Zaliczanie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy po 1983 r.

Wliczanie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy po 1984 r.

Wliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy jest możliwe, a zasady jej zaliczania określa ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310). Przywołana ustawa przewiduje trzy możliwości zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy:

1. art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy – prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka;
2. art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy – przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem;
3. przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

W przedstawionej sprawie wchodziłoby w grę jedynie 3 rozwiązanie.

Zobacz też: Szkoła policealna a staż pracy

Osoba bliska rolnikowi, czyli domownik

Ustawa z 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników definiująca pojęcie domownika, nie wskazuje okoliczności zgłoszenia domownika do ubezpieczenia społecznego i opłacania za niego składek. Natomiast zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, ze zm.) – domownikiem jest osoba bliska rolnikowi, która:

• ukończyła 16 lat,
• pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
• stale pracuje w gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Zatem warunkiem zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy jest, by praca ta wykonywana była stale. W wyroku z dnia 28 czerwca 1994 r. III AUr 206/94 (OSA 1994/7/62) Sąd Apelacyjny w Rzeszowie stanął na stanowisku, że „sam fakt zamieszkiwania wspólnie z rodzicami w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia nie daje podstaw dla przypisania takiej osobie statusu domownika. Niewystarczające byłoby również ustalenie, że pomaga on w gospodarstwie rolnym dorywczo, np. w przypadku dwuzawodowca (...). Stała praca w gospodarstwie rolnym wymaga również pewnego psychicznego nastawienia polegającego na wiązaniu się w pewnym okresie czasu z gospodarstwem rolnym i nieszukaniu stałego zatrudnienia poza nim”.

Zgodnie z poprzednio obowiązującą ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników i ich rodzin, w jej artykule 2 czytamy:

„Art. 2. Przez użyte w ustawie określenie:

1) rolnik – rozumie się osobę:

a) prowadzącą gospodarstwo rolne lub dział specjalny samodzielnie albo w charakterze współwłaściciela (współposiadacza) na gruntach stanowiących jej własność lub będących w jej posiadaniu,

b) małżonka rolnika,

2) domownicy – rozumie się członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania, (…).”

Przeczytaj też: Umowa o staż składki

Dowody potwierdzające pracę w gospodarstwie rolnym rodziców

W opisanym przypadku, jeśli nawet dojazdy z miejsca zamieszkania do szkoły uniemożliwiały pracę codzienną w wymiarze 4 godzin, to taka praca w wakacje była zapewne wykonywana w sposób ciągły.

Aby wykazać pracę w gospodarstwie rodziców, musi Pani przedstawić zaświadczenie o posiadaniu przez nich gospodarstwa, a w przypadku pracy w gospodarstwie w charakterze domownika należy także przedstawić dowód zameldowania we wskazanym okresie. Niewykluczone, że trzeba będzie postarać się również o świadków, np. sąsiadów, którzy potwierdzą, że pracowała Pani na gospodarstwie.

Może Pani w ten sposób wykazać okres pracy w gospodarstwie, który nie będzie się pokrywał z okresem inne pracy. Nie można bowiem dublować okresu pracy i okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Zarazem trudno byłoby uznać, że dziecko w gospodarstwie rolnym rodziców nie pracowało, jeśli te okresy nie pokrywały się z okresami pracy zawodowej, a rodzina utrzymywała się jedynie z gospodarstwa. Proszę uwzględnić, że zawsze jeszcze pozostaje kolizja z dojazdami do szkoły i często jest to powód odmowy ZUS zaliczenia danego okresu.

W doktrynie dominuje podgląd, że możliwość zaliczenia pracy do stażu pracy jest niezależna od wymiaru czasu poświęconego na tę pracę. Wyłączeniu podlegają takie sytuacje, w których praca z przyczyn obiektywnych nie mogła być w ogóle wykonywana, czyli na przykład gdy dana osoba pobierała naukę w szkole poza miejscem zamieszkania i do tego mieszkała w internacie albo w domu studenckim. Jeśli domownik codziennie wracał po kilku godzinach szkoły do domu, to minimum 4 godziny pracował na gospodarce. Zasadniczo tak jest to przyjmowane.

Zatem odpowiadając na Pani pytanie – można zaliczyć okres pracy po 1984 roku do pracowniczego stażu pracy pod warunkiem spełnienia wyżej wymienionych kryteriów.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 28 czerwca 1994 r. III AUr 206/94

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.