• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Wykonuję pracę biurową, głównie przy komputerze. Jakiś czas temu pojawiły się u mnie dolegliwości związane z bólem i drętwieniem w obu rękach. Lekarz neurolog, po wykonaniu stosownych badań, zdiagnozował zespół cieśni nadgarstka w obu rękach i wydał skierowanie na zabieg operacyjny, na razie w jednej ręce. Operacja ma zostać przeprowadzona za 2 tygodnie, na razie nie mam terminu operacji drugiej ręki. O ile się orientuję, choroba cieśni nadgarstka znajduje się na liście chorób zawodowych. Jakie dokumenty i gdzie należy złożyć, aby otrzymać zasiłek? Czy ewentualny zasiłek (odszkodowanie?) będzie dotyczył tylko jednej ręki, skoro operacja drugiej będzie niedługo przeprowadzona? A może zespół cieśni nadgarstka kwalifikuje się do otrzymania renty?
Istotnie, zespół cieśni w obrębie nadgarstka jest uznany za przewlekłą chorobę obwodowego układu nerwowego, wywołaną sposobem wykonywania pracy oraz uznaną za chorobę zawodową wpisaną do wykazu chorób zawodowych stanowiących załącznik do rozporządzenia z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy (K.p.) – za chorobę zawodową uważa się chorobę, która jest wymieniona w wykazie, a ponadto w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.
Ponadto rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. (art. 2351, 2352 K.p.).
Zobacz też: Choroba zawodowa nauczyciela
Na pracodawcy, z mocy art. 235 K.p., ciąży obowiązek niezwłocznego zgłoszenia właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdego przypadku podejrzenia choroby zawodowej. Taki obowiązek dotyczy także lekarza podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej. Zgłoszenia również dokonać może pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.
W każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej lekarz oraz lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta, kieruje na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia podejrzenie choroby zawodowej należy zgłosić na odpowiednim formularzu inspektorowi sanitarnemu oraz okręgowemu inspektorowi pracy, których właściwość ustala się według miejsca wykonywania pracy lub według krajowej siedziby pracodawcy, w przypadku gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.
Właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia takiej choroby, wszczyna postępowanie, a w szczególności kieruje pracownika na badanie w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, do jednostki orzeczniczej I stopnia. Skierowania do jednostki orzeczniczej nie wydaje się, jeżeli zgłoszenie podejrzenia takiej choroby zostało dokonane przez lekarza tej jednostki.
Przeczytaj też: Ubezpieczenie KRUS a praca za granicą
Warto zaznaczyć, że nie każdy lekarz może orzec o chorobie zawodowej, ale tylko taki, który spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z późn. zm.) oraz jest zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych, którymi są:
1. jednostki orzecznicze I stopnia:
1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy;
2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych);
3) poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego – w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych;
4) podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.
2. jednostki orzecznicze II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia – instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.
Uprawniony lekarz wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.
Jeżeli zakres informacji zawartych w dokumentacji jest niewystarczający do wydania orzeczenia, lekarz występuje o ich uzupełnienie do pracodawcy, lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie pracownika lub byłego pracownika, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej, właściwego państwowego inspektora sanitarnego, bądź samego pracownika.
Jeżeli pracownik nie zgadza się z orzeczeniem lekarskim, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. Stosowny wniosek należy złożyć w ciągu 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem jednostki orzeczniczej I stopnia zatrudniającej lekarza, który wydał to orzeczenie.
Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie zgromadzonej dokumentacji, z tym że może on żądać dodatkowych informacji.
Na mocy art. 2371 Kodeksu pracy – pracownikowi, który zachorował na chorobę zawodową określoną w wykazie, przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego, określone w odrębnych przepisach.
Przepisami tymi jest ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z dnia 30 października 2002 r. Zgodnie z jej art. 6 – świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych obejmują:
1) zasiłek chorobowy – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
2) świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
3) zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
4) jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
5) jednorazowe odszkodowanie – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
6) renta z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
7) renta szkoleniowa – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
8) renta rodzinna – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
9) dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej;
10) dodatek pielęgnacyjny;
11) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.
Zgodnie z art. 10 tej ustawy – prawo do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i świadczenie to oraz zasiłki wypłacają:
1) płatnicy składek, jeżeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiłków w razie choroby i macierzyństwa i ich wypłaty (potocznie mówiąc – pracodawca),
2) ZUS – w pozostałych przypadkach.
Tak więc najogólniej mówiąc, aby otrzymać jakiekolwiek świadczenie, konieczne jest posiadanie orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej, a następnie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej wydanej przez właściwego inspektora sanitarnego.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy