplanuje czas pracy pracownika, to pracownik nie może ponosić negatywnych tego konsekwencji.
Zgodnie z art. 94 ust. 2 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy. Jeśli z tego obowiązku wywiązał się niewłaściwie, nie może odpowiedzialności, w tym finansowej, przerzucać na pracowników.
Jeśli z przyczyn niedotyczących pracodawca pracownik nie może wykonywać pracy, ma prawo do wynagrodzenia za przestój, o którym mowa w art. 81 kodeksu pracy: „pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów”.
Istotny jest więc powód zezwolenia na wcześniejsze wyjście, aby jednoznacznie odpowiedzieć.
Choć zasadniczo – tak, powinien Pan odpracować godziny, chyba że ich skrócenie było spowodowane nieprawidłową organizacją czasu pracy przez pracodawcę. Wówczas należy się Panu postojowe.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
